Khoa học chứng minh: Tâm trạng không tốt của người cha ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của trẻ

Nhà triết học nổi tiếng người Đức - Friedrich Nietzsche từng viết: "Whoever does not have a good father should procure one" (tạm dịch: Nếu không có một người cha tốt, hãy tự tìm cho mình một người cha khác tốt hơn).

Hàng trăm nghiên cứu được tiến hành và đưa ra lập luận chắc chắn rằng tình yêu của người cha đối với sự phát triển của đứa con quan trọng như tình yêu của mẹ, và đôi khi còn hơn thế nữa...

Nhìn chung, các nghiên cứu đều chứng minh rằng tình yêu - hay sự chối bỏ của bậc cha mẹ ảnh hưởng rất nhiều tới các hành vi, lòng tự trọng, sự ổn định tâm lý và sức khỏe tâm thần của trẻ. Theo tiến sĩ Ronald P. Rohner - giám đốc Trung tâm nghiên cứu về sự thừa nhận và chối bỏ của cha mẹ (Center for the Study of Parental Acceptance and Rejection) tại trường Đại học Connecticut cho biết, trong một vài trường hợp, việc thiếu vắng tình cảm, sự thừa nhận và hiện diện của người cha dường như đóng vai trò lớn trong các vấn đề về tính cách, thay đổi tâm lý, lỗi lầm và lạm dụng chất kích thích ở trẻ.

Dĩ nhiên, khi có người cha ở bên cạnh thì mọi chuyện sẽ khác. Sự hiện diện về mặt tình cảm của người cha giúp trẻ cảm thấy khỏe mạnh, hạnh phúc hơn, cải thiện sức khỏe thể chất và tinh thần. Nhưng đây chỉ là những lý thuyết thông thường. Hầu hết, mọi người đều nhận ra và công nhận tầm ảnh hưởng của người cha đối với con cái rất quan trọng.

Trạng thái tinh thần của người cha ảnh hưởng trực tiếp đến con cái của họ

Các học giả từ trường Đại học bang Michigan (Michigan State University – MSU) đã tiến hành một nghiên cứu và những phát hiện của họ không chỉ nhấn mạnh tầm quan trọng vai trò của người cha trong cuộc sống của con mình, mà nó còn được chứng minh rằng trạng thái tinh thần, tâm trạng của người cha có những ảnh hưởng trực tiếp đến con cái của họ trong khoảng thời gian ngắn hạn hoặc dài hạn.

Trong nghiên cứu trên, các nhà nghiên cứu ở trường Đại học bang Michigan đã thu thập dữ liệu từ 730 hộ gia đình tham gia cuộc khảo sát của chương trình mầm non tiền mẫu Early Head Start tại nhiều địa điểm trên toàn nước Mỹ. Các nhà nghiên cứu tập trung tìm hiểu về những ảnh hưởng từ sự căng thẳng và các vấn đề về mặt sức khỏe tâm thần của cha mẹ như trầm cảm, lo âu có thể tác động trực tiếp đến con cái. Họ nhận ra rằng mức độ căng thẳng và vấn đề sức khỏe tâm thần ảnh hưởng tới cách các bậc phụ huynh tương tác với con của họ, sau đó là tới sự phát triển của trẻ.

Một trong những phát hiện bất ngờ trong nghiên cứu này là sức khỏe tinh thần của người cha gây ra những tác động lâu dài, liên quan trực tiếp tới sự khác biệt trong kỹ năng xã hội của trẻ em (như khả năng tự chủ và hợp tác) trước khi em bé lên lớp năm tuổi. Trong thực tế, nỗi muộn phiền của người cha trong những năm đầu đời có ảnh hưởng nhiều hơn đến sự phát triển các kỹ năng của trẻ trong cuộc sống sau này, so với những lo âu, buồn phiền của người mẹ.

Nghiên cứu cũng nhấn mạnh rằng thực tế những căng thẳng liên quan tới trách nhiệm làm cha, làm mẹ của người cha có tác động rất xấu tới sự phát triển về nhận thức và ngôn ngữ của trẻ khi trẻ mới lên 2-3 tuổi - thậm chí, ngay cả khi sự hiện diện của người mẹ mang đến những ảnh hưởng tích cực. Đúng như dự đoán, ảnh hưởng của người cha có tác động mạnh mẽ tới sự phát triển ngôn ngữ của con trai hơn là con gái.

Những phát hiện này dựa trên bằng chứng và kinh nghiệm như một lời nhắc nhở sâu sắc rằng: "Mỗi người làm cha phải có trách nhiệm chăm sóc sức khỏe tâm lý cho con mình để nuôi dưỡng và thúc đẩy sức khỏe cho bọn trẻ".

Nghiên cứu cũng chỉ ra một điểm tích cực rằng, hiện giờ nhiều bằng chứng khoa học có cơ sở cho thấy người cha cũng đóng vai trò quan trọng như người mẹ trong việc nuôi dạy con cái và "mảnh ghép" của họ trong bức tranh gia đình cũng rất quan trọng đối với sự trưởng thành của một đứa trẻ.

Thay đổi tâm trạng của người cha

Làm cha mẹ là một công việc hết sức căng thẳng và khó khăn, dễ làm ta nản chí, đặc biệt là đối với những người mới trở thành cha mẹ. Dưới đây là một số cách để những ông bố có thể hạn chế tối đa những tác động tiêu cực gây ra cho đứa trẻ khi tâm trạng họ không tốt:

• Chấp nhận sự thật rằng mình sẽ bị căng thẳng - Hiểu và chấp nhận căng thẳng là một phần trong việc nuôi dạy con cái và là chìa khóa giúp giảm tác động tiêu cực lên tâm trạng của bạn. Nếu bạn mong đợi điều đó xảy ra và đã có sự chuẩn bị trước về mặt tâm lý rồi, thì bạn có thể chủ động hạn chế tối thiểu những ảnh hưởng xấu đến tâm trạng của bạn và giảm số lượng các phản ứng tiêu cực mà bạn có thể bộc lộ ra ngoài.
• Tìm hiểu nguyên nhân và giảm căng thẳng càng nhanh càng tốt - Hiểu về mình và học cách đồng điệu bản thân là cách tốt nhất bạn có thể làm cho chính bản thân mình. Hãy tìm hiểu xem những tình huống, suy nghĩ hay thời điểm nào khiến bạn cảm thấy căng thẳng nhất. Liệu bạn có thể tránh hay không? Bạn có thể làm gì để phòng tránh hoặc giảm thiểu tối đa những thời điểm như vậy? Hãy dành thời gian "làm bố" và tham gia vào các hoạt động giúp giảm căng thẳng hơn như chơi thể thao, làm những điều mình thích, dành thời gian yên tĩnh một mình, đi dạo trên biển hay thăm quan các khu rừng.
• Tìm kiếm sự giúp đỡ - Nếu bạn cảm thấy cực kỳ căng thẳng hoặc có tiền sử bị trầm cảm, lo lắng hoặc mắc các bệnh tâm thần, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ những người có chuyên môn. Đó là điều thực sự cần thiết cho cả bạn và con bạn. Hãy nghĩ đến "mô hình an toàn trên máy bay". Trong bài hướng dẫn an toàn dành cho hành khách, bạn được hướng dẫn cách đeo mặt nạ oxy cho bản thân của mình trước tiên, rồi sau đó mới giúp đỡ những người xung quanh. Thông điệp muốn nói ở đây là bạn không thể giúp đỡ người khác thở nếu bản thân bạn đang bị ngạt thở.