Chiêm ngưỡng khoảnh khắc cực hiếm về ba thiên hà đang trong quá trình hợp nhất

Ở ngoài không gian vũ trụ sâu thẳm, sự va chạm giữa các vật thể khổng lồ có thể xảy ra ở quy mô gần như vượt xa sự tưởng tượng của chúng ta. Không chỉ thiên thạch, hành tinh mà thậm chí các thiên hà cũng có thể va chạm với nhau.

Một trong những khoảnh khắc sáp nhập như vậy đã được Kính viễn vọng Không gian Hubble chụp lại, không chỉ là hai mà thậm chí ba thiên hà lân cận cùng nằm trong chòm sao Boötes. Đây là loại hình tương tác “bạo lực” nhất của thiên hà. Khi đó, chúng sẽ hợp nhất thành một vật thể và tạo ra một cơn bão hình thành sao với quy mô khổng lồ. Khi các đám mây bụi và mảnh vụn từ mỗi thiên hà bị xô vào nhau, nó sẽ tạo điều kiện thúc đẩy sự ra đời của các ngôi sao mới, đồng thời tạo nên một trong những kỳ quan hùng vĩ nhất của vũ trụ. Ngoài ra, sự tương tác hấp dẫn giữa các thiên hà và ma sát giữa khí - bụi có ảnh hưởng lớn đến các thiên hà liên quan.

Sự kiện này được các nhà khoa học Hubble đặt tên SDSSCGB 10189 – là sự hợp nhất tương đối hiếm của ba thiên hà hình thành sao lớn nằm cách nhau chỉ 50.000 năm ánh sáng. Mặc dù khoảng cách như vậy nghe có vẻ an toàn, nhưng đối với các thiên hà, điều này khiến chúng trở thành những láng giềng cực kỳ gần gũi với nhau. Các thiên hà láng giềng của chúng ta ở xa hơn nhiều: Andromeda, thiên hà lớn gần nhất với Dải Ngân hà, cách Trái đất tới hơn 2,5 triệu năm ánh sáng.

Kết quả của những vụ va chạm khổng lồ giữa các thiên hà có thể khác nhau,. Trong đó có hai tình huống phổ biến nhất: Các thiên hà cùng hợp nhất để tạo thành một thiên hà mới lớn hơn, như trường hợp của SDSSCGB 10189 ở đây. Hoặc một thiên hà sẽ hủy diệt hoàn toàn thiên hà còn lại.

Mặc dù các ngôi sao từ mỗi thiên hà không có khả năng va chạm với nhau, nhưng do khoảng cách giữa mỗi ngôi sao không nhỏ, cùng với việc trung tâm của hầu hết các thiên hà đều chứa một lỗ đen siêu lớn. Sự hợp nhất của “những con quái vật khổng lồ” này có thể tạo ra sóng hấp dẫn và khiến các ngôi sao bắn đi theo nhiều phương hướng khác nhau.

Thông thường, nếu một thiên hà lớn hơn va chạm với một thiên hà vệ tinh nhỏ hơn, nó sẽ lấy đi các ngôi sao và vật chất từ thiên hà nhỏ và giữ nguyên hầu hết hình dạng của mình. Trong những trường hợp khác, lực hấp dẫn khổng lồ liên quan đến vụ va chạm có thể kéo giãn một hoặc cả hai thiên hà thành những hình dạng kỳ lạ.

Theo dự đoán của các nhà khoa học, thiên hà của chúng ta, Dải Ngân hà, sẽ va chạm với thiên hà Andromeda trong khoảng 4 tỷ năm nữa. Vụ va chạm này cũng có thể liên quan đến một thiên hà khác gần đó là Triangulum. Thiên hà này có thể bị kéo vào quỹ đạo xung quanh vụ sáp nhập trước khi va chạm chính thức diễn ra.