Những thay đổi ở mắt có thể cảnh báo ung thư, tiểu đường và huyết áp cao

Đôi mắt không chỉ là cơ quan thị giác; chúng thường là nơi đầu tiên cơ thể bạn phát hiện các dấu hiệu cảnh báo về các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Bác sĩ nhãn khoa nhấn mạnh rằng các bệnh lý như tiểu đường, huyết áp cao, cholesterol cao, thậm chí một số bệnh ung thư có thể được phát hiện sớm thông qua khám mắt toàn diện.

Những thay đổi này thường vô hình với bệnh nhân nhưng có thể được phát hiện bởi các chuyên gia được đào tạo bài bản bằng công cụ hình ảnh tiên tiến. Việc phát hiện sớm những dấu hiệu này cho phép can thiệp kịp thời, bảo vệ cả thị lực và sức khỏe tổng thể, đôi khi còn cứu sống được nhiều người.

Đôi mắt là một cửa sổ độc đáo để nhìn vào sức khỏe tổng thể của cơ thể. Một bài đánh giá năm 2024 trên Frontiers in Medicine nhấn mạnh rằng nhiều bệnh toàn thân, từ tiểu đường và tăng huyết áp đến rối loạn cholesterol, bệnh tự miễn và ung thư, thường phát dấu hiệu tinh tế ở mắt trước khi các triệu chứng khác xuất hiện. Ví dụ, các mạch máu võng mạc có thể phát hiện sớm vấn đề về mạch máu vì chúng có thể quan sát trực tiếp, không giống như hầu hết mạch máu bên trong.

Bác sĩ nhãn khoa được đào tạo để nhận biết tình trạng hẹp, lắng đọng hoặc sắc tố bất thường ở võng mạc thường là những người đầu tiên phát hiện nguy cơ này. Do đó, khám mắt định kỳ cung cấp các tín hiệu cảnh báo sớm quan trọng, hỗ trợ phòng ngừa và kiểm soát bệnh tật một cách toàn diện hơn.

Tiểu đường: được phát hiện nhiều năm trước khi có các triệu chứng khác

Tiểu đường thường được mệnh danh là căn bệnh thầm lặng vì nó có thể gây tổn thương cơ quan và mô từ rất lâu trước khi phát triệu chứng rõ ràng. Theo Viện Mắt Quốc gia Hoa Kỳ, bệnh võng mạc tiểu đường là một trong những biến chứng sớm nhất có thể phát hiện. Lượng đường trong máu cao làm tổn thương các mạch máu nhỏ trong võng mạc, gây sưng, rò rỉ hoặc tăng trưởng mạch máu bất thường.

Việc phát hiện sớm thông qua sàng lọc mắt định kỳ là rất cần thiết, đặc biệt đối với những người có yếu tố nguy cơ như béo phì hoặc tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường. Can thiệp kịp thời có thể ngăn ngừa mất thị lực và giảm nguy cơ biến chứng nghiêm trọng liên quan đến lượng đường trong máu cao kéo dài.

Huyết áp cao và cholesterol cao có thể nhìn thấy bằng mắt

Huyết áp cao và cholesterol cao thường phát triển âm thầm, gây ra nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng mà không có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, mắt có thể biểu hiện các dấu hiệu sớm trước khi biến chứng phát sinh. Bệnh võng mạc tăng huyết áp, do huyết áp cao kéo dài, làm tổn thương các mạch máu nhỏ ở võng mạc, dẫn đến hẹp, dày lên hoặc chảy máu.

Tương tự, cholesterol cao có thể biểu hiện dưới dạng những mảng bám màu vàng trên mí mắt (xanthelasma) hoặc các mảng cholesterol bên trong mạch máu võng mạc, được gọi là mảng Hollenhorst.

Ung thư và các bệnh thần kinh cũng có thể được phát hiện

Đôi mắt cũng có thể cung cấp dấu hiệu cảnh báo sớm cho một số bệnh ung thư và rối loạn thần kinh. Ung thư mắt, chẳng hạn như u nguyên bào võng mạc hoặc u hắc tố mắt, ban đầu có thể xuất hiện dưới dạng những thay đổi sắc tố bất thường hoặc tổn thương ở võng mạc. Ngoài ra, ung thư hệ thống đôi khi di căn đến mắt, và các bất thường về sắc tố võng mạc tinh vi, chẳng hạn như các họa tiết giống bàn chân gấu, có liên quan đến ung thư đại tràng.

Những vấn đề thần kinh, bao gồm bệnh đa xơ cứng và u não, có thể gây ra các triệu chứng sớm như nhìn đôi, phản ứng đồng tử không đều hoặc khó đọc đột ngột. Nghiên cứu cho thấy kiểm tra thị trường và khám mắt chi tiết có thể xác định những vấn đề này trước khi bệnh nhân nhận thấy triệu chứng cụ thể, làm nổi bật vai trò quan trọng của mắt trong việc phát hiện sớm.

Bệnh tăng nhãn áp và các mối đe dọa thầm lặng khác được phát hiện sớm

Bệnh tăng nhãn áp, thường được gọi là kẻ trộm thị lực thầm lặng, tiến triển mà không có triệu chứng rõ ràng cho đến khi mất thị lực không thể phục hồi. Bệnh phát triển khi áp lực nội nhãn tăng cao, gây tổn thương dây thần kinh thị giác. Một nghiên cứu năm 2019 lưu ý rằng các yếu tố toàn thân như tuổi tác, tăng huyết áp và cholesterol cao có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tăng nhãn áp. Bệnh tăng nhãn áp huyết áp bình thường, khi áp lực mắt vẫn bình thường, có thể là do huyết áp thấp hoặc các tình trạng như ngưng thở khi ngủ. Việc phát hiện sớm thông qua khám mắt, bao gồm đánh giá dây thần kinh thị giác và đo áp lực, cho phép điều trị kịp thời, thường ngăn ngừa mất thị lực vĩnh viễn. Điều này củng cố lý do tại sao sàng lọc bệnh tăng nhãn áp là một phần quan trọng của việc chăm sóc mắt thường xuyên.