Khi mà nhu cầu sử dụng máy tính là vô cùng đa dạng, các nhà sản xuất máy tính xách tay đã tạo ra các sản phẩm với kích thước, cấu hình khác nhau để đáp ứng cho từng đối tượng khách hàng khác nhau.
Cũng vì thế, chúng ta thường nghe tới các khái niệm như netbook, ultrabook, laptop, notebook... Giữa các khái niệm này có gì khác nhau? Xin điểm lại các khái niệm này để bạn có 1 cái nhìn chính xác và đầy đủ hơn.
Xét theo thứ tự từ loại có màn hình bé nhất đến màn hình kích thước lớn nhất, chúng ta có thể có 1 sự hình dung sơ bộ về các loại máy tính xách tay hiện nay như sau:
- Palmtop
- Netbook
- Ultrabook
- Notebook
- Laptop
Thứ tự trên cũng thể hiện tính di động từ cao đến thấp của thiết bị: 1 chiếc netbook thường có màn hình bé hơn và trọng lượng nhẹ hơn so với ultrabook hay notebook. Dưới đây chúng ta sẽ tìm hiểu kĩ hơn về từng loại thiết bị.
Palmtop
Palmtop là một thiết bị điện tử nằm gọn trong lòng bàn tay. Một ví dụ điển hình của palmtop đời đầu là PalmPilot. Do kích thước nhỏ bé, các palmtop đầu tiên không có bàn phím hoặc chuột và thường dựa vào một cây bút sử dụng Graffiti hoặc thứ gì đó tương tự.
Palmtop là loại thiết bị nhỏ nhất trong dòng máy tính xách tay. Chúng thường chỉ có màn hình từ 6 đến 7 inch (trong ảnh là chiếc palmtop 76LX do HP sản xuất). Hầu hết các palmtop đều chạy phiên bản Windows đã cũ là Windows CE. Các model palmtop đời mới nhất có thể được trang bị Windows XP. Khi mà smartphone và đặc biệt là tablet nổi lên thì loại thiết bị này trở nên lỗi thời và hiện nay thì bạn khó mà mua được bởi các công ty đã ngừng sản xuất chúng.
Thuật ngữ "palmtop" ban đầu được sử dụng trong thời kỳ khi máy tính có kích thước lớn và cồng kềnh, còn điện thoại di động chưa được phát minh. Ngày nay, thuật ngữ này hiếm khi được sử dụng để mô tả một máy tính đặt vừa trong lòng bàn tay do sự ra đời của điện thoại thông minh.
Netbook
Với màn hình từ 9 đến 10 inch, netbook là loại thiết bị khá phổ biến trước khi chiếc iPad của Apple xuất hiện. Netbook có tính di động cao, cung cấp cho người dùng trải nghiệm máy tính đầy đủ với bàn phím vật lý cùng kho ứng dụng Windows như bạn dùng trên desktop.
Tuy nhiên, nhu cầu netbook hiện đã giảm mạnh trong thời gian gần đây khiến nhiều công ty đưa ra quyết định ngừng sản xuất trong tương lai không xa. Hiện tại, bạn vẫn có thể chọn mua các mẫu netbook tại các cửa hàng, đại lý phân phối máy tính với mức giá từ 5 đến 10 triệu đồng. Netbook phù hợp với những tác vụ máy tính cơ bản như lướt web, check mail, nhưng với những công việc "nặng" như chơi game hay Photoshop thì netbook khó mà đảm nhiệm được.
Các netbook đã đưa ra một giải pháp điện toán hoàn chỉnh vì chúng đi kèm với một bàn phím nơi bạn có thể gõ các từ thay vì sử dụng màn hình cảm ứng như bạn làm với iPad.
Các netbook này khác với máy tính bảng vì bạn có thể chạy các ứng dụng Windows trên đó. Máy tính bảng và điện thoại thông minh không thể chạy tất cả các ứng dụng Windows thông thường. Các netbook này đã không còn phổ biến như trước vì iPad cung cấp tính linh hoạt cao hơn nhiều.
Ultrabook
MacBook Air - "cảm hứng" cho sự ra đời của Ultrabook.
Là khái niệm mới do Intel đưa ra hồi giữa năm 2011. Ultrabook là dòng notebook siêu di động được Intel quảng bá mạnh mẽ. Về cơ bản, ultrabook là dòng máy có trọng lượng nhẹ nhàng, dưới 1,5 kg, và cực kì mỏng. Đây là dòng laptop được các nhà sản xuất PC định hướng là đối thủ của MacBook Air của Apple.
Mặc dù cực mỏng (dưới 2 cm) nhưng kích thước màn hình của ultrabook rất đa dạng, từ 11 inch đến 15 inch. Nhiều mẫu ultrabook đều được trang bị ổ SSD cho hiệu năng cao hơn HDD rất nhiều. Tuy nhiên, do giá thành SSD vẫn đang khá cao nên hầu hết các ultrabook đều dùng ổ lai giữa SSD và HDD, trong đó SSD có dung lượng bé và thường chỉ được dùng làm ổ chứa HĐH và các ứng dụng quan trọng mà thôi.
Do đó, bạn không nhận được nhiều dung lượng bộ nhớ tương xứng số tiền mình phải trả. Bạn có thể nhận được tối đa 128GB bộ nhớ. Hãy nhớ rằng, Ultrabook không có ổ đĩa DVD (bạn phải hy sinh yếu tố này để có những thiết bị siêu mỏng).
Ultrabook cũng thường không được trang bị ổ quang, do đó nếu bạn thường dùng laptop để xem đĩa DVD thì rất tiếc đây không phải dòng máy dành cho bạn. Đây là dòng máy phù hợp với các tác vụ máy tính cơ bản như lướt web, mail, cũng như chơi các game nhẹ, tuy nhiên, chúng không phù hợp để chơi các game 3D cao cấp. Giá ultrabook phổ biến từ 14 triệu đồng đến 30 triệu đồng.
Notebook và Laptop
Không có nhiều sự khác biệt giữa notebook và laptop. Trong lịch sử, laptop là thiết bị lớn hơn notebook 1 chút và được thiết kế để thay thế cho máy để bàn với tính di động cao: Bạn có thể đặt gọn máy trong lòng để sử dụng. Notebook nhỏ hơn laptop và tính di động cũng cao hơn: Bạn có thể xách máy theo bên mình để sử dụng. Tuy nhiên, hiện nay thì 2 khái niệm này dường như đã không còn có sự khác biệt. Các nhà sản xuất sử dụng thuật ngữ notebook và laptop thay thế cho nhau.
Bạn sẽ không thấy nhiều nhà sản xuất sử dụng thuật ngữ "laptop". Họ thích sử dụng từ "notebook" hơn. Sự khác biệt cơ bản là notebook có ổ DVD. Nếu không, bạn cũng có thể gọi chúng là "Ultrabook".
Notebook là khái niệm khá rộng: Nếu thiết bị nào không thuộc các khái niệm ở trên thì nó được hiểu là notebook. Do đó, phân biệt notebook xét theo tiêu chí mức giá là rất khó. Những notebook thuộc dạng cao cấp có thể lên tới 4000 USD.
Kích thước màn hình notebook phổ biến từ 12 inch đến 18 inch, mặc dù 15 inch là kích thước phổ biến nhất. Có những mẫu notebook được trang bị card đồ họa siêu mạnh để giúp bạn có thể chơi game 3D. Chúng cũng thường được đi kèm với ổ DVD và ổ cứng dung lượng lớn.