Định dạng nào tốt nhất cho các file âm nhạc của bạn: AAC hay MP3?

Ngày nay, có nhiều định dạng nhạc kỹ thuật số đang được sử dụng rộng rãi trên thị trường, với hai trong số những cái tên phổ biến nhất là AAC và MP3. Khi bạn đang tải xuống một bài hát hoặc phát nhạc, bạn thường không thể chọn được định dạng của file nhạc đó, nhưng nếu bạn trích xuất nhạc từ CD sang kỹ thuật số, bạn hoàn toàn có thể chọn định dạng mà mình cho là tốt nhất. Vậy câu hỏi đặt ra ở đây là bạn nên sử dụng định dạng nào? Trên thực tế, đã có không ít các thử nghiệm để xác định xem liệu một định dạng nhạc có cho khả năng vượt trội hơn so với định dạng khác về chất lượng âm thanh hay không. Hãy cùng tìm hiểu ngay sau đây.

Các audiophile và nhạc nén (compressed music)

Audiophile là thuật ngữ chỉ một nhóm người đam mê, yêu thích quá trình tái tạo âm thanh "trung thực nhất có thể". Hầu hết các Audiophile thường có thính giác vượt trội, sở hữu những thiết bị âm thanh hàng đầu và đặc biệt quan tâm đến chất lượng âm thanh sao cho tốt nhất có thể. Do đó, họ có xu hướng không sử dụng hoặc đánh giá thấp các định dạng nhạc nén (lossy) như MP3, AAC và các định dạng âm thanh kỹ thuật số khác vì đơn giản các file nhạc này đã qua quá trình nén để tạo thành các tệp nhỏ hơn, do đó, chi tiết và chất lượng âm thanh cũng bị giảm đi đáng kể.

Để nén một file nhạc nhằm tối ưu hóa kích thước, người ta thường phải đánh đổi bằng cách cắt bới đi những chi tiết ở các dải âm cao nhất và thấp nhất. Tuy nhiên, những dải âm này thường nằm trong ngưỡng rất khó nghe, do vậy, hầu hết những người nghe nhạc bình thường sẽ không thể nghe thấy sự mất mát hay khác biệt quá rõ rệt.

Điều mà tôi muốn nói ở đây là đối với các audiophile chuyên sâu hay thường có nhiều định kiến với nhạc nén, bài viết này không thực sự dành cho họ. Bài viết này sẽ phù hợp hơn cho những người nghe nhạc bình thường, một người nào đó đang sử dụng iPhone hoặc iPod hoặc bất cứ thiết bị nghe nhạc thông thường nào… chứ không phải là những người đang sở hữu những dàn loa hay tai nghe đắt tiền.

• Ưu nhược điểm các file nhạc lossy và lossless, đâu là lựa chọn tối ưu cho điện thoại?

AAC so với MP3

Người ta tin rằng AAC là định dạng âm thanh ưa thích của iTunes và Apple Music bởi nó cho chất lượng âm thanh tốt hơn và chiếm ít không gian bộ nhớ hơn so với MP3 khi so sánh trên cùng một bài hát, liệu điều này có chính xác hay không?

Để tiến hành so sánh và làm rõ vấn đề, hai bài hát bất kỳ đã được mã hóa theo nhiều cách khác nhau: dưới dạng file AAC và MP3 128 Kb/giây, dưới dạng file AAC và MP3 192 Kb/giây, dưới dạng file AAC và cuối cùng là MP3 256 Kb/giây. Trong đó, số Kb/giây càng cao thì kích thước của tệp sẽ càng lớn, nhưng chất lượng âm thanh cũng sẽ tốt hơn, ít nhất là về lý thuyết. Tất cả các file nhạc này đều được mã hóa bằng bộ mã hóa được tích hợp sẵn trong iTunes.

Các hạng mục test

Hai bài hát được chọn trong bài test này là "Wild Sage" của The Mountain Goats với tiết tấu nhẹ nhàng, nhưng phức tạp và "Leaving on a Jet Plane" của Me First và Gimme Gimmes với tiết tấu sôi nổi và hơi nhanh một chút.

Trong "Wild Sage" có đầy đủ các âm thanh phức tạp, từ tiếng piano tinh tế tới những nốt guitar uyển chuyển kết hợp với giọng hát cao, đầy hơi thở. Sở dĩ bài hát này được chọn là bởi chính những phần phức tạp đó sẽ tiết lộ được phần nào những chi tiết được tái tạo hoặc cắt bớt trong các phiên bản khác nhau của file nén.

Mặt khác, "Leaving on a Jet Plane", lại có tiết tấu nhanh, mạnh mẽ với âm bass chắc, sâu và đầy những phần trống phức tạp. Hy vọng bài hát này sẽ cho chúng ta thấy được những dải âm “năng động” hơn và tiết lộ những điều khác mà "Wild Sage" với tiết tấu yên tĩnh hơn sẽ không thể chỉ ra được.

Cả hai bản nhạc đều được nén từ đĩa CD để đảm bảo chất lượng âm thanh ban đầu ở mức tốt nhất có thể. Dưới đây là kết quả kiểm tra cụ thể:

256Kbps

Wild Sage: Cả hai phiên bản của bài hát đều có chất lượng âm thanh tuyệt vời ở mực 256 Kb/giây. Có thể nghe rõ từng tiếng gảy của dây đàn guitar và hơi thở của ca sĩ mà không thấy hiện tượng biến dạng hay méo tiếng ở bất cứ nốt nào. Các phiên bản MP3 và AAC nghe gần giống nhau, do đó, sẽ không thể xác định được người chiến thắng rõ ràng ở đây. Phiên bản MP3 có kích thước nhỏ hơn AAC là 1.2MB.

Leaving on a Jet Plane: Cũng tương tự như đối với Wild Sage. Bài hát nghe rất hay. Giọng hát rõ ràng với ngữ điệu tinh tế và cảm giác chung về độ sáng của từng dải âm là rất tốt. Cả hai định dạng đều không có khác biệt nào đáng kể.

192Kbps

Wild Sage: Phiên bản này nghe có vẻ hơi không được chi tiết bằng so với phiên bản 256 Kbps, cũng đúng thôi vì nó ở định dạng nhỏ hơn, tức là bị nén nhiều hơn. Tuy nhiên, vẫn không có sự khác biệt rõ ràng nào về mặt âm thanh giữa AAC và MP3, còn về dung lượng, MP3 nhỏ hơn gần 1MB.

Leaving on a Jet Plane: Vẫn tương tư như trên. Chất lượng âm thanh nếu nghe thật kĩ thì không tốt được như 256Kbps nhưng cũng sẽ không có sự khác biệt rõ ràng giữa cả hai định dạng tệp.

128Kbps

Wild Sage: Cuối cùng cũng đã có một sự khác biệt rõ ràng. Trong phiên bản này, định dạng AAC cho chất âm rõ ràng và sáng hơn một chút so với MP3, vốn bị tối đi và có sự không tách bạch nhỏ giữa một số dải âm thanh nhất định. Các kích thước tệp gần như giống hệt nhau, do đó, phiên bản AAC trở thành người chiến thắng tuyệt đối ở hạng mục này.

Leaving on a Jet Plane: Lúc này, AAC hơi vượt trội hơn MP3 về độ trong và chắc của âm bass, còn lại, bài hát nghe khá giống nhau và có cùng kích thước tập tin.

Kết luận

Mặc dù có sự khác biệt nhỏ về âm thanh của cả ba hạng mục so sánh, những điều này là không quá rõ ràng và nhìn chung thì chúng vẫn có chất lượng âm thanh tương đương nhau.

Mặc dù có thể có một chút chi tiết hơn trong phiên bản MP3 256 Kbps, nhưng quả thực rất khó để những đôi tai “không chuyên” có thể phát hiện ra được, trong khi kích thước của các tệp lại lớn hơn nhiều so với phiên bản thấp hơn.

Vì vậy, với những kết quả thử nghiệm này, dường như cuộc tranh luận giữa AAC và MP3 có thể chốt lại theo vấn đề sở thích, quan điểm hoặc khả năng nghe của từng người.

Kích thước các tệp tin theo loại và tỷ lệ mã hóa

Xem thêm:

• Cách sử dụng iTunes để tạo file MP3, AAC và nhiều loại file khác
• Chuyển đổi các bài hát trên iTunes sang định dạng MP3 với 5 bước dễ dàng
• M4A là file gì? Cách mở, chỉnh sửa và chuyển đổi file M4A
• Những công cụ chuyển đổi file trực tuyến tốt nhất cho mọi nhu cầu định dạng của bạn