Hướng dẫn cài đặt môi trường desktop Linux trên thiết bị Android

Nếu từng tìm hiểu về Linux hoặc đã sử dụng Linux trước đây, bạn có thể đã biết rằng nó hoạt động trên hầu hết mọi phần cứng. Trong khi đó, bạn có một chiếc điện thoại trong túi và bạn biết nó rất linh hoạt. Vậy điện thoại Android của bạn có thể chạy Linux không?

• 3 hệ điều hành di động Linux bạn có thể cài đặt ngay hôm nay

Câu trả lời là có. Dưới đây là những điều bạn cần biết về cách chạy Linux trên điện thoại thông minh hoặc máy tính bảng Android của mình.

Tại sao lại cài đặt Linux trên thiết bị Android?

Lý do khiến bạn cài đặt Linux trên điện thoại hoặc máy tính bảng Android của mình là gì? Sau đây là một số lý do thường gặp:

• Bạn có thể muốn chạy một ứng dụng không có sẵn trên Android
• Bạn cần một môi trường desktop
• Bạn có điện thoại hoặc máy tính bảng Android cũ cần hồi sinh

Các thiết bị Android hiện tại có phần cứng lý tưởng cho trải nghiệm giống như PC, khiến chúng phù hợp để cài đặt Linux.

Android được xây dựng dựa trên Linux kernel, một ngăn xếp phần mềm giao tiếp với phần cứng của thiết bị. Về cơ bản, nó cho phép hệ điều hành giao tiếp với thiết bị - cho dù đó là PC, điện thoại thông minh hay phần cứng khác.

Có sẵn nhiều hệ điều hành Linux khác nhau, chẳng hạn như Arch Linux, Ubuntu, Gentoo và nhiều hệ điều hành khác. Mặc dù Android sử dụng Linux kernel, nhưng nó không cung cấp môi trường desktop. Đây là điều mà hầu hết mọi người đang nghĩ đến khi xem xét các cách cài đặt Linux cho Android.

Tất nhiên, bạn có thể thấy rằng các tác vụ bạn muốn thực hiện trên Linux cũng hoạt động trong Android. Rào cản duy nhất cản trở bạn có thể là đa nhiệm ứng dụng Android đồng thời. May mắn thay, đây là một tính năng mà nhiều thiết bị Android hiện đại hỗ trợ trên các phiên bản hệ điều hành mới nhất.

Chạy Linux chạy trên điện thoại hoặc thiết bị máy tính bảng Android không hề dễ dàng. Nếu bạn đang tìm kiếm khả năng đa nhiệm được cải thiện, hãy thử nâng cấp lên phiên bản Android mới hơn.

Điện thoại hoặc máy tính bảng của bạn có thể chạy Linux không?

Có nhiều tùy chọn khác nhau để chạy Linux trên Android. Sự lựa chọn được quyết định bởi việc thiết bị Android của bạn đã được root hay chưa.

Trong hầu hết các trường hợp, điện thoại, máy tính bảng hoặc thậm chí  Android TV box của bạn có thể chạy môi trường desktop Linux. Bạn cũng có thể cài đặt công cụ dòng lệnh Linux trên Android. Không quan trọng điện thoại của bạn đã được root hay chưa.

Có các tùy chọn sau để cài đặt Linux trên máy tính bảng hoặc điện thoại Android của bạn:

Để cài đặt Linux trên Android mà không cần root:

• Debian Noroot
• UserLAnd
• Andronix

Để cài đặt Linux trên thiết bị Android đã root:

• Sử dụng Linux Deploy
• Cài đặt Kali Linux để kiểm thử thâm nhập

Một số phương pháp khác sẽ cung cấp cho bạn trải nghiệm Linux (hoặc trải nghiệm giống như desktop) trên Android mà bài viết cũng sẽ xem xét.

Các cách cài đặt một môi trường desktop trên điện thoại Android (không root)

Debian No Root

Debian No Root sẽ cài đặt một phiên bản của Debian gọi là Jessie hoặc cài đặt "lớp tương thích" cho phép bạn chạy phần mềm Debian trong môi trường desktop. Các bản phân phối đi kèm với một terminal, cho phép bạn cài đặt phần mềm bổ sung. Chỉ cần nhập sudo apt-get install iceweasel để có được một trình duyệt dựa trên Firefox.

Có vấn đề tương thích ở đây. Bất kỳ điện thoại nào chạy Android phiên bản cũ hơn 4.4 sẽ không cho phép bạn gỡ cài đặt và sau đó cài đặt lại. Ngoài ra bạn sẽ không thể cài đặt bất kỳ phần mềm nào từ phiên bản 6.0 trở lên. Điều này là do nhà phát triển không có điện thoại mới để thử nghiệm và không thể sửa lỗi.

UserLAnd

Một sự thay thế cho Debian Noroot, UserLAnd là một ứng dụng Android từ Play Store cung cấp nhiều lựa chọn về bản phân phối. Ngoài Alpine, Arch, Debian, Kali và Ubuntu, công cụ này còn cho phép bạn cài đặt ứng dụng.

Bạn có thể cài đặt các công cụ như GIMP, Firefox và LibreOffice trước khi cài đặt Linux trên Android. Chỉ cần chạy ứng dụng, đồng ý với các quyền và chọn một bản phân phối để cài đặt. Có thể lựa chọn xem phiên bản Linux đã cài đặt qua SSH (dòng lệnh) hoặc sử dụng ứng dụng VNC (dành cho desktop).

Thiết lập và sử dụng UserLAnd cực kỳ đơn giản. Vì vậy, nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp để chạy Linux trên Android, hãy thử công cụ này.

AndroNix

Đi kèm với 8 bản phân phối, công cụ hữu ích này cũng cung cấp các phiên bản sửa đổi của một số hệ điều hành Linux để cải thiện hiệu suất. 8 phân phối tiêu chuẩn là:

• Ubuntu
• Debian
• Manjaro
• Fedora
• Kali
• Void
• Alpine
• Arch

Trong số này, Ubuntu XFCE, Debian XFCE, Ubuntu KDE và Manjaro XFCE có các phiên bản đã sửa đổi dành cho những thiết bị Android có chipset ARMv8 trở lên. Các phiên bản mod này được tối ưu hóa để chạy trên điện thoại thông minh của bạn và các bản mod sẽ cho phép bạn tận hưởng Linux một cách đầy đủ nhất, đặc biệt là Ubuntu trên Android.

Để cài đặt hệ điều hành Linux trên Android bằng Andronix, chỉ cần nhấn vào bản phân phối bạn muốn, sau đó chọn Install. Bạn sẽ cần làm theo các bước để sao chép lệnh vào cửa sổ terminal Termux, cũng như chọn môi trường desktop.

Video trên phác thảo quá trình chi tiết hơn. Chỉ cần đảm bảo đã cài đặt Termux và một ứng dụng xem VNC (như VNC Viewer). Bạn sẽ cần VNC để sử dụng desktop Linux đã chọn của mình.

Andronix miễn phí nhưng có bản nâng cấp cao cấp giúp loại bỏ quảng cáo và giới thiệu các tính năng bổ sung (không quan trọng), bao gồm hỗ trợ tải xuống ngoại tuyến của hệ điều hành.

3 cách khác để chạy Linux trên Android mà không cần root

Mặc dù bài viết đã đề cập đến một số tùy chọn tốt để chạy Linux trên thiết bị Android, nhưng các phương pháp khác vẫn có sẵn:

• DeX: Nếu sở hữu một thiết bị Samsung hiện đại, bạn có tùy chọn chuyển phần cứng của mình sang chế độ desktop với DeX. Mặc dù không hẳn là một hệ điều hành Linux, nhưng đây là một môi trường desktop với Linux kernel.
• Remote Desktop đến hệ thống chạy Linux, sử dụng ứng dụng Splashtop.
• Termux: Môi trường Linux độc lập này dựa trên dòng lệnh cho phép bạn chạy các ứng dụng Linux trên Android. Vì vậy, nó thực sự là Linux trên Android!

Cách cài đặt Ubuntu và các phiên bản Linux khác trên thiết bị Android root

Để làm việc này, bạn sẽ cần một thiết bị Android đã được root. Root Android thường là một quá trình khá đơn giản nhưng lưu ý rằng nó thay đổi từ thiết bị này sang thiết bị. Bạn có thể tham khảo bài viết Tổng hợp một số cách root thiết bị Android để tham khảo các cách root thiết bị của mình nhé.

Sau khi điện thoại Android đã được root, bạn sẽ cần ba ứng dụng:

• Linux Deploy
• BusyBox
• VNC Viewer

Đầu tiên cài đặt BusyBox. BusyBox cung cấp cho điện thoại của bạn quyền truy cập vào các lệnh Linux.

Mở Linux Deploy và đảm bảo rằng nó có quyền truy cập root. Bây giờ nhấn nút tải xuống nhỏ ở trên cùng hoặc dưới cùng bên phải màn hình. Thao tác này sẽ đưa bạn đến trình đơn tùy chọn. Hầu hết các thiết lập ở đây có thể bỏ qua nhưng đây là nơi bạn sẽ chọn bản phân phối Linux như Debian, Ubuntu đến Kali Linux, Gentoo, Fedora và nhiều hơn nữa. Chọn bộ phần mềm sẽ thay đổi "hương vị" Linux. Bạn có thể thử tất cả hoặc tìm hiểu và chọn bất kỳ bản phân phối nào bạn thích.

Ở phía dưới cùng, bạn cũng có thể chọn môi trường desktop mà bạn thích, điều này sẽ thay đổi giao diện của ứng dụng. Chọn "Enable" dưới GUI để đảm bảo bạn có một giao diện đồ họa để làm việc và kiểm tra các cài đặt GUI bên dưới để thay đổi những thứ như độ phân giải. Đối với Galaxy S6 Edge Plus, độ phân giải 1024 × 576 hoạt động tốt nhất. Đặt tên người dùng của bạn là "root" để có quyền truy cập và ghi lại mật khẩu hoặc thay đổi nó để dễ nhớ.

Bây giờ hãy nhấp vào trình đơn trông giống như ba chấm và chọn “Install”. Quá trình này sẽ mất một vài phút nhưng sẽ cài đặt toàn bộ bản phân phối Linux trên thiết bị. Nhấp vào nút “Start” để chạy trong 'chroot' - chủ yếu là một ngăn nhỏ trên thiết bị của bạn.

Cuối cùng, bạn sẽ sử dụng VNC Viewer để xem GUI. Tải nó lên và thiết lập địa chỉ thành "localhost: 5900". Sau đó nhập mật khẩu mà bạn đặt trước đó.

Bây giờ nếu bạn muốn thêm nhiều phần mềm hơn, truy cập vào Terminal và gõ:

• Apt-get install libreoffice – Dành cho LibreOffice
• Apt-get install iceweasel –Dành cho Firefox
• Apt-get install idle – Dành cho Python Idle
• Apt-get install gimp – Danh cho GIMP
• Apt-get install nautilus-dropbox – Đối với DropBox
• Apt-get install software-center – Cho cửa hàng ứng dụng, mặc dù nó sẽ không chạy trên bản phân phối.

Có rất nhiều cách nữa nhưng trên đây có thể đủ để bạn có thể sử dụng môi trường Linux trên Android. Bạn cũng nên chạy 'apt-get update' sau một thời gian sử dụng để đảm bảo mọi thứ đều được cập nhật.

Nếu cần bạn có thể trang bị thêm một bàn phím Bluetooth và chuột để bắt đầu làm việc.