Kính thiên văn Hubble quan sát thấy vụ nổ bí ẩn giữa hư không, phát ra nguồn sáng siêu lớn

Kính viễn vọng Không gian Hubble vừa gửi về Trái đất quan sát kỳ lạ liên quan đến một chùm sáng xuất hiện trong chớp mắt mà mạnh đến nỗi như thể phát ra từ một vụ nổ giữa hư không. Hiện tượng này được các nhà thiên văn học gọi là Luminous Fast Blue Optical Transient (LFBOT). Nhưng điều kỳ lạ về sự kiện hiếm gặp này là nó xảy ra bên ngoài một thiên hà.

Những chùm tia sáng dạng này chỉ được quan sát thấy một vài lần kể từ thời điểm chúng được ghi nhận vào năm 2018, và sự kiện đặc biệt mà Hubble vừa quan sát thấy được đặt tên là The Finch. Các nhà khoa học đã sử dụng Hubble để theo dõi điểm xuất phát của chùm tia sáng, nằm ở một khu vực trống giữa hai thiên hà: Cách thiên hà xoắn ốc lớn 50.000 năm ánh sáng và một thiên hà nhỏ hơn gần đó khoảng 15.000 năm ánh sáng. Tuy nhiên, chính điều này đã khiến họ bối rối, vì về lý thuyết, những sự kiện LFBOT thường chỉ xảy ra từ bên trong các thiên hà nơi có sự hành thành sao mạnh mẽ - trong khi The Finch lại nằm ở rất xa bất kỳ khu vực hình thành sao nào.

Chỉ một số ít LFBOT trước đây được phát hiện kể từ năm 2018. Và tất cả chúng đều diễn ra bên trong các thiên hà nơi những ngôi sao đang được sinh ra. Nhưng như hình minh họa này cho thấy, LFBOT được Hubble phát hiện mới đây lại xuất hiện ở khoảng trống giữa các thiên hà. Điêu này đặt ra cho các nhà khoa học một câu hỏi lớn, vì họ hiện chưa nắm rõ quá trình cơ bản thực đằng sau một sự kiện LFBOT.

Chùm sáng này sáng lên và mờ đi chỉ trong vài ngày, rất ngắn so với các sự kiện thiên văn khác như siêu tân tinh, vốn có xu hướng sáng lên và mờ đi trong khoảng thời gian vài tháng. Các nhà khoa học cho rằng LFBOT có thể được tạo ra bởi một loại siêu tân tinh đặc biệt và hiếm gặp xảy ra với các ngôi sao rất lớn và có thời gian tồn tại ngắn. Vì những ngôi sao này không tồn tại lâu nên chúng có xu hướng được tìm thấy gần các vườn ươm sao nơi chúng sinh ra. Sự kiện LFBOT mới này thách thức khái niệm đó.

Có thể các tia sáng trên thực tế không phải do siêu tân tinh gây ra, mà thay vào đó là từ các ngôi sao bị lỗ đen xé toạc. Hoặc có thể là một ngôi sao chuyển động nhanh đang đi qua giữa hai thiên hà và phát nổ trong hành trình của nó. Vì các sự kiện dạng này rất hiếm và chỉ xảy ra trong thời gian ngắn, nên việc tìm ra câu trả lời vẫn là một thách thức lớn với các nhà khoa học.