Bụi sa mạc Sahara ảnh hưởng đến bão ở Đại Tây Dương như thế nào?

Vào tháng 6 năm 2025, bụi từ sa mạc Sahara đã nổi lên ngoài khơi bờ biển Châu Phi trên vùng biển Đại Tây Dương. Mặc dù đây là hiện tượng xảy ra hàng năm, nhưng nó có tác động đến sự phát triển của bão nhiệt đới và bão cuồng phong, nhiệt độ và thậm chí cả hình ảnh hoàng hôn và bình minh.

Bụi Sahara là gì?

Bụi Sahara hay Tầng không khí Sahara (SAL) chính xác là tên gọi của nó: không khí khô, bụi từ sa mạc Sahara. Bụi Sahara này phát triển trong suốt mùa xuân đến đầu mùa thu. Nhưng nó bắt đầu hoạt động mạnh hơn vào giữa tháng 6, với đỉnh điểm là từ cuối tháng 6 đến đầu tháng 8.

"Sự bùng phát" của bụi Sahara có thể xảy ra khoảng ba đến năm ngày một lần khi các đợt sóng nhiệt đới di chuyển từ đông sang tây dọc theo rìa phía nam của sa mạc Sahara. Khi các đợt sóng nhiệt đới di chuyển về phía tây, chúng đẩy bụi Sahara lên cao trong không khí, tạo thành Tầng không khí Sahara. Tầng bụi này có thể di chuyển hàng nghìn dặm qua Đại Tây Dương, thường vươn xa tới tận vùng Caribe, Bờ biển Vịnh và Đông Nam Hoa Kỳ. Tầng không khí Sahara nằm cách bề mặt khoảng 1,6km và có thể dày tới 4km.

Bụi Sahara tác động đến thời tiết nhiệt đới như thế nào?

Theo định nghĩa, bão nhiệt đới là áp suất thấp hình thành trên mặt nước biển ấm có nhiệt độ ít nhất là 80 độ F (27 độ C). Nhưng cũng cần phải có đủ độ ẩm trải dài lên bầu trời. Lớp không khí Sahara có thể dày hơn 3km. Đó là 3km không khí khô, bụi (khô hơn 50% so với bầu khí quyển nhiệt đới thông thường) trải dài lên bầu trời, cắt đứt độ ẩm đến môi trường xung quanh. Khi lớp này di chuyển qua Đại Tây Dương, không khí khô sẽ hạn chế độ ẩm trong không khí. Vì vậy, nó cũng hạn chế sự phát triển của các hệ thống nhiệt đới.

Tầng không khí Sahara cũng có thể chứa những cơn gió mạnh đôi khi lên tới hơn 32km một giờ. Các cơn bão nhiệt đới cũng cần gió đứt thấp để phát triển. Gió đứt là khi gió thay đổi hướng và/hoặc tốc độ theo độ cao. Quá nhiều gió đứt có thể xé toạc hoặc làm suy yếu các cơn bão nhiệt đới. Vì vậy, nếu Tầng không khí Sahara chứa gió giật, điều này có thể làm tăng gió đứt vào khí quyển, cũng khiến các cơn bão nhiệt đới khó phát triển hơn.

Tác động đến các loại thời tiết khác

Mặc dù các nhà dự báo thường chú ý đến Tầng không khí Sahara khi dự báo thời tiết nhiệt đới, nhưng nó cũng tác động đến các loại thời tiết không phải nhiệt đới khác. Ngoài việc thêm không khí khô vào khí quyển, nó còn làm ấm bầu khí quyển xung quanh. Tầng ấm này trong khí quyển ổn định, không cho phép hình thành các đám mây lớn, chưa nói đến việc hình thành lượng mưa. Điều này có nghĩa là nếu bụi Sahara xâm nhập vào đất liền, nó sẽ hạn chế khả năng mưa và cho phép nhiệt độ tăng nhanh, tạo ra những ngày nóng, chủ yếu là khô.

Khi bụi Sahara xâm nhập vào đất liền, hoàng hôn và bình minh cũng rực rỡ hơn! Ánh sáng chứa tất cả màu của cầu vồng, bao gồm các bước sóng dài và ngắn. Màu xanh lam có bước sóng ngắn hơn, trong khi những màu ấm hơn (như vàng, cam và đỏ) có bước sóng dài hơn. Hoàng hôn và bình minh nói chung có nhiều màu đỏ hơn do bước sóng dài hơn của ánh sáng đó và màu sắc đi qua nhiều tầng khí quyển hơn khi mặt trời ở góc thấp hơn. Khi bụi Sahara có trong không khí, nó làm tăng hiệu ứng này, tạo ra nhiều màu sắc sống động hơn khi mặt trời mọc và lặn. Thật không may, khi bụi Sahara ở trên cao, chất lượng không khí có thể bị giảm. Nếu bạn là người mắc bệnh về đường hô hấp hoặc nhạy cảm, hay hệ miễn dịch yếu, hãy tránh ra ngoài khi xuất hiện bụi Sahara hoặc đeo khẩu trang khi ra ngoài.

Tóm lại, bụi Sahara thổi qua Đại Tây Dương hàng năm, trở nên hoạt động mạnh hơn vào tháng 6. Bụi này có thể hạn chế sự hình thành của các cơn bão nhiệt đới và thậm chí cả mây.