10 bí mật thú vị về nền văn minh Maya

Nền văn minh Maya là một nền văn minh cổ đặc sắc, đạt trình độ cao trong nhiều lĩnh vực như kiến trúc, toán học, thiên văn học, đặc biệt là có hệ thống chữ viết cổ phát triển hoàn thiện.

Mặc dù các nhà khoa học đã cố gắng khám phá nền văn minh Maya trong nhiều thập kỷ qua nhưng cho đến nay vẫn còn rất nhiều bí ẩn xung quanh một trong những nền văn minh rực rỡ nhất của nhân loại này.

Nền văn minh Maya và những sự thật thú vị

Người Maya ngày nay

Hiện nay còn khoảng 7 triệu người Maya đang sinh sống trên trên khu vực bản địa của ông cha và gìn giữ được nhiều di sản của văn hóa cổ.

Có nhiều người vẫn tiếp tục duy trì bản sắc văn hóa riêng, cũng như dùng ngôn ngữ riêng là ngôn ngữ chính. Nhưng cũng có nhiều người khá hòa nhập với văn hóa hiện đại của các nước mà họ đang cư trú.

Những người mắt lé (lác) được đánh giá cao

Nghe thì có vẻ kỳ lạ nhưng sự thật là người Maya đánh giá cao những người bị mắt lác. Ngay khi còn nhỏ, người Maya đã để các vật đung đưa trước mắt trẻ mới sinh để khiến hai con ngươi của trẻ tụ vào một điểm (mắt lác) vĩnh viễn.

Ngoài ra, trẻ em Maya thường được đặt tên theo ngày mà chúng được sinh ra. Mỗi ngày trong năm đều có tên riêng dành cho bé gái và bé trai.

Bác sĩ giỏi

Người Maya có phương pháp chữa bệnh phát triển vượt bậc và đi trước thời đại. Những pháp sư người Maya kết hợp cả thế giới tâm linh và tự nhiên để chữa bệnh. Họ biết cách sử dụng tóc như một sợi chỉ để khâu vết thương, định hình xương gãy, lắp răng giả làm từ ngọc bích và hàn răng bằng pirit sắt.

Nghi lễ hiến tế máu

Hiến tế máu là một nghi lễ quan trọng của người Maya và vẫn còn được duy trì đến ngày nay. Tuy nhiên, người Maya hiện đại không còn hiến tế máu người, họ sử dụng tiết gà để thay thế.

Ngoài tục hiến tế máu, người Maya còn lưu truyền nhiều tục lệ khác như nhảy múa, tiệc tùng, cầu nguyện, đốt nhang copan, và uống rượu trong nghi lễ truyền thống.

Thuốc giảm đau

Người Maya thường chiết xuất thuốc giảm đau từ các loài cây như xương rồng, bìm bìm, một số loài nấm, thuốc lá, và một số loài để tạo ra chất cồn... Họ cũng sử dụng chúng như một loại thuốc gây ảo giác trong các nghi lễ tôn giáo.

Sân bóng

Chơi bóng là môn thể thao được người Maya cổ đại ưa thích. Trò chơi thường kết thúc với sự mất mạng của đội thua. Sân chơi là không gian công cộng được sử dụng trong nhiều sự kiện văn hóa của giới quý tộc và các hoạt động tôn giáo.

Phòng tắm hơi

Người Maya cổ rất thích tắm hơi cho đổ mồ hôi và coi đây là một lễ rửa tội quan trọng. Phòng tắm hơi của người Maya cổ gần giống như phương pháp tắm hơi ngày nay, được xây từ nhiều tảng đá, và trần nhà tắm chỉ có một lỗ nhỏ. Những tảng đá nóng trong phòng được đổ nước để tạo nên hơi nước, khiến cơ thể toát mồ hôi nhằm thanh lọc cơ thể.

Bang cuối cùng của người Maya tồn tại tới tận thế kỷ 17

Vẫn còn một vương quốc Maya độc lập cho tới tận năm 1697, đó là thành phố đảo Tayasal. Trước khi vương quốc này rơi vào ách thống trị của Tây Ban Nha từ tháng 3/1697, một vài giáo sĩ Tây Ban Nha vẫn đến thăm nơi này và giảng đạo vua.

Nguyên nhân sụp đổ của nền văn minh Maya vẫn là bí ẩn

Sự sụp đổ của nền văn minh Maya cổ đại luôn là câu hỏi lớn khiến các nhà khoa học đau đầu đi tìm đáp án. Theo các nhà nghiên cứu việc dân số quá tải, nước ngoài xâm lược, nông dân nổi dậy, sự sụp đổ của những con đường thương mại chủ chốt, đại hạn hán... đều có thể là những lý do khiến nền văn minh vĩ đại này suy thoái trong thế kỷ thứ 8, 9 và sau đó suy tàn.

Lịch Maya - một thành tựu văn minh tuyệt vời

Người Maya tự tạo ra 4 hệ thống lịch riêng sử dụng cho những giai đoạn khác nhau. Người Maya sử dụng hệ lịch Tzolk'in, Haab, hệ lịch tròn và hệ lịch Long Count (Đếm dài). Tùy vào nhu cầu, họ sẽ sử dụng vài loại lịch khác nhau hoặc kết hợp hai loại lịch để ghi chép một sự kiện.

Theo lịch của người Maya, độ dài của một năm gồm 365 ngày, đó là thời gian Trái Đất quay hết một vòng quanh Mặt Trời. Cách tính này chính xác hơn rất nhiều lịch Gregory được châu Âu sử dụng vào thời đó.

Lịch Long Count dựa trên cơ sở năm Mặt Trời với 365 ngày. Một năm Mặt Trời được chia thành 18 tháng, mỗi tháng có 20 ngày (dùng hệ đếm cơ số 20), năm ngày dư lại được đưa vào cuối năm và không thuộc năm nào. Các ngày trong tháng được ghi bằng số thứ tự từ 0 đến 19 trước tên tháng (0 đến 4 cho tháng thiếu, cuối năm có 5 ngày).

Lịch này không có năm nhuận, các năm nối tiếp nhau không ngừng. Như vậy kết quả là lịch sẽ bị sai lệch lùi về một ngày trong vòng 4 năm. Khoảng 3.257 năm lại có sai số gần 1 ngày so với lịch Gregory hiện đại.

Một chu kỳ lịch Long Count của người Maya kéo dài 5.125,36 năm và được gọi là một Đại chu kỳ.

Khi khớp với lịch Gregory hiện đại thì lịch Maya kết thúc vào ngày 21/12/2012. Theo lịch và cách viết của người Maya thì ngày 21/12/2012 được viết là 13.0.0.0.0, báo hiệu sự chấm dứt của Đại chu kỳ.

• Điểm giống nhau kỳ lạ của các công trình thời cổ đại
• 9 dân tộc cổ đại bí ẩn nhất thế giới