Phi công làm gì khi máy bay dùng hệ thống lái tự động?

Hệ thống lái tự động không hoàn toàn tự động như nhiều người nghĩ, nó chỉ giúp phi công không cần dùng tay liên tục.

Hệ thống lái máy bay tự động hoạt động dựa trên vòng lặp phản hồi tiêu cực, một hệ thống tự điều chỉnh phản ứng theo cách duy trì sự cân bằng. Nhìn chung, hệ thống sử dụng cảm biến, để nhận một loại dữ liệu hoặc thông tin đầu vào (chuyển động ngang và chuyển động thẳng đứng) rồi sử dụng dữ liệu đó để duy trì hoạt động theo thiết lập từ trước.

Một hệ thống điều khiển bay tự động hiện đại gồm 3 thành phần chinh: một máy tính theo dõi chuyến bay, các bộ xử lý độ cao và hàng loạt cảm biến đặt tại những thành phần khác nhau của máy bay.

Cảm biến thu thập dữ liệu từ toàn bộ máy bay và gửi tới các bộ xử lý, rồi truyền thông tin cho máy tính. Máy tính tiếp tục báo cho các servo (những thiết bị nhỏ giúp các bộ phận chuyển động) biết cần làm gì. Tất cả những điều trên kết hợp lại để đảm bảo máy bay vẫn ở trên không trung.

Sự thành công của hệ thống không chỉ phụ thuộc vào hệ thống lái tự động mà còn phụ thuộc vào kiến thức của phi công.

Hệ thống lái tự động ‘ngu ngốc’ và ‘nghe lời’ theo Earl Wiener, cựu phi công của không quân Mỹ và cũng là một học giả ngành hàng không. Nghĩa là bạn lập trình không đúng, nó sẽ giết chết bạn.

Điều cần nhấn mạnh là bạn cần phải biết lái máy bay trước khi sử dụng hệ thống lái tự động. Bước đầu tiên là nhập kế hoạch bay (lộ trình) vào máy tính và đưa vào cơ sở dữ liệu, lúc mọi thứ có thể bắt đầu sai sót. Nếu phi công không biết mình đang làm gì, họ có thể lập trình hệ thống lái tự động khiến máy bay lộn ngược.

Sau khi hoàn thành bước đầu tiên, phi công sẽ tiến hành kích hoạt hệ thống lái tự động. Hệ thống sẽ thực hiện kế hoạch bay và tiếp quản từ đây cho đến khi bị tắt.

Hệ thống lái tự động có khả năng lái máy bay gần như từ lúc cất cánh đến khi đáp xuống, bao gồm cả việc hạ cánh. Nhưng phi công không thể chỉ bật hệ thống rồi ngủ mà phải luôn luôn kiểm tra vì nó có thể và thực sự từng gặp sự cố. Nếu nó hoạt động không như mong muốn, phi công sẽ tắt và quay về lái máy bay bằng tay. Trong trường hợp xấu phi công có thể tắt đi và bật lại hoặc kéo cầu dao nếu cách này không hiệu quả và lập trình lại hệ thống. Trong trường hợp tệ hơn, phi công sẽ phải tự lái máy bay.