Hơn bất cứ 1 điều gì khác, những kì vọng của bạn sẽ quyết định thực tại của bạn. Ví dụ như khi nói tới việc đạt được các mục tiêu, nếu bạn không tin rằng mình thành công thì bạn sẽ không bao giờ thành công. Nghiên cứu từ LSU chỉ ra rằng những người tin vào chính mình sử dụng chức năng siêu nhận thức nhiều hơn những người không tin vào bản thân. Điều này có nghĩa là họ sử dụng bộ não nhiều hơn và có nhiều năng lượng não bộ để giải quyết các vấn đề hơn. Siêu nhận thức đặc biệt quan trọng trong việc đạt được các thành tích hay mục tiêu bởi nó đảm bảo bạn sẽ tiếp cận vấn đề dưới nhiều góc độ và điều chỉnh khi cần thiết.
Một điều khá hay ho về các kì vọng là chúng còn ảnh hưởng tới những người khác. Năm 1960, nghiên cứu của Havard đã chỉ ra rằng sức mạnh trong niềm tin của chúng ta có thể thay đổi hành vi của người khác. Trong nghiên cứu, người ta nói với giáo viên rằng những đứa trẻ này (được lựa chọn ngẫu nhiên) thông minh thì chúng sẽ có thành tích tốt hơn không chỉ trong học tập mà trong cả các bài kiểm tra IQ chuẩn. Sự thật là mọi người thể hiện tốt nhất khi chúng ta tin vào họ. Nghiên cứu chỉ ra rằng điều này xảy ra là bởi khi chúng ta tin vào ai đó, thì:
- Chúng ta đối xử với họ tốt hơn với người mà ta nghĩ là họ sẽ thất bại.
- Chúng ta cho họ nhiều cơ hội thành công hơn.
- Chúng ta đưa cho họ phản hồi chính xác và hữu ích hơn người khác.
- Chúng ta giúp đỡ, giảng dạy cho họ nhiều hơn bởi tin rằng thời gian dành ra là đáng giá.
Khi phủ bóng nghi ngờ lên người (hoặc vật) nào đó, chúng ta dường như đảm bảo khả năng thất bại của họ. Các chuyên gia y tế gọi đây là hiện tượng "nocebo". Kết quả chữa bệnh của những bệnh nhân có kì vọng thấp vào các phương pháp và quy trình điều trị thường có xu hướng thấp hơn những người hy vọng thành công, thậm chí với các phương pháp điều trị rất tốt. Nếu một bác sĩ sử dụng phương pháp điều trị có tỉ lệ thành công cao và đã được xác minh nhưng lại có chút hoài nghi hay tư tưởng tiêu cực thì khả năng kết quả tiêu cực cũng sẽ gia tăng.
Kì vọng thực sự định hình hiện tại của bạn. Chúng có thể thay đổi cuộc đời bạn về cả mặt vật lý và cảm xúc. Hãy cẩn thận hơn (và nhận thức đúng đắn hơn) với những kì vọng mà bạn đang tin tưởng bởi những kì vọng sai lầm sẽ khiến cuộc sống trở nên khó khăn hơn 1 cách không cần thiết và đặc biệt cẩn trọng với những kì vọng dưới đây bởi nó thực sự gây ra rất nhiều rắc rối.
1. Cuộc sống phải công bằng
Chúng ta đã được nghe hàng triệu lần (và có lẽ cũng nói hàng triệu lần với người khác) rằng cuộc sống không công bằng và dù biết rằng công bằng là 1 vấn đề rất phức tạp, đó vẫn là khái niệm mà chúng ta chưa thực sự hiểu ý nghĩa của nó trong thực tiễn. Trong tiềm thức, rất nhiều người trong chúng ta kì vọng rằng cuộc sống phải công bằng và rằng những bất công mà ta phải trải qua sẽ được đền bù bằng 1 cách nào đó, thậm chí ngay cả khi ta không làm gì cả. Nếu bạn vẫn đang kẹt trong tư tưởng đó thì giờ là lúc loại nó ra khỏi đầu. Khi một điều gì đó "bất công" xảy ra, đừng trông chờ vào những nguồn lực bên ngoài để "đứng lên và đi tiếp". Đôi khi sẽ chẳng có phần thưởng đền bù nào cả và càng nhanh chóng thôi kì vọng vào điều đó, bạn sẽ càng sớm bắt tay vào hành động để thực sự làm nên điều khác biệt.
2. Cơ hội sẽ từ trên trời rơi xuống
Một trong những điều quan trọng nhất mà 1 người có thể làm là cứ đánh liều để mong có cơ hội. Bạn xứng đáng được thưởng, được thăng chức hay có 1 công ty bán ô tô thì không có nghĩa là điều đó phải xảy ra. Chính bạn phải là người hành động, làm việc chăm chỉ và xem cái gì thuộc về mình. Nếu chúng ta giới hạn bản thân trong những điều được mang đến, chúng ta đang hoàn toàn nằm dưới quyền kiểm soát của người khác. Khi nào bắt tay vào hành động, hãy nghĩ "bước tiếp theo mình cần đi là gì?", "có trở ngại nào ngăn cản hay không và cần làm gì để loại bỏ chúng?" và "mình có đang mắc sai lầm nào có thể khiến mục tiêu ngày càng xa hơn hay không?"
3. Mọi người phải thích tôi
Mọi người đều có những khó khăn trong suy nghĩa và cảm xúc, điều đó có nghĩa là những người tốt bụng, tử tế và đáng tôn trọng có thể cũng không được 1 số người thích mà chẳng vì lý do nào cả. Khi bạn nghĩ rằng mọi người phải thích mình, bạn sẽ cảm thấy bị tổn thương khi không được thích (sự thật là bạn không thể chiếm lòng tất cả mọi người). Khi giả định mọi người sẽ thích mình, bạn sẽ chọn con đường tắt, bắt đầu đưa ra những yêu cầu và đòi hỏi trước khi xây dựng nền tảng để hiểu họ nghĩ gì và cảm thấy thế nào. Thay vì hy vọng mọi người sẽ thích mình, hãy cố gắng để mọi người tôn trọng và tin tưởng bạn.
4. Mọi người phải đồng ý với tôi
Điều này có thể rất khó khăn. Chắc chắn bạn biết mình đang nói gì và vì thế, bạn muốn mọi người coi trọng điều đó. Thế nhưng hy vọng họ sẽ đồng ý với quan điểm của bạn vì tôn trọng bạn hoặc vì ý tưởng của bạn quá hay lại là 1 câu chuyện khác. Có những điều rất hiển nhiên với bạn lại không hề rõ ràng với người khác bởi kinh nghiệm sống khác nhau. Vì thế đừng tỏ ra thù địch khi người khác bất đồng với ý kiến của bạn và hãy thôi cho rằng chỉ có 1 câu trả lời của bạn là đúng. Thay vào đó, hãy tập trung tìm ra giải pháp mà tất cả mọi người đều cần.
5. Mọi người hiểu điều tôi đang nói
Mọi người không thể đọc được tâm trí bạn và những gì bạn đang cố nói không chắc đã là điều họ muốn nghe. Bạn không thể kì vọng mọi người hiểu mình chỉ đơn giản là bởi bạn đang nói - bạn phải nói một cách rõ ràng. Dù đang cố yêu cầu ai đó làm gì mà không đưa ra ngữ cảnh cụ thể hoặc cố giải thích 1 khái niệm phức tạp đằng sau cả 1 nội dung lớn, bạn sẽ rất dễ bỏ qua thông tin không liên quan bởi cho rằng chúng không cần thiết. Giao tiếp sẽ không hiệu quả nếu không được trình bày rõ ràng và người khác sẽ không hiểu bạn nói gì cho tới khi bạn dành thời gian hiểu quan điểm của họ.
6. Tôi sẽ thất bại
Như đã được nhắc tới ở trên, nếu bạn cho rằng mình sẽ thất bại thì nhiều khả năng kết quả sẽ khiến bạn phải lo lắng. Nếu thất bại, hãy chấp nhận đôi khi mình cũng phải thất bại để có lúc thành công. Nhưng nếu đang theo đuổi 1 nỗ lực nào đó, hãy tin với tất cả những gì mình có rằng bạn sẽ thành công, nếu không, bạn sẽ giới hạn cơ hội thành công của mình.
7. Mọi điều đều sẽ khiến tôi hạnh phúc
Chắc chắn rồi, trong ngắn hạn thì cuộc sống có thể vui vẻ và thoải mái nhưng về lâu về dài thì mọi thứ sẽ không thể khiến bạn hạnh phúc mãi được. Quá nhiều người trong chúng ta kì vọng các sự kiện trong tương lai sẽ khiến chúng ta hạnh phúc (ví dụ như "tôi sẽ hạnh phúc nếu được thăng chức) thay vì tìm kiếm nguyên nhân sâu xa thực sự khiến mình không hạnh phúc. Nếu không cố gắng cải thiện những điều cốt lõi, chẳng 1 sự kiện bên ngoài nào có thể giúp bạn hạnh phúc được cả cho dù bạn có muốn bao nhiêu.
8. Tôi có thể thay đổi anh ấy hay cô ấy
Chỉ có duy nhất 1 người trên đời này mà bạn có thể thay đổi - đó là chính bạn. Và ngay cả điều đó cũng tốn rất nhiều công sức và nỗ lực. Cách duy nhất khiến mọi người thay đổi là thông qua những hy vọng và từ đó họ tự thay đổi chính mình. Sẽ rất khó để thay đổi ai đó khi bản thân họ không muốn, như thể là mong muốn chân thành của bạn có thể giúp họ thay đổi. Bạn thậm chí còn tự nguyện chọn những người gặp vấn đề và cho rằng có thể "chỉnh" họ. Hãy thôi kì vọng những điều như thế, xây dựng cuộc sống của mình xung quanh những người tích cực và chân thành, đừng để những người gặp vấn đề khiến bạn thất vọng.
Tóm lại thì tin rằng mình thành công thực sự sẽ giúp bạn có cơ hội thành công cao hơn. Điều đó cũng có nghĩa là bạn cần phải loại bỏ những loại kì vọng hoàn toàn sai lầm nói trên bởi chúng có thể sẽ ngáng đường bạn.
Tác giả: Travis Bradberry