Mạng nhện ngoài Vũ Trụ khác gì ở Trái Đất?

Có vẻ như vấn đề này không được để ý lắm cho đến khi các nhà khoa học đưa một số chú nhện lên Trạm vũ trụ quốc tế. Mặc dù việc có nhiều nhện xung quanh trong môi trường không trọng lực không phải là một điều kiện làm việc lý tưởng.

Một nghiên cứu mới đây đã được công bố trên tạp chí Khoa học Tự nhiên đã tiết lộ những điều mới lạ về cách mà một con nhện tạo lên lưới của mình trong môi trường này.

Ở Trái Đất, nhện đan lưới không đối xứng với tâm gần phần trên cùng của mạng nhện hơn phần dưới cùng, giúp nhện có một số lợi thế nhất định để bắt thức ăn, chúng sẽ phối hợp với trọng lực thay vì chống lại. Cho nên lúc nghỉ, đầu của chúng cũng hướng xuống đất vì lý do tương tự.

Nhện dệt mạng trong điều kiện không trọng lực thế nào?

Và nếu trên một môi trường không trọng lực, lưới nhện sẽ trông như thế nào? Để tìm hiểu việc này thì các phi hành gia đã đưa một số con nhện lên ISS. Bao gồm hai con nhện chưa trưởng thành thuộc loại Trichonephila clavipes còn gọi là nhện chuối hay nhện khổng lồ, được xem là một trong những loài nhện lớn nhất trên thế giới.

Chúng được theo dõi việc dệt lưới nhện trong điều kiện không trọng lực trong vòng hai tháng. Cứ năm phút chúng lại được chụp lại một lần trong thời gian này và so sánh cùng với hai con nhện khác trong điều kiện thí nghiệm giống hệt nhau nhưng ở dưới Trái Đất.

Giả định của các phi hành gia đưa ra với những mạng nhện trên trạm không gian rằng những mạng nhện dệt trong điều kiện không trọng lực sẽ xây dựng những mạng nhện đối xứng và tự định hướng theo cách ngẫu nhiên.

Giả định này đúng một phần, vì nhện trong môi trường không gian chủ yếu xây dựng các mạng nhện đối xứng. Tuy nhiên, phân tích một cách kỹ hơn thì ánh sáng rõ ràng có ảnh hưởng đến quá trình tạo mạng nhện của chúng, vì khi có ánh sáng, lưới sẽ đối xứng hơn so với điều kiện không có ánh sáng. Vì những con nhện sẽ định hướng ngẫu nhiên khi tắt và quay mặt ra xa đèn khi bật sáng.

Cho nên, các nhà nghiên cứu đã viết "Trong trường hợp không có trọng lực, hướng ánh sáng có thể đóng vai trò là hướng dẫn định hướng cho nhện trong quá trình xây dựng lưới và khi chờ đợi con mồi".

Thí nghiệm đầu tiên

Dù là một nghiên cứu hấp dẫn, nhưng đây không phải là lần đầu tiên thử nghiệm kiểu như thế này được thực hiện. Lần đầu tiên vào năm 2008, một con nhện thuộc loài Metepeira labyrinthea đã được đưa lên ISS, cùng với một con nhện Larinioides patagiatus dự phòng, và bất ngờ đã xảy ra.

Con nhện thuộc loài Larinioides patagiatus đã tìm cách thoát khỏi buồng chứa của nó và chạy lung tung trong buồng thí nghiệm với con nhện chính kia. Với không gian chật hẹp, hai con nhện tạo ra những mạng nhện lộn xộn và thường xuyên cản đường nhau.

Tệ hơn là đám ruồi nhặng mà phi hành đoàn dự trữ để làm thức ăn cho nhện đang sinh sản với tốc độ nhanh hơn nhiều so với dự kiến. Ấu trùng của chúng cúng trốn thoát được vào phòng thí nghiệm, và khi ngày càng có nhiều ấu trùng được tạo ra thì nhện ngày càng khó nhìn thấy, kết quà là một tháng sau đó, những con nhện đã bị chôn vùi trong đống ấu trùng ruồi.

Xem thêm:

• 10 loài nhện độc đáng sợ nhất với con người
• Nọc độc của 5 loài động vật này được ví như thuốc quý trong y học