Một trong những vấn đề chính với các nền tảng mạng xã hội là tính tập trung của chúng, cho phép chúng kiểm soát dữ liệu người dùng. Lens Protocol được thiết lập để thay đổi cách chúng ta sử dụng mạng xã hội bằng cách trao cho chúng ta quyền kiểm soát nội dung và kết nối của mình. Dự án bắt đầu vào năm 2022 và đang thu hút sự chú ý vì nó được tiên phong bởi chính các nhóm đã tạo ra giao thức AAVE.
Nhưng Lens Protocol là gì và điều gì khiến nó khác biệt với các nền tảng mạng xã hội hiện tại?
Lens Protocol là gì?
Lens Protocol là một social graph mã nguồn mở và có thể tổng hợp dựa trên Web3 và được xây dựng trên blockchain Polygon. Dự án nhằm mục đích cho phép các nhà phát triển khởi chạy các nền tảng và profile mạng xã hội dựa trên Web3. Nó cho phép người sáng tạo kiểm soát các liên kết của họ với cộng đồng và giúp họ duy trì quyền sở hữu đối với bất kỳ nội dung nào họ tạo.
Vì Lens Protocol cố gắng đưa ra giải pháp cho một số vấn đề liên quan đến Web2, nên chúng ta cần xem xét một số thách thức này để hiểu rõ hơn về cách thức hoạt động của Lens Protocol.
Các vấn đề với Web2
Lens Protocol được thiết lập để giải quyết các vấn đề với tương tác mạng xã hội Web2. Một trong những vấn đề với Web2 là quyền tự chủ nghiêm ngặt được kiểm soát bởi các công ty tập trung. Các công ty này có thể chọn tạm ngưng tài khoản bất kỳ lúc nào, khiến bạn có thể mất bất kỳ số lượng người theo dõi và nội dung nào mà bạn đã có.
Các nền tảng mạng xã hội Web2 kiểm duyệt những bình luận và bài đăng, đồng thời có các hình thức kiểm duyệt tài khoản và nội dung. Thật không may, các bài đăng lành mạnh cũng bị gỡ xuống như một phần của quy trình.
Nền tảng mạng xã hội Web2 có máy chủ tập trung. Do đó, dữ liệu, tài khoản và người theo dõi của bạn được kiểm soát bởi công ty tạo nền tảng. Tương tác của bạn nằm trong nền tảng, công ty sử dụng thông tin và kiếm tiền từ nội dung của bạn mà không có sự cho phép từ bạn.
Khi đã hiểu một số vấn đề liên quan đến nền tảng mạng xã hội Web2, chúng ta cần xem cách Lens Protocol hoạt động để xem nó cố gắng giải quyết vấn đề như thế nào.
Lens Protocol hoạt động như thế nào?
Lens Protocol là một Web3 social graph hoạt động trên một blockchain. Nó cung cấp một cách dễ dàng cho những người dùng quan tâm để tạo nền tảng mạng xã hội của riêng mình cho bất kỳ mục đích sử dụng nào họ muốn.
Social graph là một cấu trúc thể hiện mối liên kết giữa mọi người và các nhóm trong mạng xã hội. Cấu trúc được tạo khi bạn tạo profile, theo dõi người dùng, tạo nội dung và liên quan đến nội dung khác.
Các ứng dụng mạng xã hội tập trung như Instagram, Facebook, Twitter và TikTok sử dụng social graph, trong số nhiều thứ khác, để sửa đổi nội dung và tạo trải nghiệm phù hợp cho người dùng. Mặt khác, Lens Protocol tích hợp các social graph vào một smart contract, cho phép người dùng xây dựng các nền tảng mạng xã hội và cộng đồng của họ một cách độc lập với bất kỳ sự kiểm soát tập trung nào.
Không giống như các công ty mạng xã hội tập trung, mã nguồn của Lens Protocol mở và không cần cấp phép, cho phép mọi người xây dựng trên chúng. Quyền truy cập này cho phép bạn xây dựng các giải pháp dành riêng cho người theo dõi cho những người trong mạng.
Lens Protocol cho phép bạn thực hiện các hoạt động tương tự như những hoạt động được tìm thấy trong các nền tảng mạng xã hội Web2, nhưng với một vài tính năng bổ sung. Bài viết sẽ mô tả một số tính năng dưới đây.
Theo dõi profile
Bạn được cấp "follow NFT" khi theo dõi một profile. Bạn cũng có thể đính kèm mô-đun theo dõi, giống như một điều kiện, để xác định xem ai đó muốn theo dõi bạn có được cấp "follow NFT" hay không.
Ấn phẩm
Đây chỉ đơn giản là các bài đăng và tương tác. Các bài viết là nội dung bạn sản xuất. Bạn cũng có thể nhận xét và mirror bài viết. Mirror một bài đăng cũng giống như chia sẻ những gì người khác đã đăng.
Các ấn phẩm của bạn có URI nội dung trỏ đến dữ liệu thực tế, dữ liệu này có thể được lưu trữ trên một giao thức phi tập trung.
Thu thập
Tính năng thu thập cho phép bạn kiếm tiền từ nội dung của mình. Bạn có thể đặt các tham số để thu thập, chẳng hạn như khoảng thời gian mở thu thập, số lượng tối đa mà người dùng có thể thu thập, v.v... Bạn cũng có thể bán NFT với mô-đun này.
Quản trị
Tính năng này cho phép bạn thiết lập tài khoản mạng xã hội trong đó những người theo dõi có thể bỏ phiếu trong việc đưa ra các quyết định quan trọng.
Lens Protocol sẽ giải quyết các vấn đề về Web2 như thế nào?
Social graph của Lens Protocol sử dụng cấu trúc biểu đồ để lưu trữ dữ liệu và kết nối mọi người, địa điểm, sự vật và các thuộc tính khác. Những biểu đồ này đại diện cho các thành viên mạng và kết nối của họ.
Tất cả các profile Lens Protocol đều ở dạng NFT. Bạn có một NFT đại diện cho danh tính của mình và bạn sẽ kết nối với mọi người qua NFT. Bằng cách này, mọi người tham gia đều có quyền kiểm soát danh tính của họ.
Giải pháp này giúp bạn hình thành social graph và kiểm soát cộng đồng của mình. Bằng cách này, bạn có quyền sở hữu các bài đăng của mình mà những người khác có thể mirror, giống như các tính năng chia sẻ lại trên nền tảng mạng xã hội Web2.
Bạn cũng có thể chuyển các thành viên trong cộng đồng của mình từ nền tảng mạng xã hội này sang nền tảng mạng xã hội khác trong giao thức. Trái ngược với cách hoạt động trên nền tảng mạng xã hội Web2, bạn sẽ không phải bắt đầu lại với việc thu hút người theo dõi mới trên nền tảng mạng xã hội khác, vì có thể dễ dàng chuyển cộng đồng của mình sang nền tảng mới.
Lens Protocol có khả năng chống kiểm duyệt. Bạn có toàn quyền kiểm soát nội dung của mình vì nó không nằm trên bất kỳ máy chủ tập trung nào. Xây dựng trên Lens Protocol có nghĩa là bất kỳ cơ quan tập trung nào cũng không thể kiểm soát bạn vì bạn có toàn quyền kiểm soát nền tảng và cộng đồng của mình. Biết được điều này giúp bạn tự tin rằng mình đang xây dựng một dự án bền vững, lâu dài.
Lens Protocol có đáng để thử không?
Câu trả lời phụ thuộc vào những gì bạn muốn, mặc dù sẽ không phải là một ý tưởng tồi khi thử sử dụng giải pháp này, đặc biệt nếu bạn thích khám phá những điều mới. Với Lens Protocol, bạn có thể sử dụng các kết nối và cộng đồng của mình cho bất kỳ mục đích nào bạn muốn mà không sợ tài khoản của mình bị gỡ.
Nền tảng cho phép bạn kiếm tiền từ nội dung của mình. Do đó, toàn bộ quá trình xây dựng một cộng đồng có thể trở nên thực sự bổ ích.
Tuy nhiên, bạn cũng nên lưu ý rằng các blockchain cũng có vấn đề của chúng. Ví dụ, một lỗ hổng hoặc cuộc tấn công vào blockchain có thể dẫn đến mất tài sản kỹ thuật số.
Cuối cùng, các mạng xã hội yêu cầu lưu trữ và khả năng liên kết các profile và những blockchain gặp khó khăn trong việc lưu trữ lượng lớn dữ liệu. Cần có giải pháp lưu trữ dữ liệu hai chiều cho việc này: Dữ liệu của bạn sẽ được lưu trữ trên blockchain, cũng như trong các giải pháp phi tập trung và tập trung như IPFS, Arweave và Amazon S3. Thật không may, các giải pháp lưu trữ này mở dữ liệu của bạn để tránh thiệt hại tiềm ẩn.