Trong tháng này, cộng đồng CNTT xôn xao khi Google đột nhiên thử nghiệm mẫu MTXT CR-48 với hệ điều hành Chrome OS cài sẵn.
Dù còn nhiều khiếm khuyết phần cứng nhưng chỉ cần xét riêng ở góc độ hệ điều hành, nhiều ý kiến từ phía người dùng đều cho rằng đây chưa phải là một giải pháp hợp lý – ít nhất là trong giai đoạn hiện tại. Về mặt ý tưởng, Chrome OS thực sự hấp dẫn khi đề ra mô hình MTXT giá rẻ với kết nối cực nhanh, ổn định, không giới hạn băng thông và sử dụng thông tin, ứng dụng từ mạng lưới điện toán đám mây chung, tránh được các phần mềm gây hại.
Trên thực tế, các netbook Linux đã từng thất bại trong hướng đi này và Chrome OS chắc chắn vẫn còn khá viển vông vì những lý do đơn giản được đề cập bên dưới. Trong khi đó, chính Google lại có một hệ điều hành hoàn chỉnh hơn rất nhiều: Android.
Chrome OS là một hệ điều hành dựa trên nền Linux của Google dành cho netbook và các thiết bị di động. Nó được thiết kế để vận hành các ứng dụng web dựa trên nền tảng dự án Chromium OS mã nguồn mở. Bản thân Chrome OS không được phân phối theo kiểu tải – cài như nhiều phiên bản khác. Hệ điều hành này sẽ chỉ cài sẵn trên các thiết bị mà đối tác của Google sản xuất. Tuy nhiên, kể từ lần đầu được giới thiệu từ 7/7/2009, Chrome OS liên tục bị trì hoãn tới cuối 2010, đầu 2011 và theo những thông tin mới nhất là sẽ hoãn tiếp tới nửa sau 2011.
Mạng không dây chưa thực sự đáng tin cậy
Đây không phải là vấn đề phủ sóng. Hiện tại, sóng 3G và Wifi khá thông dụng – đặc biệt là ở các thành phố lớn. Mặc dù vậy, nếu nhìn ở góc độ của người dùng, bạn sẽ thấy không phải lúc nào kết nối Internet cũng sẵn sàng. Không ít tòa nhà khóa Access Point bằng mật khẩu trong khi Internet trên máy bay vẫn còn là khái niệm xa xôi với phần đông người dùng. Trong khi đó, hầu hết khách sạn cao cấp hiện vẫn thu phí sử dụng Wifi còn các quán cà phê Internet thì thường có kết nối chậm chạp. Điều này có thể không ảnh hưởng tới việc duyệt web hay check email nhưng hãy thử nghĩ về chuyện ứng dụng chạy trên nền kết nối Internet với băng thông… không được ổn định như vậy thì sẽ khó có thể chấp nhận.
Trong khi đó, kết nối 3G – thứ được cộng đồng mong chờ sẽ đem Internet tới mọi nơi lại vẫn chưa được toàn diện, nếu từng sử dụng mạng này trên điện thoại thông minh hoặc máy bảng, bạn sẽ thấy nó rất… tùy hứng. Đôi khi mất tiêu ngay khi bạn bước qua một khung cửa kim loại hoặc đứng dưới mái vòm nào đó. Điều này có thể gây ra hậu quả không tốt như mất mát dữ liệu hoặc sụp hệ thống đối với các hệ điều hành web như Chrome. Bản thân các thiết bị Chrome cũng được thiết kế với bộ nhớ trong, tuy nhiên Google có vẻ như không muốn người dùng sử dụng và coi đây chỉ là giải pháp phòng hờ. Họ vẫn muốn đề cao khả năng kết nối của máy hơn.
Giới hạn băng thông – rào cản lớn
Ý tưởng ứng dụng đám mây không tồi nhưng không phải với mô hình cung cấp mạng hiện tại. Tại Mỹ, những người dùng Chrome OS sẽ được tài trợ miễn phí khoảng 100MB/tháng từ Verizon Wireless. Nhưng nếu chỉ đơn thuần sử dụng ứng dụng mà không có các giải pháp nén dữ liệu như Opera hay Blackberry, mỗi ngày bạn có thể dùng hết khoảng 100MB - 250MB. Điều này khá dễ hiểu vì một tập tin MP3 đã chiếm tới 5MB - 7MB chưa kể hình ảnh trung bình 100KB - 200KB/bức.
Dĩ nhiên, việc kết nối bằng Wifi sẽ giải phóng giới hạn băng thông nhưng đó không phải thứ lúc nào cũng hiện diện. Trong khi đó các gói dữ liệu vô tận từ dịch vụ mạng 3G hay 4G chưa thể thông dụng một sớm một chiều. Nói cách khác, những người đủ can đảm dùng Chrome OS sẽ thường xuyên phải tìm kiếm các điểm truy cập Internet, lọ mọ xem các gói dữ liệu khuyến mãi từ nhà mạng 3G và luôn luôn canh cánh vấn đề độ ổn định mạng. Trong khi đó, với Android, bạn luôn có thể tải xuống các trình duyệt thứ ba như Opera, Skyfire… cho phép nén dữ liệu, giảm tải băng thông sử dụng – điều mà các máy Chrome OS chưa có được.
Ứng dụng web – chưa thực sự hiệu quả
Công nghệ web có thể tuyệt vời đối với một số ứng dụng nhất định nhưng phần lớn hiện nay đều khá tồi – đặc biệt là với các trò chơi. Với Chrome OS, người dùng chỉ có thể chơi các game Flash đơn giản – giống như buổi sơ khai của… những chiếc ĐTDĐ thông minh.
Các nhà phát triển thực tế sẽ cần tới bộ công cụ phát triển phần mềm (SDK) tốt hơn những gì đang có hiện tại nếu muốn tạo ra các game thực sự hấp dẫn người dùng.
Trong khi đó, Android hiện tại đã có gói NDK chuyên cho các nhà lập trình game. Với đặc tính kết nối dính liền với Web, các máy Chrome OS sẽ thua cả những chiếc điện thoại thông minh “bèo” nhất khi xét ở góc độ giải trí nói chung và game nói riêng.
Android!
Chính người anh em cùng nhà Android lại sẽ là trở ngại lớn của Chrome OS. Mặc dù hiện tại mới chỉ được tối ưu cho các loại điện thoại thông minh nhưng khi phiên bản mới Honeycomb ra mắt, Android sẽ hỗ trợ tốt hơn các thiết bị khổ lớn như máy tính bảng hay netbook. Phiên bản hiện tại có ứng dụng và giao diện chưa phù hợp với màn hình độ phân giải cao và bàn phím vật lý. Điều này khiến cho những chiếc máy tính Android khá… vô dụng khi so với các dòng sử dụng Windows hay Mac OS X.
Ngay cả khi Honeycomb ra mắt, có khả năng Android vẫn chưa thể địch lại hai đối thủ mạnh này, nhưng rõ ràng nếu so với Chrome OS, nó vẫn có ưu thế hơn. Trong khi Chrome chỉ có web thì Android có web và… hơn thế nữa. CEO Steve Ballmer của Microsoft cũng cho rằng Google chưa biết được họ muốn gì khi ra mắt tới 2 hệ điều hành “dẫm chân lên nhau” còn chính Google lại bào chữa về điều này khi tuyên bố Android và Chrome OS được thiết kế cho 2 hệ máy hoàn toàn khác biệt.
Chrome – vẫn chỉ là một ứng dụng
Về cơ bản, Chrome vẫn mới chỉ là trình duyệt, chưa phải là hệ điều hành hoàn chỉnh. Bản thân Android cũng có thể chạy được trình duyệt Chrome và nếu Google thực sự muốn biến “hệ điều hành” này thành cánh cổng vào thế giới web cho người dùng máy tính, có lẽ việc cài đặt lên các thiết bị Android sẽ là giải pháp hợp lý hơn trước mắt.
Trong khi Android đã khá mạnh với ứng dụng “mở” từ Android Market thì bản thân Chrome chẳng có tính năng chạy ứng dụng “offline” nào cả. Nó chỉ có web và web mà thôi. Trình duyệt Chrome có thể đủ mạnh để cạnh tranh với Firefox hay Internet Explorer nhưng nếu coi nó là nền tảng cho hệ điều hành thì có lẽ vẫn còn quá sớm.
Nhìn chung, nếu xét ở góc độ lâu dài, Chrome OS sẽ là giải pháp lý tưởng cho các hệ máy tính và thiết bị di động giá rẻ - đặc biệt là khi kết nối Internet không dây trở nên ổn định và toàn diện thực sự. Tuy nhiên điều này sẽ khó xảy ra – ít nhất là trong vài năm tới. Hiện tại, thị trường vẫn đang thuộc về Android, iOS, những ông anh lớn Windows, Mac OS X và vô số các biến thể Linux khác.