Điểm ưu tiên, điểm khuyến khích, khu vực ưu tiên khi xét tuyển năm 2022

Điểm khuyến khích và điểm ưu tiên là một yếu tố quan trọng được nhiều thí sinh quan tâm mỗi khi kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia diễn ra. Vậy, điểm khuyến khích là gì, điểm ưu tiên là gì, khu vực nào được cộng điểm ưu tiên? Mời các bạn tham khảo bài viết dưới đây để có câu trả lời và hiểu rõ hơn về các đối tượng được cộng điểm khi xét tốt nghiệp THPT.

1. Điểm ưu tiên là gì?

Điểm ưu tiên chính là mức điểm được cộng thêm vào trong số điểm thực tế của thí sinh và đây cũng được coi là một căn cứ để đơn vị giáo dục xét trúng tuyển. Trong quy chế xét tốt nghiệp THPT, điểm ưu tiên là một yếu tố mà Nhà nước ưu ái dành cho học sinh, đặc biệt là các đối tượng trong diện đặc biệt.

Điểm ưu tiên giúp thí sinh có cơ hội cao hơn trong việc xét tốt nghiệp THPT nhưng chỉ có một số trường hợp thuộc diện quy định của pháp luật về đối tượng hoặc nằm trong khu vực ưu tiên thì mới được cộng điểm ưu tiên vào kết quả thi cử.

Các diện xét tốt nghiệp dưới đây sẽ được cộng điểm ưu điểm với mức điểm khác nhau. Thí sinh có nhiều tiêu chuẩn ưu tiên chỉ được hưởng theo tiêu chuẩn ưu tiên cao nhất. Cụ thể như sau:

Diện 1: Là diện xét tốt nghiệp bình thường không được cộng điểm ưu tiên.

Diện 2: Cộng 0,25 điểm đối với những đối tượng sau:

Thương binh, bệnh binh, người được hưởng chính sách như thương binh mất sức lao động dưới 81% (chỉ với GDTX); Con của thương binh, bệnh binh, người được hưởng chính sách như thương binh bị suy giảm khả năng lao động dưới 81%; Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng lao động. Ký hiệu: D2-TB2.

Con Anh hùng lực lượng vũ trang, con Anh hùng lao động, con Bà mẹ VN anh hùng. Ký hiệu: D2-CAH.

Người dân tộc thiểu số. Ký hiệu: D2-TS2.

Người kinh, người nước ngoài cư trú tại Việt Nam có hộ khẩu thường trú từ 3 năm trở lên (tính đến ngày tổ chức kỳ thi) ở xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, xã an toàn khu thuộc diện đầu tư của chương trình 135; ở xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo; ở xã khu vực I, II, III thuộc vùng dân tộc và miền núi theo quy định hiện hành của Thủ tướng Chính phủ, học tại các trường phổ thông không nằm trên địa bàn các quận nội thành của các thành phố trực thuộc Trung ương ít nhất 2 phần 3 thời gian học cấp THPT. Ký hiệu: D2-VS2.

Người bị nhiễm chất độc hóa học; con của người bị nhiễm chất độc hóa học; con của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học; người được cơ quan có thẩm quyền công nhận bị dị dạng, dị tật, suy giảm khả năng tự lực trong sinh hoạt hoặc lao động do hậu quả của chất độc hoá học. Ký hiệu: D2-CHH.

Có tuổi đời từ 35 tuổi trở lên, tính đến ngày thi. Ký hiệu: D2-T35.

Diện 3: Cộng 0,5 điểm đối với những đối tượng sau:

Người dân tộc thiểu số, bản thân có hộ khẩu thường trú ở xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, xã an toàn khu thuộc diện đầu tư của chương trình 135; ở xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo; ở xã khu vực I, II, III thuộc vùng dân tộc và miền núi theo quy định hiện hành của Thủ tướng Chính phủ, đang học tại các trường phổ thông dân tộc nội trú hoặc các trường phổ thông không nằm trên địa bàn các quận nội thành của các thành phố trực thuộc Trung ương. Ký hiệu: D3-TS3.

Thương binh, bệnh binh, người hưởng chính sách như thương binh bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên (đối với GDTX). Ký hiệu: D3-TB3.

Con của liệt sĩ; con của thương binh, bệnh binh, người được hưởng chính sách như thương binh bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên. Ký hiệu: D3-CLS.

Lưu ý: Học sinh có nhiều tiêu chuẩn ưu tiên thì chỉ hưởng theo tiêu chuẩn cao nhất.

2. Điểm ưu tiên khu vực được xét ra sao?

Khu vực cũng là một trong những ưu tiên trong tuyển sinh đại học. Quy định này cũng đã được Bộ GD&ĐT quy định rõ:

Khu vực tuyển sinh của mỗi thí sinh được xác định theo địa điểm trường mà thí sinh đã học lâu nhất trong thời gian học cấp THPT (hoặc trung cấp); nếu thời gian học (dài nhất) tại các khu vực tương đương nhau thì xác định theo khu vực của trường học gần nhất;

Các trường hợp sau đây được hưởng ưu tiên khu vực theo địa chỉ thường trú:

• Học sinh các trường phổ thông dân tộc nội trú được hưởng các chế độ ưu tiên, ưu đãi của Nhà nước theo quy định;
• Học sinh có nơi thường trú (trong thời gian học cấp THPT hoặc trung cấp) trên 18 tháng tại các xã khu vực III và các xã có thôn đặc biệt khó khăn thuộc vùng dân tộc và miền núi theo quy định của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc và Thủ tướng Chính phủ; các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo; các xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, xã an toàn khu vào diện đầu tư của Chương trình 135; các thôn, xã đặc biệt khó khăn tại các địa bàn theo quy định của Thủ tướng Chính phủ nếu học cấp THPT (hoặc trung cấp) tại địa điểm thuộc huyện, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh có ít nhất một trong các xã thuộc diện đặc biệt khó khăn.

Từ năm 2023, thí sinh được hưởng chính sách ưu tiên khu vực theo quy định trong năm tốt nghiệp THPT (hoặc trung cấp) và một năm kế tiếp.

Cụ thể các khu vực tuyển sinh:

Khu vực 1 (KV1): Cộng ưu tiên 0,75 điểm

KV1 là các xã khu vực I, II, III thuộc vùng dân tộc và miền núi theo quy định hiện hành tương ứng với thời gian học THPT hoặc trung cấp của thí sinh; các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo; các xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, xã an toàn khu vào diện đầu tư của Chương trình 135 theo quy định của Thủ tướng Chính phủ.

Khu vực 2 (KV2): Cộng ưu tiên 0,25 điểm

KV2 là các thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh; các thị xã, huyện ngoại thành của thành phố trực thuộc trung ương (trừ các xã thuộc KV1).

Khu vực 2 - nông thôn (KV2-NT): Cộng ưu tiên 0,5 điểm

KV2-NT gồm các địa phương không thuộc KV1, KV2, KV3;

Khu vực 3 (KV3): Không được cộng điểm ưu tiên

KV3 là các quận nội thành của thành phố trực thuộc Trung ương. Thí sinh thuộc KV3 không thuộc diện hưởng ưu tiên khu vực.

3. Điểm khuyến khích là gì?

Trong quy định về thi THPT Quốc gia, điểm khuyến khích là điểm được cộng cho những thí có thành tích nổi bật khi tham gia các cuộc thi và hoạt động rèn luyện theo quy định của bộ giáo dục tổ chức thường phân theo các diện tốt nghiệp.

Cụ thể, cộng điểm khuyến khích là hoạt động thường xuyên áp dụng cho đối tượng là cá nhân hay tổ chức đạt giải cao trong các kỳ thi văn hóa, thể dục thể thao… do ngành giáo dục và ban ngành chuyên môn tổ chức. Tùy theo diện tốt nghiệp khác nhau, số lượng điểm khuyến khích được cũng sẽ khá nhau. Nếu thí sinh đồng thời có nhiều loại giấy chứng nhận để được cộng điểm khuyến khích theo quy định dưới đây cũng chỉ được hưởng mức điểm cộng thêm nhiều nhất là 4,0 điểm.

Cụ thể:

• Đạt giải cá nhân kỳ thi học sinh giỏi bộ môn văn hóa lớp 12:
• Giải nhất, nhì, ba cấp quốc gia hoặc giải nhất cấp tỉnh: 2,0 điểm.
• Giải khuyến khích cấp quốc gia hoặc giải nhì cấp tỉnh: 1,5 điểm.
• Giải ba cấp tỉnh: 1,0 điểm.

Đoạt giải cá nhân và đồng đội trong các kỳ thi thí nghiệm thực hành môn Vật lí, Hoá học, Sinh học; thi văn nghệ; thể dục thể thao; hội thao giáo dục quốc phòng; cuộc thi khoa học kỹ thuật; viết thư quốc tế do ngành Giáo dục phối hợp với các ngành chuyên môn từ cấp tỉnh trở lên tổ chức ở cấp THPT:

• Giải nhất, nhì, ba quốc gia hoặc giải nhất cấp tỉnh hoặc Huy chương Vàng: 2,0 điểm.
• Giải khuyến khích quốc gia hoặc giải nhì cấp tỉnh hoặc Huy chương Bạc: 1,5 điểm.

Giải ba cấp tỉnh hoặc Huy chương Đồng: 1,0 điểm.

• Giải đồng đội chỉ tính cho giải quốc gia, mức điểm cộng thêm giống như giải cá nhân.
• Học sinh đạt nhiều giải khác nhau sẽ chỉ được hưởng mức cộng điểm của giải cao nhất.

Học sinh THPT, học viên GDTX có giấy chứng nhận nghề, bằng tốt nghiệp trung cấp do Sở GD&ĐT, các trường dạy nghề cấp trong thời gian học THPT thì được cộng điểm.

• Loại giỏi với Giấy chứng nhận nghề, loại xuất sắc và giỏi đối với bằng trung cấp: 2 điểm
• Loại khá với Giấy chứng nhận nghề, loại khá và trung bình khá với bằng trung cấp: 1,5 điểm.
• Loại trung bình với Giấy chứng nhận nghề; loại trung bình với bằng trung cấp: 1,0 điểm.

Học sinh GDTX có chứng chỉ Ngoại ngữ A hoặc Tin học A trở lên (kể cả kỹ thuật viên): được cộng thêm 1,0 điểm cho mỗi loại chứng chỉ.

Lưu ý:

• Điểm khuyến khích tối đa của các mục 1,2,3,4 trên không quá 4,0 điểm.
• Điểm khuyến khích quy định của các mục 1,2,3,4 trên được bảo lưu trong toàn cấp học.

4. Từ năm 2023, sẽ thay đổi cách tính điểm ưu tiên vào đại học

Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) vừa ban hành dự thảo quy chế tuyển sinh đại học, cao đẳng mầm non năm 2022.

Theo đó, năm 2022, quy định cộng điểm ưu tiên vẫn được thực hiện như năm 2021 và các năm trước đó. Tuy nhiên, từ năm 2023, sẽ thay đổi cách tính điểm ưu tiên.

Bắt đầu từ năm 2023, điểm ưu tiên đối với thí sinh đạt tổng điểm từ 22,5 trở lên (khi quy đổi về điểm theo thang 10 và tổng điểm 3 môn tối đa là 30) được xác định theo công thức sau:

Điểm ưu tiên = [(30 - Tổng điểm đạt được)/7,5] x Mức điểm ưu tiên quy định.

Quy chế đã quy định: Mức điểm ưu tiên khu vực và ưu tiên đối tượng đối với thí sinh đạt tổng điểm từ 22,5 điểm trở lên (trên tổng điểm 30 tối đa của mỗi tổ hợp 3 môn, tương đương 7,5 điểm trên thang điểm 10) được giảm tuyến tính (tới 30 điểm thì mức điểm ưu tiên bằng 0).

Hiện tại, các thí sinh đã có thể tra cứu điểm thi THPT quốc gia năm 2021.