Thói quen uống cà phê mỗi ngày có thể giúp làm chậm quá trình lão hóa

Một nghiên cứu mới cho thấy những người mắc các rối loạn tâm thần nghiêm trọng có thể lão hóa tế bào chậm hơn nếu họ duy trì thói quen uống 3–4 cốc cà phê mỗi ngày .

Mức tiêu thụ vừa phải này liên quan đến việc telomere dài hơn – dấu hiệu của tuổi sinh học trẻ hơn. Tuy nhiên, uống hơn 4 cốc mỗi ngày lại không mang đến lợi ích tương tự. Nhóm tác giả cho rằng các hợp chất chống oxy hóa và chống viêm trong cà phê có thể đóng vai trò quan trọng.

Cà phê và tốc độ lão hóa sinh học

Nghiên cứu đăng tải trên tạp chí BMJ Mental Health cho thấy uống 3–4 cốc cà phê/ngày có thể giúp làm chậm quá trình lão hóa sinh học ở những người mắc bệnh tâm thần nặng.
Mức tiêu thụ này gắn liền với việc telomere dài hơn, tương đương với “trẻ” thêm khoảng 5 năm so với những người không uống cà phê.

Lợi ích này không xuất hiện ở nhóm uống nhiều hơn 4 cốc mỗi ngày. Điều thú vị là mức 3–4 cốc cũng trùng khớp với ngưỡng tối đa được khuyến nghị bởi NHS và FDA.

Telomere nằm ở hai đầu nhiễm sắc thể, hoạt động giống như phần nhựa ở đầu dây giày giúp sợi không bị bung. Telomere ngắn dần theo tuổi, nhưng quá trình này diễn ra nhanh hơn ở những người mắc các rối loạn tâm thần nặng như tâm thần phân liệt, rối loạn lưỡng cực hay các dạng loạn thần.

Vì telomere phản ứng mạnh với các yếu tố môi trường – bao gồm chế độ ăn – nhóm nghiên cứu đặt câu hỏi liệu cà phê có thể giúp làm chậm sự suy giảm này hay không. Trước đây, cà phê đã được ghi nhận mang lại một số lợi ích sức khỏe khi dùng vừa phải.

Phân tích dựa trên dữ liệu của 436 người trưởng thành tham gia chương trình Thematically Organised Psychosis (TOP) tại Na Uy từ 2007 đến 2018.

Trong đó, 259 người mắc tâm thần phân liệt, và 177 người mắc rối loạn cảm xúc (lưỡng cực và trầm cảm loạn thần)

Người tham gia tự báo cáo lượng cà phê tiêu thụ mỗi ngày và được chia thành 4 nhóm:

• Không uống (44 người)
• 1–2 cốc
• 3–4 cốc (110 người)
• từ 5 cốc trở lên

Họ cũng cung cấp thông tin về thói quen hút thuốc và thời gian hút. Kết quả cho thấy những người uống từ 5 cốc trở lên thường có tuổi cao hơn nhóm uống ít hoặc không uống. Người mắc tâm thần phân liệt cũng có xu hướng uống cà phê nhiều hơn nhóm rối loạn cảm xúc.

Khoảng 77% người tham gia là người hút thuốc, với thời gian hút trung bình khoảng 9 năm. Nhóm uống trên 5 cốc cà phê mỗi ngày cũng là nhóm hút thuốc lâu nhất.

Cách đo độ dài telomere

Telomere được đo dựa trên mẫu bạch cầu lấy từ máu. Khi so sánh bốn nhóm, kết quả tạo thành một biểu đồ dạng chữ J: Những người uống 3–4 cốc có telomere dài hơn nhóm không uống, trong khi nhóm uống từ 5 cốc trở lên không cho thấy lợi ích

Những người uống khoảng 4 cốc mỗi ngày có độ dài telomere tương ứng với tuổi sinh học trẻ hơn 5 năm so với người không uống, sau khi tính đến các yếu tố như tuổi, giới tính, chủng tộc, hút thuốc, loại bệnh và phương pháp điều trị.

Vì đây là nghiên cứu quan sát, tác giả nhấn mạnh rằng không thể khẳng định quan hệ nhân – quả trực tiếp. Một số yếu tố chưa được ghi nhận như: loại cà phê, thời điểm uống, lượng caffeine thực tế, hoặc việc tiêu thụ các đồ uống chứa caffeine khác.

Tuy vậy, họ cho rằng vẫn có cơ sở sinh học hợp lý. Cà phê chứa nhiều hợp chất chống oxy hóa và chống viêm mạnh.

“Telomere rất nhạy với stress oxy hóa và viêm. Điều này càng cho thấy vai trò của cà phê trong việc bảo vệ quá trình lão hóa tế bào ở nhóm đối tượng dễ bị lão hóa nhanh hơn bình thường,” nhóm nghiên cứu cho biết.

Ước tính toàn thế giới tiêu thụ khoảng 10,56 tỷ kg cà phê trong giai đoạn 2021–2022.

Nhưng bên cạnh lợi ích, các nhà khoa học cảnh báo rằng tiêu thụ quá mức có thể gây tổn thương tế bào, làm ngắn telomere do tạo ra quá nhiều gốc oxy hóa. Tổ chức y tế quốc tế khuyến cáo giới hạn 400mg caffeine/ngày, tương đương khoảng 4 cốc cà phê.