Sự khác biệt giữa khóa bằng mật khẩu và mã hóa là gì?

Trong an ninh mạng, không có gì quan trọng hơn việc giữ thông tin nhạy cảm ở chế độ riêng tư và an toàn. Mọi người nên nỗ lực để làm như vậy, từ các cá nhân đến những tổ chức lớn.

Nhưng cách tốt nhất và dễ nhất để bảo mật thông tin cá nhân, chẳng hạn như các file mà bạn không muốn bất kỳ ai truy cập là gì? Chắc hẳn bạn sẽ nghĩ ngay tới khóa bằng mật khẩu và mã hóa. Vậy sự khác biệt giữa hai phương pháp này là gì?

Khóa bằng mật khẩu là gì?

Khóa bằng mật khẩu đề cập đến quá trình bảo vệ dữ liệu bằng một chuỗi ký hiệu. Đây là một kỹ thuật kiểm soát truy cập đơn giản nhưng hiệu quả mà tất cả chúng ta sử dụng hàng ngày với mục tiêu bảo vệ an ninh và quyền riêng tư của mình.

Bảo vệ bằng mật khẩu có thể được sử dụng trên hầu hết mọi thiết bị hoặc chương trình và nó đã phát triển đáng kể trong những năm qua. Ngày nay, hầu hết các nền tảng trực tuyến buộc bạn phải sử dụng một mật khẩu phức tạp bao gồm chữ thường và chữ in hoa, số và ký tự đặc biệt. Một số yêu cầu người dùng thay đổi mật khẩu định kỳ, trong khi những người khác yêu cầu họ sử dụng xác thực hai yếu tố hoặc đa yếu tố.

Đương nhiên, dữ liệu được lưu trữ trên thiết bị cũng có thể được bảo vệ bằng mật khẩu. Ví dụ, bạn có thể đã bảo vệ điện thoại của mình bằng pattern lock, mã PIN hoặc xác thực sinh trắc học - đây có thể được coi là một hình thức khóa mật khẩu. Tương tự, rất có thể bạn cũng đã bảo vệ máy tính Windows của mình bằng mật khẩu.

Tất nhiên, cũng có thể bảo vệ các file và thư mục riêng lẻ bằng mật khẩu. Bạn có thể thực hiện việc này dễ dàng trên hầu hết mọi điện thoại thông minh, cho dù bạn đang sử dụng Android hay iPhone. Một số ứng dụng cũng cho phép bảo vệ bằng mã PIN, mẫu hình hoặc sinh trắc học - ví dụ, hầu hết các ứng dụng liên quan đến ngân hàng trực tuyến đều có tính năng này.

Quá trình này hơi phức tạp hơn trên các thiết bị máy tính. Các phiên bản Windows mới hơn không có tính năng tích hợp sẵn cho phép một người khóa file hoặc thư mục bằng mật khẩu, nhưng điều này có thể được thực hiện rất dễ dàng bằng phần mềm miễn phí của bên thứ ba, chẳng hạn như WinRAR. Tất cả những gì bạn cần làm là nhấp chuột phải vào file hoặc thư mục bạn muốn bảo vệ, chọn Send to > Compressed (zipped) folder từ menu drop-down, sau đó đặt mật khẩu. Cũng có thể đặt mật khẩu bảo vệ các file và thư mục trên macOS.

Cách mã hóa hoạt động

Mọi người thường nhầm lẫn giữa bảo vệ bằng mật khẩu với mã hóa và một số thậm chí còn sử dụng các thuật ngữ này thay thế cho nhau. Trên thực tế, chúng là những thứ rất khác nhau, mặc dù có một số điểm tương đồng.

Nói một cách đơn giản, mã hóa là một phương pháp mã hóa dữ liệu theo cách mà các bên trái phép không thể đọc được. Điều này được thực hiện bằng cách sử dụng các thuật toán toán học phức tạp nhằm xáo trộn dữ liệu và đảm bảo rằng chỉ những người có key phù hợp mới có thể giải mã được. Vì vậy, nếu bạn mã hóa một file hoặc thư mục, chỉ bạn mới có thể giải mã nó. Ngay cả khi ai đó hack máy tính của bạn, họ sẽ không có cách nào giải mã bất cứ thứ gì nếu không có quyền truy cập vào key giải mã.

Câu hỏi thực sự là, dữ liệu có thể được giải mã mà không cần key không? Về lý thuyết, ngay cả những giao thức mã hóa mạnh nhất cũng có thể bị phá vỡ. Trong thực tế, điều này rất khó xảy ra. Một siêu máy tính sẽ mất hàng nghìn năm để bẻ khóa một giao thức như AES-256 (trừ khi ai đó phát hiện ra một lỗ hổng lớn trong AES-256 hoặc một giao thức tương tự).

Rõ ràng, mã hóa an toàn hơn nhiều so với bảo vệ bằng mật khẩu. Nếu bạn xử lý thông tin nhạy cảm hàng ngày, có các tài liệu pháp lý hoặc tài chính được lưu trữ trên máy tính hoặc chỉ đơn giản là muốn tăng cường quyền riêng tư và bảo mật của mình, bạn nên cân nhắc sử dụng mã hóa. Điều này không có nghĩa là khóa bằng mật khẩu là vô ích; đó chắc chắn là một giải pháp đúng đắn, nhưng mã hóa là một lựa chọn tốt hơn nhiều.

Nhưng có bất kỳ nhược điểm nào trong việc bảo vệ dữ liệu bằng phương pháp mã hóa không? Nếu bạn bị mất hoặc quên mật khẩu, có nhiều cách để khôi phục mật khẩu. Nhưng nếu làm mất key mã hóa, bạn sẽ thực sự gặp rắc rối. Dữ liệu của bạn sẽ bị mất vĩnh viễn vì không có cách nào để giải mã nếu không có key.

Hãy mã hóa dữ liệu của bạn để đảm bảo an toàn!

Bảo vệ bằng mật khẩu từ lâu đã là một cơ chế bảo mật không thể thiếu và có thể điều này sẽ vẫn duy trì trong nhiều năm tới. Nhưng mã hóa chắc chắn là cách tốt nhất để bảo vệ thông tin nhạy cảm, có thể là tài liệu pháp lý hoặc chỉ là ảnh cá nhân mà bạn không muốn người khác nhìn thấy.

Nếu muốn cải thiện tính bảo mật và quyền riêng tư của mình với chi phí thấp hoặc không tốn đồng nào, bạn chắc chắn nên xem xét việc mã hóa dữ liệu của mình. Và đảm bảo rằng bạn sử dụng mã hóa Zero-knowledge, vì cho đến nay đây là tùy chọn an toàn nhất.