Internet of beings: Giấc mơ số hóa cơ thể con người để nâng cao sức khỏe hay cơn ác mộng của nhân loại?

Internet of beings là gì? Liệu giấc mơ số hóa con người có mang lại kỳ vọng tích cực như mong đợi hay là cơn ác mộng mất nhân tính?

Trong bộ phim Fantastic Voyage (Hành trình kỳ thú) năm 1966, một tàu vũ trụ và phi hành đoàn được thu nhỏ đến kích thước hiển vi và tiêm vào cơ thể một phi hành gia bị thương để loại bỏ cục máu đông đe dọa tính mạng trong não bộ. Bộ phim từng đoạt giải Oscar - sau này được Isaac Asimov chuyển thể thành tiểu thuyết - dường như chỉ là một tác phẩm viễn tưởng thuần túy vào thời điểm đó. Tuy nhiên, nó đã dự đoán được điều có thể là cuộc cách mạng tiếp theo trong y học: ý tưởng về những cảm biến ngày càng nhỏ hơn và tinh vi hơn sắp xâm nhập vào cơ thể, kết nối con người với internet.

Internet of beings - “Internet của vạn vật” này có thể là giai đoạn thứ ba và cũng là giai đoạn cuối cùng trong quá trình tiến hóa của internet. Sau khi kết nối máy tính trong giai đoạn đầu và các vật dụng hàng ngày trong giai đoạn thứ hai, các hệ thống thông tin toàn cầu giờ đây sẽ kết nối trực tiếp với các cơ quan bên trong cơ thể con người. Theo các nhà khoa học tự nhiên, những người gần đây đã gặp nhau tại Dubai trong một hội nghị có tên Prototypes for Humanity - Nguyên mẫu cho Nhân loại, kịch bản này đang trở nên khả thi về mặt kỹ thuật. Tác động lên cá nhân, ngành công nghiệp và xã hội sẽ là rất lớn.

Ý tưởng số hóa cơ thể người khơi nguồn cảm hứng cho cả những giấc mơ và ác mộng. Một số tỷ phú ở Thung lũng Silicon mơ tưởng về cuộc sống bất tử, trong khi chuyên gia an ninh lo ngại rằng rủi ro từ việc hack cơ thể người còn lớn hơn cả những lo ngại về an ninh mạng hiện tại.

Ưu điểm của Internet of beings

Thứ nhất, việc theo dõi liên tục các tình trạng sức khỏe sẽ giúp phát hiện bệnh dễ dàng hơn nhiều trước khi chúng phát triển. Điều trị tốn kém hơn nhiều so với phòng ngừa, nhưng việc theo dõi tinh vi có thể thay thế nhiều loại thuốc bằng các biện pháp ít xâm lấn hơn – thay đổi chế độ ăn uống hoặc các bài tập thể dục được cá nhân hóa hơn.

Hàng triệu ca tử vong có thể được ngăn ngừa chỉ bằng cách gửi cảnh báo kịp thời. Chỉ riêng tại Hoa Kỳ, 170.000 trong số 805.000 cơn đau tim mỗi năm là "âm thầm" vì mọi người không nhận ra các triệu chứng.

Thứ hai, các cảm biến – hay còn gọi là robot sinh học, vì chúng có thể sẽ được làm bằng gel – đang ngày càng có khả năng không chỉ theo dõi cơ thể mà còn chủ động chữa lành. Chúng có thể giải phóng liều aspirin khi phát hiện cục máu đông, hoặc kích hoạt vắc-xin khi virus tấn công.

Vắc-xin mRNA được phát triển cho COVID có thể đã mở ra ranh giới này. Những tiến bộ trong công nghệ chỉnh sửa gen thậm chí có thể dẫn đến sự ra đời của robot sinh học có thể thực hiện phẫu thuật vi phẫu bằng những "chiếc kéo" siêu nhỏ được tạo ra từ protein để sửa chữa DNA bị hư hỏng.

Thứ ba, và quan trọng nhất, nghiên cứu y học và phát minh thuốc sẽ bị đảo lộn hoàn toàn. Ngày nay, các nhà khoa học đề xuất những giả thuyết về các chất có khả năng chống lại một số bệnh nhất định, sau đó kiểm tra chúng thông qua các thử nghiệm tốn kém và mất thời gian. Trong kỷ nguyên internet vạn vật, quá trình này đảo ngược: các cơ sở dữ liệu khổng lồ tạo ra những mô hình cho thấy phương pháp nào hiệu quả với một vấn đề, và các nhà khoa học làm việc ngược lại để tìm hiểu lý do tại sao. Nhờ đó, giải pháp sẽ được phát triển nhanh hơn, rẻ hơn và chính xác hơn nhiều trong tương lai.

Những chuyển đổi triệt để

Thời đại của y học một kích cỡ phù hợp với tất cả đã kết thúc, nhưng mạng lưới vạn vật kết nối sẽ còn tiến xa hơn nữa. Mỗi người có thể nhận được lời khuyên hàng ngày về liều lượng thuốc được điều chỉnh phù hợp với những thay đổi nhỏ như nhiệt độ cơ thể hoặc chất lượng giấc ngủ.

Bản thân việc tổ chức nghiên cứu y học sẽ thay đổi triệt để. Lượng dữ liệu khổng lồ từ các cơ thể sống tự nhiên có thể tiết lộ rằng một số cơn đau đầu là do cách chúng ta đi bộ, hoặc não bộ và bàn chân ảnh hưởng lẫn nhau theo những cách không ngờ tới.

Nghiên cứu hiện đang tập trung vào các bệnh và cơ quan cụ thể. Trong tương lai, điều này có thể chuyển sang việc sử dụng "bản sao kỹ thuật số" ngày càng tinh vi - các mô hình ảo về sinh học của một người được cập nhật theo thời gian thực bằng cách sử dụng dữ liệu sức khỏe của họ. Những mô phỏng này có thể được sử dụng để thử nghiệm phương pháp điều trị, dự đoán cách cơ thể phản ứng và khám phá bệnh tật trước khi nó xuất hiện. Một sự thay đổi như vậy sẽ thay đổi căn bản quan niệm của chúng ta về khoa học sự sống.

Mục tiêu ở đây không phải là đánh bại lão hóa, như một số người theo chủ nghĩa siêu nhân học tuyên bố. Cụ thể hơn: giúp mọi người Mỹ đều có thể tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe, cứu sống Hệ thống Y tế Quốc gia (NHS) của Vương quốc Anh, đánh bại ung thư, tiếp cận các quốc gia nghèo hơn và giúp mọi người sống lâu hơn mà không mắc bệnh.

Tuy nhiên, cơn ác mộng lại nằm ở việc đánh mất nhân tính của chúng ta trong khi số hóa cơ thể. Internet vạn vật là một trong những khả năng hấp dẫn nhất mà công nghệ đang mở ra – nhưng chúng ta cần khám phá nó một cách cẩn thận.