Cổng Uplink trong mạng máy tính là gì?

Uplink trong mạng máy tính đề cập đến kết nối có dây hoặc không dây từ mạng cục bộ (LAN) đến mạng diện rộng (WAN). Cổng uplink trên router gia đình là một cổng đặc biệt được sử dụng để kết nối với modem băng thông rộng (chính là mạng LAN), và cuối cùng là Internet (hay mạng LAN).

Trong viễn thông, uplink là kết nối không dây được tạo từ mặt đất đến vệ tinh liên lạc quay quanh Trái đất.

Uplink và downlink

Downlink là một kết nối được thực hiện theo hướng ngược lại với uplink, từ vệ tinh xuống mặt đất hoặc từ mạng bên ngoài vào mạng cục bộ. Ví dụ, các bản tải xuống từ Internet, di chuyển qua một downlink tới thiết bị tải xuống, trong khi những bản upload lên Internet di chuyển qua kết nối uplink.

Uplink thường được sử dụng trong viễn thông vệ tinh (satellite telecommunication) để phát sóng radio và truyền hình. Tín hiệu được truyền từ các trạm mặt đất đến vệ tinh quay xung quanh và quá trình này được gọi là satellite uplink.

Các nhà cung cấp dịch vụ di động và băng thông rộng không dây khác đôi khi coi đường liên lạc upstream của một mạng là truyền uplink. Các liên kết này có thể mang tin nhắn văn bản, file upload lên Internet và những dữ liệu khác được gửi qua mạng của nhà cung cấp.

Cổng uplink trên mạng máy tính

Một số phần cứng mạng máy tính có các cổng uplink được thiết kế để cắm cáp mạng. Các cổng này cho phép một mạng giao tiếp với những mạng bên ngoài khác. Ví dụ, các cổng uplink trên router gia đình cho phép kết nối với modem băng thông rộng và Internet.

Các Ethernet hub, switch và router theo truyền thống chỉ định một cổng Ethernet là kết nối uplink, cổng đó được đánh dấu trên thiết bị bằng tên hoặc màu riêng biệt. Các router băng thông rộng tại nhà thường gắn nhãn cổng này là WAN hoặc Internet thay vì uplink, nhưng khái niệm và chức năng vẫn giữ nguyên.

Các kết nối uplink có thể được sử dụng để:

• Kết nối modem băng thông rộng với router gia đình để truy cập Internet.
• Kết nối một thiết bị uplink (router, switch hoặc hub) với thiết bị khác. Ví dụ, cắm cổng uplink của một switch vào cổng tiêu chuẩn của một switch khác để mở rộng kích thước mạng.

Ngược lại, các kết nối uplink thường không được sử dụng để:

• Kết nối hai cổng uplink với nhau.
• Kết nối máy tính với cổng uplink.

Trong những mạng máy tính hiện đại, các kết nối là hai chiều. Đối với các kết nối đến cổng uplink, cùng một cáp hoặc liên kết không dây có thể truyền dữ liệu từ và đến những thiết bị ở hai đầu thay vì chỉ "up" hoặc "down". Các thuật ngữ uplink và downlink ở đây áp dụng cho phía đầu kết nối bắt đầu truyền dữ liệu.

Các chuyên gia mạng chỉ ra rằng cáp chéo Ethernet có thể được sử dụng để kết nối máy tính với cổng uplink hoặc kết nối hai cổng uplink với nhau. Trong khi về mặt kỹ thuật, tính hữu ích của loại kết nối này bị hạn chế.

Cổng uplink đa năng và chia sẻ

Logic phần cứng truyền thống của một cổng uplink là chỉ hỗ trợ các thiết bị uplink mạng. Tuy nhiên, nhiều router băng thông rộng hiện đại tại nhà cung cấp một cổng đa năng thay thế, vừa đóng vai trò một uplink, vừa là một cổng tiêu chuẩn, tùy thuộc vào loại thiết bị được kết nối với nó.

Trước khi các cổng đa năng trở nên phổ biến, một số thiết bị mạng cũ đã cấu hình một cổng tiêu chuẩn bên cạnh cổng uplink và liên kết 2 cổng lại với nhau thành một cặp. Logic phần cứng của các sản phẩm này là hỗ trợ các kết nối tới cổng uplink hoặc cổng chia sẻ tiêu chuẩn, nhưng không thể đồng thời hỗ trợ cả hai. Kết nối với cả 2 cổng của thiết bị có cổng chia sẻ sẽ ngăn thiết bị hoạt động bình thường.