Coronavirus là một nhóm các virus gây bệnh ở các loài động vật có vú, bao gồm cả con người và chim. Coronavirus gồm các loại virus thuộc phân họ Coronavirinae trong họ Coronaviridae, theo bộ Nidovirales.
Phân họ Coronavirus được phân loại thành bốn chi: Alpha, Beta, Gamma và Delta Coronavirus.
Coronavirus có mặt ở khắp mọi nơi. Alpha coronaviruses và Beta coronaviruses có thể lây nhiễm cho động vật có vú trong khi đó Gamma coronaviruses và Delta coronaviruses lây nhiễm cho chim, nhưng một số trong chúng cũng có thể lây nhiễm ở động vật có vú.
Cho tới nay có 7 loại coronavirus gây bệnh ở người (HCoV) thuộc 2 trong số các chi này:
- Alphacoronavirus bao gồm: HCoV-229E và HCoV-NL63.
- Betacoronavirus bao gồm: HCoV-HKU1, HCoV-OC43.
Một số Coronavirus có thể tiến hóa và có khả năng gây bệnh cho người như các chủng SARS-CoV (2003), MERS-CoV và mới đây nhất là virus gây viêm phổi Vũ Hán 2019-nCoV, tên mới là SARS-CoV-2.
SARS-CoV-2
SARS-CoV-2 bắt đầu xuất hiện và lây lan từ cuối năm 2019.
Kết quả phân tích toàn bộ bộ gen của SARS-CoV-2 cho thấy đây là một Betacoronavirus, trong một nhóm khác biệt với các Betacoronavirus liên quan đến hội chứng hô hấp cấp tính nặng ở người (SARS) và hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS).
Các nhà khoa học phát hiện ra rằng RaTG13, loại virus biến thể từ một con dơi thuộc loài Rhinolophus affinis tại tỉnh Vân Nam của Trung Quốc có trình tự bộ mã gen giống 96% với SARS-CoV-2.
Sau đó, các nhà khoa học lại phát hiện thấy SARS-CoV-2 thậm chí còn có quan hệ gần gũi với virus trên tê tê hơn, bộ gen của chúng giống nhau đến 99%. Điều này cho thấy tê tê có thể là vật chủ lây nhiễm lý tưởng hơn dơi. Tuy vậy, một nghiên cứu mới lại cho thấy bộ gen của virus corona phân lập từ tê tê Malaysia chỉ giống SARS-CoV-2 90%. Như vậy, sự phân lập virus trên tê tê không phải nguyên nhân gây ra Covid-19.
Tuy nhiên, virus corona phân lập từ tê tê lại giống 99% ở vùng protein S cho phép lây trực tiếp sang người. Ngược lại, virus RaTG13 phân lập từ dơi lại không có khả năng lây sang người.
Ngoài ra, những so sánh về bộ gen này cho thấy virus SARS-Cov-2 là kết quả của sự tái kết hợp giữa hai loại virus khác nhau, một loại gần với RaTG13 và loại khác gần với virus trên tê tê.
Nói cách khác, SARS-CoV-2 là sự kết hợp của hai loại virus có trên dơi và tê tê.
Điều quan trọng lúc này là tìm ra loài vật chủ mới có khả năng mang virus SARS-CoV-2 được kết hợp từ hai loài trên. Và hơn hết, các nhà khoa học cần biết môi trường thúc đẩy sự kết hợp tạo ra virus gây bệnh Covid-19.