Hầu hết chúng ta chỉ nhận ra amidan của mình khi chúng bị sưng hoặc nhiễm trùng. Nhưng những khối mô bạch huyết này trong miệng và cổ họng là "những người gác cổng" miễn dịch quan trọng ở đầu đường thở và đường tiêu hóa, bắt giữ các tác nhân gây bệnh, ngăn ngừa bệnh tật trước khi chúng xâm nhập vào phần còn lại của cơ thể. Sau đây là những sự thật có thể bạn chưa biết về amidan.
Những sự thật về amidan có thể bạn chưa biết
Có 4 amindan trong cơ thể người
Thuật ngữ amidan thường ám chỉ amidan khẩu cái, loại amidan có thể nhìn thấy ở phía sau cổ họng. Nhưng mô amidan cũng bao gồm amidan lưỡi (nằm ở gốc lưỡi), amidan ống và amidan VA (thường chỉ gọi là VA).
Cơ quan phản ứng đầu tiên của cơ thể với các tác nhân gây bệnh
Amidan là rào cản chính đối với các tác nhân gây bệnh hít vào hoặc nuốt phải có thể gây nhiễm trùng hoặc các tác hại khác, Những tác nhân gây bệnh này liên kết với các tế bào miễn dịch chuyên biệt trong lớp lót—biểu mô—để tạo ra phản ứng miễn dịch ở các tế bào lympho T và B của amidan. Về cơ bản, chúng giúp khởi động phản ứng miễn dịch của bạn.
Amidan VA có thể cản trở hô hấp và gây biến dạng khuôn mặt
Nếu amidan VA sưng lên, chúng có thể cản trở hô hấp và làm tắc nghẽn dịch dẫn lưu xoang, có thể gây nhiễm trùng xoang và tai. Nếu amidan VA quá lớn, nó sẽ buộc một người phải thở bằng miệng. Ở trẻ em, việc thở bằng miệng thường xuyên có khả năng gây biến dạng khuôn mặt bằng cách gây áp lực lên xương mặt đang phát triển.
Đôi khi amidan được cắt bỏ
Mặc dù amidan là một phần của hệ thống miễn dịch, "khi chúng trở nên tắc nghẽn hoặc nhiễm trùng mãn tính, thì chúng cần phải được cắt bỏ". Phần còn lại của hệ thống miễn dịch sẽ tham gia để xử lý các đợt tấn công tiếp theo của mầm bệnh. Một lý do khác để cắt amidan ngoài kích thước là "viêm amidan mãn tính do hệ thống miễn dịch không loại bỏ được vi khuẩn còn sót lại khỏi amidan, mặc dù đã dùng nhiều liệu pháp kháng sinh".
Phẫu thuật cắt amidan đã được thực hiện trong hàng nghìn năm...
Người ta tin rằng cắt amidan đã là một hiện tượng trong ba thiên niên kỷ. Quy trình này được tìm thấy trong các văn bản Ayurvedic cổ đại, khiến nó trở thành một trong những quy trình phẫu thuật được ghi chép lâu đời nhất. Tuy nhiên, mặc dù hiểu biết khoa học về phẫu thuật đã thay đổi đáng kể kể từ đó, lợi ích so với tác hại của phẫu thuật cắt amidan vẫn chưa có câu trả lời cụ thể và là đề tài liên tục gây tranh cãi.
Mỡ ếch đã từng được sử dụng để điều trị sưng amidan
Khi những bác sĩ đầu tiên vật lộn tìm cách để hoàn thiện các kỹ thuật cắt amidan hiệu quả, một trong số đó, Aetius de Amida, đã khuyến nghị sử dụng "thuốc mỡ, dầu và các công thức ăn mòn kết hợp mỡ ếch để điều trị nhiễm trùng".
Hiện tại, nhờ sự phát triển của khoa học kỹ thuật, phương pháp cắt amidan đã trở nên dễ dàng hơn. Trong quá trình gây mê toàn thân ngắn, các bác sĩ sử dụng một quy trình gọi là coblation, "một loại đốt lạnh, do đó hầu như không chảy máu, ít đau sau phẫu thuật hơn và lành nhanh hơn. Bạn có thể trở lại các hoạt động bình thường sau 10 ngày.