Những hành vi thường gặp ở trẻ và cách giải quyết

Mọi trẻ em đều khác nhau và thể hiện những đặc điểm hành vi riêng biệt. Tuy nhiên, đôi khi, trẻ có những hành vi không tốt, cha mẹ cần có biện pháp xử lý phù hợp sao cho không ảnh hưởng tới tâm lý mà vẫn khiến trẻ vui vẻ nghe theo.

Cho dù bạn đang nuôi dạy một đứa trẻ năng động hay có ý chí mạnh mẽ, một số vấn đề về hành vi của con tại thời điểm nào đó vẫn có thể khiến bạn phải đau đầu. Cách bạn phản ứng với những vấn đề về hành vi này đóng vai trò chính trong khả năng con sẽ lặp lại chúng trong tương lai.

Các vấn đề về hành vi của trẻ em được giải quyết tốt nhất bằng các chiến lược kỷ luật phù hợp với lứa tuổi và nhất quán. Dưới đây là một số vấn đề về hành vi phổ biến của trẻ em và những gì bạn có thể làm để ngăn chặn chúng.

Nói dối

Có ba lý do chính khiến trẻ nói dối:

• Để được chú ý
• Để tránh gặp rắc rối hoặc trốn tránh trách nhiệm
• Để che giấu vấn đề

Xác định lý do nói dối có thể giúp bạn quyết định phương án hành động tốt nhất.

Khi bắt gặp con mình nói dối, hãy hỏi: "Đó có thực sự là điều đã xảy ra hay là điều con mong muốn xảy ra?" Nhấn mạnh tầm quan trọng của sự trung thực bằng cách biến sự trung thực thành giá trị gia đình và "nói sự thật" thành quy tắc trong gia đình.

Khi thích hợp, hãy đưa ra hậu quả cho con bạn vì nói dối sau khi được cho cơ hội nói sự thật. Và hãy đảm bảo đưa ra sự củng cố tích cực khi chúng nói sự thật—đặc biệt là khi điều đó có thể khiến chúng gặp rắc rối.

Bất chấp

Cho dù con phớt lờ bạn khi bạn bảo chúng dọn đồ chơi hay hét lên "không!" khi bảo chúng ngừng đập đồ chơi xuống sàn, thì bất chấp là một hành vi khó giải quyết—và nó có thể rất kích động đối với những bậc cha mẹ lớn lên trong những gia đình độc đoán. Việc trẻ em thử thách giới hạn của bạn vào một thời điểm nào đó cũng rất bình thường và phù hợp với sự phát triển của trẻ.

Khi con bất chấp lời nói của bố mẹ, hãy đưa ra một cảnh báo "khi nào...thì" duy nhất. Ví dụ, "Khi nào con dọn đồ chơi, thì con sẽ được xem TV". Nếu con không tuân thủ sau khi đã cảnh báo, hãy thực hiện hậu quả tương ứng. Với sự nhất quán, con sẽ học cách lắng nghe ngay từ lần đầu tiên bạn nói.

Quá nhiều thời gian sử dụng màn hình điện tử

Một vấn đề phổ biến khác về hành vi của trẻ là chống lại giới hạn thời gian sử dụng màn hình điện tử. Cho dù con hét lên khi bạn bảo chúng tắt TV hay chơi game trên điện thoại bất cứ khi nào bạn không để ý, thì việc sử dụng màn hình quá nhiều cũng không tốt cho sức khỏe.

Thiết lập các quy tắc rõ ràng về thời gian sử dụng màn hình là cần thiết. Nếu con trở nên quá phụ thuộc vào thiết bị điện tử để giải trí, tránh né hoặc khó khăn khi điều chỉnh cảm xúc, hãy giảm thời gian sử dụng màn hình xuống nhiều hơn nữa.

Vấn đề liên quan tới thực phẩm

Bạn có thể đang gặp thử thách với một đứa trẻ kén ăn, hoặc có thể con bạn cứ 10 phút lại kêu đói, hoặc lén ăn vào những lúc không được phép. Các hành vi liên quan đến thực phẩm có thể dẫn đến các cuộc đấu tranh giành quyền lực và các vấn đề về hình ảnh cơ thể, vì vậy điều quan trọng là phải xử lý chúng một cách cẩn thận.

Chủ động giúp con phát triển thái độ lành mạnh về thực phẩm. Hãy nói rõ rằng thực phẩm có mục đích cung cấp năng lượng cho cơ thể con bạn, không phải để an ủi chúng khi chúng buồn hoặc giải trí khi chúng chán. Và thay vì cố gắng làm hài lòng tất cả mọi người trong mỗi bữa ăn, hãy phục vụ một bữa ăn cân bằng lành mạnh cho tất cả mọi người và đặt ra giới hạn cho việc ăn vặt.

Hành vi thiếu tôn trọng

Gọi tên, ném đồ và chế giễu chỉ là một vài trong số những vấn đề về hành vi thường gặp thể hiện sự thiếu tôn trọng. Nếu hành vi thiếu tôn trọng không được giải quyết thỏa đáng, tình hình có thể sẽ trở nên tồi tệ hơn theo thời gian.

Nếu mục đích của con là thu hút sự chú ý của bạn, thì việc phớt lờ có thể là cách hành động tốt nhất. Hãy cho con thấy rằng việc thè lưỡi với bạn sẽ không mang lại phản ứng mà chúng mong đợi. Nếu con gọi bạn bằng tên, hãy kiên quyết và bình tĩnh nói với chúng về việc sử dụng những lời tử tế. Hãy nói rõ rằng bạn sẽ không cho phép chúng sử dụng ngôn ngữ đó ở nhà.

Quan trọng nhất, hãy trở thành tấm gương. Hãy để con thấy bạn tôn trọng những người xung quanh, từ nhân viên thu ngân tại cửa hàng tạp hóa đến cha mẹ đồng hành của bạn—và hãy chắc chắn rằng bạn cũng thể hiện sự tôn trọng với con.

Rên rỉ

Rên rỉ là một thói quen xấu—và nó càng được gia tăng khi nó giúp con bạn đạt được thứ chúng muốn. Điều quan trọng là phải kiềm chế việc rên rỉ trước khi nó trở thành một vấn đề lớn hơn. Hành động đầu tiên là cho con bạn thấy rằng việc rên rỉ sẽ không mang lại cho chúng thứ mong muốn và dành sự chú ý tích cực khi chúng ngừng rên rỉ.

Ngoài ra, hãy dạy con những cách phù hợp hơn để đối phó với những cảm xúc khó chịu như thất vọng. Cho chúng thấy rằng, "Mẹ buồn vì hôm nay chúng ta không thể đến sân chơi" sẽ mang lại cho chúng kết quả tốt hơn nhiều so với việc liên tục than vãn về việc bạn sẽ không đưa chúng đi chơi trong cơn giông bão là bất công như thế nào.

Hành vi bốc đồng

Trẻ nhỏ có xu hướng bốc đồng về mặt thể chất, vì vậy không có gì lạ khi mới biết đi hoặc ở lớp mẫu giáo đánh bạn. Trẻ lớn hơn có nhiều khả năng bốc đồng về mặt lời nói, nghĩa là chúng có thể thốt ra những câu nói không hay làm tổn thương cảm xúc của mọi người.

Có nhiều cách bạn có thể làm để dạy trẻ kỹ năng kiểm soát hành vi bốc đồng. Một cách đơn giản là khen ngợi trẻ mỗi khi chúng suy nghĩ trước khi hành động hoặc nói. Hãy nói, "Con đã sử dụng lời nói của mình thật tuyệt khi cảm thấy tức giận hôm nay" hoặc "Con đã đưa ra quyết định đúng đắn khi bỏ đi lúc tức giận".

Cũng hãy dạy các kỹ năng kiểm soát cơn giận và tự kỷ luật cho con. Kiểm soát được cảm xúc sẽ giúp trẻ kiểm soát được hành vi.

Các vấn đề về hành vi trước khi đi ngủ

Cho dù con từ chối nằm trên giường hay chúng khăng khăng muốn ngủ cùng bạn, thì những thách thức trước khi đi ngủ là điều thường gặp. Nếu không có sự can thiệp phù hợp, con bạn có thể bị thiếu ngủ. Thói quen này có liên quan đến việc gia tăng các vấn đề về hành vi ở trẻ nhỏ. Và thiếu ngủ cũng có thể dẫn đến các vấn đề về sức khỏe thể chất.

Thiết lập các quy tắc trước khi đi ngủ rõ ràng và tạo thói quen lành mạnh trước khi đi ngủ thật sự cần thiết. Sự nhất quán là chìa khóa giúp trẻ thiết lập thói quen ngủ lành mạnh. Vì vậy, ngay cả khi bạn phải đưa con trở lại phòng của chúng hàng chục lần trong một giờ, hãy tiếp tục làm như vậy. Sau tất cả, hành vi trước khi đi ngủ của chúng sẽ được cải thiện.