Ubuntu 24.04 chính thức ra mắt, người dùng có nên nâng cấp không?

Theo đúng lộ trình, Canonical vừa phát hành phiên bản mới nhất của Ubuntu, nền tảng hệ điều hành dựa trên Linux được sử dụng phổ biến nhất trên thế giới hiện nay. Số hiệu phiên bản mới là 24.04, và tên mã chính thức sẽ là Noble Numbat.

Tất nhiên, với một bản cập nhật mới, việc đi kèm với các tính năng bổ sung là điều không thể thiếu. Vậy có gì đáng chú ý trên Ubuntu 24.04, và người dùng phiên bản hiện tại có nên nâng cấp hay không? Cùng tìm hiểu ngay sau đây.

Có gì mới trong Ubuntu 24.04?

Ubuntu 24.04 bao gồm nhân Linux 6.8 mới nhất. Canonical cho biết người dùng có thể mọng đợi "hiệu suất được cải thiện, khả năng hỗ trợ KVM lồng nhau trên ppc64el và quyền truy cập vào hệ thống tệp bchefs mới được cập nhật cho trải nghiệm đơn giản hơn". Ngoài ra, phiên bản mới này sẽ đi kèm Gnome 46, nhưng với một số chỉnh sửa đối với giao diện mặc định để làm cho nó trở nên “tương thích” với Ubuntu hơn. Menu Settings đã được đại tu. Bạn có thể nhanh chóng khởi chạy nó từ góc trên bên phải màn hình. Ứng dụng Files cũng đã được cập nhật với chức năng tìm kiếm được cải thiện.

Ubuntu 24.04 sẽ được được thiết lập sao cho con trỏ khung được bật làm mặc định với kiến trúc 64-bit. Canonical dẫn lời Brendan Gregg, Chuyên gia về hiệu suất máy tính và thành viên tại Intel, về ý nghĩa của thay đổi này đối với người dùng:

Con trỏ khung cho phép lập hồ sơ CPU và hồ sơ ngoài CPU hoàn chỉnh hơn. Trải nghiệm mang lại vượt xa sự mất mát tương đối nhỏ về hiệu suất. Ubuntu kích hoạt con trỏ khung theo mặc định sẽ là một lợi thế lớn cho kỹ thuật hiệu suất và trải nghiệm mặc định của nhà phát triển.

Ubuntu 24.04 LTS cũng hỗ trợ đầy đủ .NET 8, phiên bản mới nhất của nền tảng phát triển nguồn mở Microsoft, ra mắt vào tháng 11 năm 2023:

Ubuntu là bản phân phối Linux được chứng thực trên Microsoft Azure, và là thành phần quan trọng đối với nhiều công nghệ của Microsoft, bao gồm .NET, Windows Subsystem for Linux, Azure Kubernetes Service và điện toán Azure. Microsoft và Canonical có mối quan hệ kỹ thuật chặt chẽ bao trùm mọi khía cạnh, từ cơ sở hạ tầng trong Azure đến công cụ dành cho nhà phát triển, đặc biệt là .NET 8, một phần của bản phát hành Noble Numbat ngay từ ngày đầu tiên.

Ngoài ra, Ubuntu 24.04 LTS còn đi kèm với Rust 1.75. Canonical cho biết các phiên bản Rust trong tương lai sẽ được phát hành như một phần của Ubuntu 24.04.

Việc phát hành Ubuntu 24.04 LTS cũng rất đáng chú ý vì đây là bản phát hành LTS đầu tiên có công nghệ cài đặt Ubuntu Desktop, giống như công nghệ hiện có sẵn cho Ubuntu Server. Điều này có nghĩa là quản trị viên máy tính hiện có thể sử dụng các công cụ tùy chỉnh hình ảnh như tự động cài đặt và khởi tạo đám mây để tạo trải nghiệm phù hợp cho nhà phát triển. Giao diện người dùng cũng đã được cải tiến với thiết kế hiện đại được tích hợp trong Flutter.

Canonical cho biết Ubuntu là hệ điều hành dựa trên Linux đầu tiên và duy nhất hiện nay hỗ trợ confidential computing cho các GPU như Nvidia H100 Tensor Core trên đám mây công cộng. Nó cung cấp mức độ bảo mật cao hơn cho các máy chủ đó và hiện có sẵn thông qua bản preview trên Microsoft Azure.

Bắt đầu với phiên bản mới này, những người đăng ký thuê bao Ubuntu Pro mua tiện ích bổ sung Legacy Support có thể nhận được tổng cộng 12 năm cập nhật và hỗ trợ cho Ubuntu 24.04 LTS. Bản phát hành Noble Numbat vẫn sẽ nhận được 5 năm hỗ trợ miễn phí thông qua kho lưu trữ chính của Ubuntu.

Có nên nâng cấp lên Ubuntu 24.04 không?

Với các tính năng mới trong Ubuntu 24.04, bạn có thể tự hỏi liệu nó có đáng để nâng cấp hay không. Những điểm chính cần xem xét là liệu bạn đã là người dùng Ubuntu hiện tại hay chỉ tò mò và liệu bạn có sẵn sàng cài đặt "sạch" hay không.

Nếu muốn dùng thử bản phát hành Ubuntu mới nhất, bạn chỉ cần tari image cài đặt và giải nén nó vào phương tiện mà bạn muốn cài đặt. Sau đó chạy chương trình cài đặt từ phương tiện trực tiếp giống như bất kỳ bản phân phối Linux nào khác.

Bạn có thể thực hiện nâng cấp tại chỗ theo cách này, nhưng có một số lưu ý. Đầu tiên, cài đặt hiện tại của bạn có thể khiến mọi thứ không hoạt động như mong đợi. Thứ hai, thường có lỗi trong một bản phát hành hệ điều hành hoàn toàn mới, bao gồm cả lỗi từ Ubuntu.

Nếu bạn cho rằng menu cài đặt mới đủ hấp dẫn để cài đặt vào ngày đầu tiên nó có sẵn chính thức hoặc thậm chí tải bản build Ubuntu phát hành trước hàng ngày, thì tốt hơn hết bạn nên cài đặt sạch hệ điều hành. (Nếu bạn sử dụng phiên bản beta của Ubuntu thì có thể nó sẽ có lỗi nên bạn có thể không nên dựa vào nó).

Nhược điểm chính của phương pháp này là bạn sẽ mất tất cả các file khi ghi đè lên chúng, vì vậy bạn sẽ phải lưu trữ chúng trước khi nâng cấp và sau đó khôi phục chúng sau khi hoàn tất.

Nếu bạn không muốn làm gián đoạn các file hiện có của mình và kiên nhẫn hơn, bạn có thể chờ đợi cho đến khi bản phát hành điểm đầu tiên xuất hiện vài tháng sau khi phát hành phiên bản mới. Công cụ nâng cấp của Ubuntu sẽ chỉ cung cấp phiên bản 24.04 cho người dùng 22.04 sau khi phiên bản 24.04.1 ra mắt. Điều này sẽ giúp nhóm phát triển có đủ thời gian để giải quyết mọi lỗi vào phút cuối trước khi phát hành.

Lý do chưa nên nâng cấp lên Ubuntu 24.04

Chỉ có thể nâng cấp lên Ubuntu 24.04 sau bản phát hành Point Release đầu tiên

Canonical, nhà phát triển Ubuntu, dường như chưa bao giờ muốn người dùng hiện tại nâng cấp ngay lập tức. Không rõ chính xác lý do tại sao, nhưng điều đó có thể là do công ty nhận ra rằng hệ điều hành không hoàn hảo, đặc biệt là những hệ điều hành vừa được phát hành.

Các công cụ tích hợp của Ubuntu, bao gồm công cụ dòng lệnh do-release-upgrade, sẽ chỉ cho phép nâng cấp từ phiên bản LTS hiện có của Ubuntu sau khi bản phát hành Point Release đầu tiên xuất hiện. Đối với Ubuntu 24.04, đó sẽ là 24.04.1. Bản phát hành Point Release gần tương đương với cái mà Microsoft thường gọi là "gói dịch vụ" dành cho Windows, cung cấp các cải tiến gia tăng.

Canonical dự kiến sẽ phát hành 24.04.1 vào tháng 8 năm 2024. Sau đó, người dùng 22.04 hoặc Ubuntu 23.10 sẽ có thể nâng cấp bằng các công cụ nâng cấp tích hợp sẵn.

Hệ điều hành mới có lỗi, kể cả Ubuntu

Mặc dù bản phát hành hệ điều hành mới mang lại một số cải tiến nhưng nó cũng có xu hướng phát sinh các lỗi mới, như có thể thấy trên hệ thống theo dõi lỗi Launchpad của Ubuntu. Chưa có nhiều lợi ích khi nâng cấp lên bản phát hành Ubuntu 24.04 mới. Nếu phiên bản đang sử dụng phù hợp với bạn thì tốt hơn hết bạn nên sử dụng nó.

Các tính năng mới của 24.04, bao gồm menu cài đặt được cải tiến, mang tính gia tăng hơn là mang tính cách mạng. Điều này tăng gấp đôi đối với phiên bản Windows Subsystem for Linux (WSL) hướng dòng lệnh.

Các bản phát hành ổn định của Ubuntu có nghĩa là một bản phát hành phần lớn bị "đóng băng" và sẽ không thay đổi nhiều trong suốt thời gian tồn tại của nó, ngoại trừ chủ yếu là các bản cập nhật bảo mật. Khi nâng cấp, những thay đổi có thể rất lớn. Đó là lý do tại sao bạn có thể gặp rắc rối với hệ điều hành mới.

Đây cũng có thể là lý do làm các công cụ nâng cấp của Ubuntu khiến bạn phải chờ một chút trước khi có thể nâng cấp lên phiên bản mới. Bản phát hành Point Release là một nỗ lực nhằm giải quyết mọi lỗi xuất hiện vào phút cuối.

Clean Install sẽ có quá nhiều rắc rối

Khi một bản phát hành Ubuntu mới xuất hiện, bạn có thể muốn xóa sạch hệ thống của mình và bắt đầu làm mới, nhưng đó có phải là một giải pháp thực sự thiết thực?

Trước tiên, phải cài đặt lại hoàn toàn hệ điều hành của mình. Việc nâng cấp có thể sẽ thực hiện điều tương tự, thay vì xóa sạch hoàn toàn ổ cứng. Sau đó, bạn sẽ phải cài đặt lại hoàn toàn mọi chương trình không đi kèm với cài đặt mặc định. Và sau đó phải sao chép bất kỳ file nào đã sao lưu.

Sẽ dễ dàng hơn rất nhiều nếu bạn chờ đợi một thời gian và nâng cấp cài đặt Ubuntu hiện có khi có thể. Bạn sẽ có thể giữ tất cả nhạc, tài liệu và ảnh của mình mà không cần phải sao chép chúng.

Đọc các diễn đàn Linux, bạn sẽ nhận thấy rằng một số người dùng đã mắc phải những thói quen xấu của Windows như cài đặt lại hệ điều hành từ đầu một cách không cần thiết. Chỉ nên thực sự làm điều này nếu buộc phải làm vậy - chẳng hạn như đang chạy phiên bản Ubuntu cũ hơn.

Các bản phát hành Ubuntu cũ hơn vẫn là một lựa chọn

Các phiên bản mới của hệ điều hành có một số vấn đề cần được giải quyết khi phát hành và Ubuntu, mặc dù là bản phân phối Linux được yêu thích, cũng không phải là ngoại lệ.

Rất nhiều người dùng máy tính có quan điểm "nếu nó không hỏng thì đừng sửa" đối với việc nâng cấp hệ điều hành vì lý do này. Theo StatCounter, có thể đó là lý do tại sao các phiên bản Windows cũ hơn vẫn còn tồn tại.

Vì các bản phát hành LTS được hỗ trợ mặc định trong 5 năm nên bạn có thời gian để quyết định xem bản nâng cấp có xứng đáng hay không. Với đăng ký Ubuntu Pro, bạn sẽ có 12 năm. Việc đăng ký cũng miễn phí cho mục đích sử dụng cá nhân nếu bạn thực sự muốn sử dụng hệ điều hành trong thời gian dài.

Nếu sở hữu một chiếc máy cũ hơn, bạn có thể vẫn muốn sử dụng phiên bản cũ hơn vì điều này sẽ nhẹ nhàng hơn với phần cứng. Bạn phải vào một trang tải xuống đặc biệt trên trang web Ubuntu và chọn một biến thể nhẹ hơn như Xubfox cho mục đích này.