Những điều cần biết về một Giám đốc Thông tin (CIO)

Cùng với sự phát triển nhanh chóng của CNTT, sự hội tụ của công nghệ máy tính và truyền thông, thuật ngữ CIO (Chief Information Officer) ngày càng được sử dụng rộng rãi tại Việt Nam.

Giám đốc thông tin (CIO) dùng để chỉ chức danh của người phụ trách CNTT trong một tổ chức nhất định. Ban đầu trong quá khứ, một CIO sẽ là người giữ vai trò lãnh đạo đối với các bộ phận xử lý dữ liệu và IS (Information system - Hệ thống thông tin). Nhưng ngày nay, vai trò của chức danh này thay đổi khá nhiều theo chiều hướng quan trọng hơn. Thế giới công nghệ thông tin (CNTT) đã, đang và sẽ còn thay đổi chóng mặt, vì thế chức năng của các CIO cũng sẽ tiếp tục thích ứng với những sự thay đổi đến từ các doanh nghiệp hiện đại. Vậy thì trong môi trường kinh doanh cạnh tranh, tập trung vào công nghệ ngày nay, CIO mang đến những giá trị gì cho một doanh nghiệp?

Vai trò cụ thể của một CIO

Câu trả lời ngắn gọn là không có một mô tả hoàn toàn chính xác nào về vai trò của các CIO. Ngay từ ý nghĩa của chức danh đã cho chúng ta biết đó là một vị trí điều hành chịu trách nhiệm đáp ứng các nhu cầu CNTT của một doanh nghiệp, nhưng điều đó không có nghĩa là họ là các giám đốc CNTT. Trên thực tế, vị trí của các CIO đang ngày càng tách biệt hơn và cụ thể hơn trước. Đôi khi họ cũng được gọi là Giám đốc Công nghệ (CTO), nhưng về lý thuyết thì không hẳn là như vậy, vẫn có những sự khác biệt nhỏ giữa hai vị trí này. Dưới đây là các chức năng chính của một CIO:

• Tạo ra được các giá trị kinh doanh thông qua công nghệ.
• Lập ra những kế hoạch chiến lược về thúc đẩy mục tiêu tăng trưởng kinh doanh.
• Đảm bảo rằng CNTT được sử dụng một cách hiệu quả để đạt được các mục tiêu công việc, và hoạt động như là một đầu mối với tiếng nói duy nhất về công nghệ của tổ chức.

Mục tiêu của công ty luôn là yếu tố tối quan trọng bởi vì chỉ những mục tiêu phù hợp với nhu cầu công nghệ của khách hàng mới mang lại những con số tăng trưởng tích cực. CIO là một phần quan trọng trong các chuyển đổi mang tính công nghệ của doanh nghiệp.

Trong việc thiết lập, triển khai kế hoạch và tầm nhìn CNTT chiến lược, CIO phải xây dựng tầm nhìn CNTT chiến lược một cách rõ ràng, đơn giản để mọi thành viên của tổ chức có thể hiểu được mà không cần giải thích nhiều. Tầm nhìn đó phải dễ nhớ và dễ lặp lại đối với các cán bộ triển khai, quản lý, người dùng. Tuy nhiên, tầm nhìn đó phải dựa trên hiểu biết đúng đắn về các chiến lược của tổ chức. Và một điều rất quan trọng đó là tầm nhìn và các kế hoạch thực hiện phải phù hợp với nhau.

Ví dụ, trong giai đoạn chuyển giao của cuộc cách mạng công nghệ 4.0 như hiện nay, điện toán đám mây, phân tích dữ liệu lớn (big data), máy tính di động và các nền tảng cộng tác đã đặt ra những thách thức mới cho các CIO. Trong khi đó, AI, Mạng lưới vạn vật kết nối (Internet of Things) và sự gián đoạn kỹ thuật số đang có ảnh hưởng nhiều hơn đến xu hướng sản phẩm tiêu dùng. Với những sự thay đổi về xu hưóng công nghệ này, các CIO ngày nay dường như ít quan tâm đến việc điều hành bộ phận CNTT hơn. Thay vào đó, họ tập trung nhiều hơn vào lĩnh vực phân tích dịch vụ, bảo mật dữ liệu và tiếp cận thị trường. Các công việc khác của một CIO bao gồm:

• Phát triển nền tảng dịch vụ khách hàng.
• Chịu trách nhiệm về CNTT và quản lý đội ngũ phát triển.
• Chịu trách nhiệm về các cuộc đàm phán CNTT và kiến trúc CNTT của doanh nghiệp.
• Quản lý cung ứng.
• Quản lý rủi ro thông tin (IRM).
• Xây dựng chính sách, chiến lược và tiêu chuẩn của hệ thống thông tin.
• Chịu trách nhiệm về các chiến lược phát triển công nghệ của doanh nghiệp trong tương lai và đảm đảm rằng chi tiêu cho CNTT của tổ chức là hợp lý.

Trình độ và kĩ năng của một CIO

Trình độ

Các CIO thường có nền tảng xuất thân từ lĩnh vực CNTT, với các bằng về khoa học máy tính, kỹ nghệ phần mềm hoặc hệ thống thông tin. Tuy nhiên không chỉ có kiến thức, kinh nghiệm cũng là một yếu tố quan trọng để xem xét việc bổ nhiệm một chức danh Giám đốc thông tin. Các CIO thường phải có ít nhất 5 năm kinh nghiệm làm việc, trải nghiệm trong quản lý CNTT. Hơn nữa, sự nhạy bén trong kinh doanh cũng là một trong những yếu tố tiên quyết. Đó là lý do tại sao xu hướng hiện tại các doanh nghiệp thường bổ nhiệm chức danh CIO cho những thành viên xuất thân từ các phòng ban liên quan đến kinh doanh thay vì CNTT thuần túy.

Kỹ năng

Các kỹ năng cần thiết cho vị trí Giám đốc thông tin là:

• Khả năng lập kế hoạch chiến lược
• Kỹ năng quản lý phát triển phần mềm
• Khả năng lãnh đạo
• Quản lý dự án
• Xây dựng mạng lưới hợp tác và các mối quan hệ
• Có chuyên môn về kinh tế và tài chính nhạy bén (Nhiều CIO ngày nay đạt được bằng MBA)

Lương thưởng và lợi ích trong công việc

Sự hài lòng công việc là một trong những lợi ích mà các CIO được hưởng. Tám trong số 10 CIO tham gia vào một cuộc khảo sát của Harvey Nash và KPMG năm ngoái cho biết họ cảm thấy "hoàn thành" hoặc "rất thỏa mãn" trong công việc của họ. Tuy nhiên, các báo cáo cũng cho thấy tuổi thọ của công việc này thường khá ngắn hay nói cách khác vị trí này thường thay đổi khá nhanh. 30% những người được khảo sát đã chuyển sang công việc khác chỉ sau một vài năm nắm giữ cương vị CIO.

Mức lương của một CIO tỷ lệ thuận với với kinh nghiệm, khả năng và nơi họ làm việc. Theo các khảo sát của Payscale, mức lương trung bình của một CIO nằm trong khoảng 150.000 đô la, nhưng không ít hơn 88.000 đô la. Các dữ liệu mà Payscale thu được cũng cho thấy thu nhập của các CIO ở các thành phố lớn như Los Angeles, Miami, Minneapolis và Atlanta thường cao hơn kha khá so với mức trung bình của Hoa Kỳ.

Triển vọng việc làm

Vị trí này sẽ còn tiếp tục thay đổi với những sự tiến bộ trong công nghệ thông tin. Nắm bắt được dòng chảy của công nghệ thông tin là điều cần thiết cho sự thành công trong kinh doanh và các CIO là những người cần phải đi đầu trong việc thúc đẩy lĩnh vực này tiến lên phía trước. Kiến thức về cả xu hướng kinh doanh và công nghệ thông tin cũng như những kinh nghiệm trong điều hành quản lý sẽ trở thành những yếu tố trụ cột cho sự thành công của một Giám đốc thông tin.

Giám đốc điều hành của Oracle, ông Mark Hurd cho biết vị trí “khó nhằn” trong đại đa số các công ty ở Mỹ hiện nay chính là chiếc ghế CIO. Tại sao lại như vậy? Ông Mark Hurd đã chỉ ra rằng công nghệ đã, đang, và sẽ mang lại những hiệu quả ấn tượng trên các lĩnh vực quan trọng trong đời sống như sức khỏe cá nhân, bảo hiểm và nông nghiệp. Chính những sự thay đổi nhanh chóng này đã mang đến nhưng đòi hỏi cao hơn đối với các CIO cũng như những kỳ vọng đặt ra cho họ. Công bằng mà nói thì triển vọng trong nghề này là có, thậm chí rất nhiều, nhưng không hề đơn giản một chút nào.

Bất chấp sự thật là CIO là một vị trí có tính thanh lọc rất cao, nhiều người vẫn sẵn sàng đón những thách thức, đặc biệt là những người trẻ. Các CIO hiện đại được kỳ vọng sẽ thay đổi cách thức các công ty làm kinh doanh dựa trên CNTT. Tương lai tươi sáng phía trước sẽ dành cho những người biết rèn luyện, chăm chỉ, không ngại đối mặt với khó ngăn, không ngại thay đổi mình để mang lại những giá trị thực tiễn cho doanh nghiệp.

• Top 10 nghề trong lĩnh vực CNTT có mức lương cao nhất ở tương lai
• Các lập trình viên ở Mỹ có thể kiếm được bao nhiêu tiền mỗi năm?
• 8 bài học về lãnh đạo giám đốc nhân sự Facebook dành tặng các quản lý trẻ
• 17 công việc giúp bạn ở nhà vẫn kiếm ra tiền