Vận động quá ít khi còn nhỏ - một tác nhân có thể khiến trẻ sống cả đời với bệnh cao huyết áp

Thời gian vận động ít quá mức trong giai đoạn phát triển có thể làm tăng huyết áp tâm thu, trong khi ba giờ hoạt động thể chất nhẹ mỗi ngày sẽ giúp giảm thiểu rủi ro này. Đó là kết luận của một nghiên cứu đột phá mới được công bố gần đây, kéo dài từ thời thơ ấu đến tuổi trưởng thành.

Cụ thể, nghiên cứu mới từ các nhà khoa học đến từ trường Đại học Bristol (Vương quốc Anh) cùng Đại học Đông Phần Lan tiết lộ rằng việc dành hơn 6 giờ mỗi ngày ít vận động trong giai đoạn chuyển tiếp từ thời thơ ấu sang tuổi trưởng thành có thể dẫn đến mức tăng huyết áp tâm thu thêm 4 mmHg. Tuy nhiên, việc thường xuyên tham gia các hoạt động thể chất nhẹ (LPA) đã được chứng minh là giúp giảm đáng kể mức tăng huyết áp này.

Trong nghiên cứu này, 2.513 trẻ em từ nhóm tình nguyện Children of the 90s của Đại học Bristol được theo dõi thể chất từ năm 11 tuổi đến năm 24 tuổi. Ở thời điểm ban đầu, các em dành 6 giờ mỗi ngày ít vận động, 6 giờ cho các hoạt động thể chất nhẹ (LPA), và khoảng 55 phút cho các hoạt động thể chất từ trung bình đến mạnh (MVPA). Khi theo dõi đến tuổi trưởng thành, thời gian ít vận động tăng lên chín giờ mỗi ngày, trong khi thời gian dành cho LPA giảm xuống còn ba giờ và MVPA khoảng 50 phút mỗi ngày.

Kết quả cho thấy huyết áp trung bình ở thời thơ ấu là 106/56 mmHg, tăng lên 117/67 mmHg ở tuổi trưởng thành, một phần do sự phát triển sinh lý bình thường. Việc duy trì thời gian ít vận động từ năm 11 tuổi đến 24 tuổi có liên quan đến mức tăng trung bình 4 mmHg trong huyết áp tâm thu. Tham gia LPA từ thời thơ ấu giúp giảm mức huyết áp cuối cùng xuống 3 mmHg, trong khi MVPA không có tác dụng giảm huyết áp.

Lợi ích của các hoạt động thể chất nhẹ nhàng

Khi mô phỏng việc thay thế 10 phút trong mỗi giờ ít vận động bằng lượng thời gian tương đương dành cho các hoạt động thể chất nhẹ nhàng (LPA) từ thời thơ ấu đến tuổi trưởng thành, kết quả cho thấy huyết áp tâm thu giảm 3 mmHg và huyết áp tâm trương giảm 2 mmHg. Điều này rất quan trọng, vì ở người trưởng thành, việc giảm 5 mmHg huyết áp tâm thu có thể làm giảm 10% nguy cơ đau tim và đột quỵ.

Đây hiện là nghiên cứu có quy mô lớn và được thực hiện trong thời gian dài nhất, nhằm đánh giá mối liên hệ giữa hành vi vận động (được đo bằng máy đo gia tốc) và sự tiến triển của huyết áp ở thanh thiếu niên trên thế giới. Các chỉ số huyết áp, thời gian ít vận động, LPA và MVPA được đo ở những độ tuổi 11, 15 và 24.

Các mẫu máu lúc đói của trẻ em cũng được đo lặp lại để kiểm tra cholesterol lipoprotein mật độ thấp (LDL), cholesterol lipoprotein mật độ cao (HDL), triglyceride, glucose, insulin và protein phản ứng C nhạy cảm cao (hs-CRP). Nhịp tim, tình trạng kinh tế xã hội, tiền sử bệnh tim mạch trong gia đình, tình trạng hút thuốc, cũng như khối lượng mỡ và khối lượng nạc được đo bằng phương pháp hấp thụ tia X năng lượng kép (DXA) đều được tính đến trong phân tích.

Từ lâu, khoa học đã chứng minh được rằng huyết áp cao và tăng huyết áp ở tuổi vị thành niên làm tăng nguy cơ tổn thương tim sớm ở tuổi trưởng thành. Do đó, việc xác định thói quen ít vận động thời thơ ấu là nguyên nhân tiềm ẩn dẫn đến huyết áp cao và tăng huyết áp, cùng với việc tìm ra LPA như một giải pháp hiệu quả, có ý nghĩa quan trọng đối với lâm sàng và sức khỏe cộng đồng.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính rằng 500 triệu ca mắc các bệnh không lây nhiễm liên quan đến ít vận động sẽ xảy ra vào năm 2030, và một nửa trong số đó là do tăng huyết áp. Ít nhất ba giờ LPA mỗi ngày là rất quan trọng để ngăn ngừa và đảo ngược tình trạng huyết áp cao và tăng huyết áp. Các ví dụ về LPA bao gồm đi bộ dài, làm việc nhà, bơi lội và đạp xe. Tất cả chúng ta, bao gồm cha mẹ, bác sĩ nhi khoa và các nhà hoạch định chính sách, nên khuyến khích trẻ em và thanh thiếu niên tập luyện thể dục hay đơn giản là chăm vận động nhẹ nhàng mỗi ngày vì một mục tiêu sức khỏe lâu dài.