Trong nhiều năm trở lại đây, pháp y máy tính (computer forensics) đã nổi lên như một khía cạnh đặc biệt quan trọng trong lĩnh vực khoa học máy tính nói chung và điều tra công nghệ cao nói riêng. Đây là một ngành khoa học điều tra công nghệ cao dựa trên các dữ liệu được lưu trữ trên thiết bị máy tính như ổ cứng, ổ CD, hoặc dữ liệu trên mạng internet. Pháp y máy tính bao gồm các nhiệm vụ như phát hiện, bảo vệ và phân tích thông tin được lưu trữ, truyền tải hoặc được tạo ra bởi một máy tính hoặc mạng máy tính, nhằm đưa ra những suy luận hợp lý để tìm ra nguyên nhân, cũng như giải thích các hiện tượng trong quá trình điều tra. Nói cách khác, pháp y máy tính giúp tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động điều tra tội phạm liên quan đến Internet. Không giống như trước đây, tầm ảnh hưởng của máy tính đã mở rộng sang tất cả các thiết bị liên quan đến dữ liệu số, do vậy, pháp y máy tính giúp điều tra tội phạm sử dụng dữ liệu kỹ thuật số để tìm ra những kẻ đứng sau một hành vi phạm tội cụ thể. Những ai làm công việc này đòi hỏi phải có kinh nghiệm và kiến thức khá rộng về khoa học máy tính, mạng, và bảo mật.
Để phục vụ cho lĩnh vực quan trọng này, các nhà phát triển đã tạo ra rất nhiều công cụ pháp y máy tính cho hiệu quả cao, giúp các chuyên gia bảo mật đơn giản hóa quá trình điều tra vi phạm liên quan đến dữ liệu số. Những tiêu chí để lựa chọn công cụ pháp y máy tính tốt nhất thông thường sẽ được đánh giá bởi các cơ quan điều tra dựa trên nhiều yếu tố khác nhau bao gồm ngân sách, tính năng và đội ngũ chuyên gia hiện có có thể làm chủ được công cụ này. Dưới đây là danh sách 10 công cụ pháp y máy tính hàng đầu được nhiều cơ quan an ninh số đặc biệt tin dùng, mời các bạn tham khảo ngay sau đây.
Các công cụ pháp y máy tính hàng đầu
Digital Forensics Framework
Digital Forensics Framework là một công cụ pháp ý máy tính mã nguồn mở thỏa mãn đầy đủ tiêu chí của GPL License. Nó thường được sử dụng bởi các chuyên gia pháp y máy tính giàu kinh nghiệm mà không gặp phải bất cứ vấn đề nào. Ngoài ra, công cụ này cũng có thể được sử dụng cho một chuỗi lưu ký kỹ thuật số (digital chain of custody), để truy cập các thiết bị từ xa hoặc cục bộ, trên Windows hoặc Linux OS, khôi phục các tệp bị ẩn hoặc bị xóa, tìm kiếm nhanh các tệp siêu dữ liệu và nhiều nhiệm vụ phức tạp khác.
Open Computer Forensics Architecture
Được phát triển bởi Cơ quan Cảnh sát Quốc gia Hà Lan (Dutch National Police Agency), Open Computer Forensics Architecture (OCFA) là một khung pháp y máy tính được thiết kế theo dạng mô-đun. Mục tiêu chính của công cụ này là tự động hóa quy trình pháp y kỹ thuật số để qua đó tăng tốc quá trình điều tra và đồng thời cho phép các nhà điều tra vận dụng chiến thuật truy cập trực tiếp vào dữ liệu bị thu giữ thông qua giao diện tìm kiếm và duyệt cực kỳ dễ sử dụng.
X-Ways Forensics
X-Way Forensics là một môi trường làm việc tiên tiến cho các giám định viên pháp y máy tính. Nó có thể chạy trên hầu hết các phiên bản Windows phổ biến hiện nay như XP, 2003, Vista, 2008/7/8, 8.1, 2012/10*, 32 Bit/64 Bit, tiêu chuẩn, PE/FE. Trong số tất cả các công cụ đã kể trên, X-Way Forensics được đánh giá là có hiệu quả sử dụng thực tế cao hơn cả, và thường cho tốc độ xử lý nhanh hơn trong những tác vụ như tìm kiếm tệp bị xóa, thống kê số lần truy cập tìm kiếm, và đồng thời cung cấp nhiều tính năng nâng cao mà nhiều công cụ khác không có. Bên cạnh đó, công cụ này cũng được cho là có độ tin cậy cao hơn, đồng thời giúp tiết kiệm chi phí trong quá trình điều tra do không đòi hỏi bất kỳ yêu cầu nào về cơ sở dữ liệu hoặc phần cứng phức tạp. X-Way Forensics hoàn toàn di động và có thể chạy trên một thanh USB nhỏ gọn trong bất kỳ hệ thống Windows cụ thể nào.
Registry Recon
Registry Recon, được phát triển bởi Arsenal Recon, là một công cụ pháp y máy tính mạnh mẽ thường được sử dụng để trích xuất, khôi phục và phân tích dữ liệu registry từ các hệ thống Windows. Sản phẩm này được đặt tên theo một từ tiếng Pháp “reconnaissance” (tương đương với từ recognition trong tiếng Anh) nghĩa là “nhận biết, nhận dạng” - một khái niệm trong quân sự liên quan đến việc thăm dò lãnh thổ đối phương để thu thập những thông tin chiến thuật.
EnCase
EnCase®, phát triển bởi công ty phần mềm nổi tiếng OpenText, được đánh giá là công cụ tiêu chuẩn vàng về bảo mật pháp y. Nền tảng pháp y máy tính đa mục đích này có thể cung cấp khả năng hiển thị sâu rộng thông tin trên tất cả các điểm cuối (endpoint) trong một số lĩnh vực của quy trình pháp y kỹ thuật số. Ngoài ra, EnCase cũng có thể nhanh chóng “khai quật” được những bằng chứng và dữ liệu tiềm năng từ nhiều thiết bị khác nhau, đồng thời cũng tạo ra các bản báo cáo tương ứng dựa trên bằng chứng thu được. Trong nhiều năm qua, EnCase đã duy trì danh tiếng là tiêu chuẩn vàng khi nói đến công cụ pháp y máy tính được sử dụng trong các cuộc điều tra tội phạm công nghệ cao, và đồng thời được bầu chọn là giải pháp pháp y máy tính tốt nhất trong 8 năm liên tiếp (Best Computer Forensic Solution).
The Sleuth Kit
Sleuth Kit® là một công cụ bảo mật dựa trên UNIX và Windows, giúp phân tích pháp y máy tính một cách chuyên sâu. Sleuth Kit® là một tập hợp các công cụ dòng lệnh và thư viện C cho phép bạn phân tích disk images và khôi phục hệ thống tệp từ chính các disk image này. Trên thực tế, Sleuth Kit® thường được sử dụng trong Autopsy và thực hiện phân tích chuyên sâu đối với nhiều hệ thống tệp.
Volatility
Volatility là công cụ được sử dụng để phản hồi sự cố và phân tích phần mềm độc hại trên khung pháp y bộ nhớ (memory forensics framework). Sử dụng công cụ này, bạn có thể trích xuất thông tin từ những quy trình đang chạy, network socket, DLL và cả các registry hive. Ngoài ra, Volatility cũng hỗ trợ trích xuất thông tin từ các tệp kết xuất sự cố Windows và các tệp ngủ đông (hibernation file). Phần mềm này hiện có sẵn miễn phí theo giấy phép GPL.
Llibforensics
Libforensics là một thư viện phực vụ cho việc phát triển những ứng dụng pháp y kỹ thuật số. Nó được phát triển bằng Python và đi kèm với các công cụ demo khác nhau để trích xuất thông tin từ nhiều loại bằng chứng đa dạng.
The Coroner’s Toolkit
The Coroner’s Toolkit hay TCT cũng là một công cụ phân tích pháp y kỹ thuật số được đánh giá khá cao, chạy trên một số hệ điều hành liên quan đến Unix. The Coroner’s Toolkit có thể được sử dụng để hỗ trợ phân tích thảm họa máy tính và phục hồi dữ liệu. Về cơ bản, đây là một bộ mã nguồn mở của nhiều công cụ pháp y cho phép các chuyên gia bảo mật thực hiện phân tích sau vi phạm trên các hệ thống UNIX.
Bulk Extractor
Bulk Extractor cũng là một trong những công cụ pháp y kỹ thuật số quan trọng và được sử dụng phổ biến nhất trên thế giới. Nó cho phép quét hình ảnh đĩa, tập tin hoặc thư mục của tập tin để trích xuất những thông tin hữu ích phục vụ cho quá trình điều tra. Trong quá trình này, Bulk Extractor sẽ bỏ qua cấu trúc hệ thống tệp, vì vậy nó cho tốc độ nhanh hơn so với đa số các công cụ tương tự khác có sẵn trên thị trường. Trên thực tế, Bulk Extractor thường được sử dụng bởi các cơ quan tình báo và thực thi pháp luật trong việc giải quyết những vấn đề liên quan đến tội phạm mạng.
Trên đây là danh sách những công cụ pháp y máy tính hàng đầu được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới. Hy vọng thông tin trong bài hữu ích với bạn!