Giai điệu mê hoặc đầy bí ẩn đến từ bản nhạc cổ 3.500 tuổi

Đầu thập niên 1950, các nhà khảo cổ đã tìm thấy những tấm bảng đất sét nung ở cung điện Hoàng gia ở Ugarit (ngày nay là Ras Shamra, Syria). Trên những tấm bảng đất nung được khắc các ký hiệu hình nêm được cho là chỉ dẫn âm nhạc trong ngôn ngữ của người Hurrian xưa.

Có tổng cộng 29 tấm bảng đất nung đã được tìm thấy trong quá trình khảo cổ, nhưng chỉ có một tấm bảng còn nguyên vẹn, đủ để các nhà nghiên cứu có thể "phiên dịch" lại.

Những ký tự âm nhạc cổ xưa được khắc lên một khối đất sét để lưu giữ lại giai điệu.

Bản nhạc này được giới nghiên cứu đặt tên là "Hurrian hymn to Nikkal" nghĩa là "Bài thánh ca của người Hurrian dâng lên nữ thần Nikkal", vốn dùng trong những nghi lễ tôn giáo. Trong nền văn hóa cổ xưa của người dân sống ở vùng Trung Đông, Nikkal là một nữ thần bảo vệ cho những vườn cây ăn quả của họ.

Với những ký hiệu âm nhạc trong bài thánh ca này, có nhiều cách thể nghiệm trong âm nhạc hiện đại. Năm 1972, giáo sư Anne Draffkorn Kilmer chuyên nghiên cứu về nền văn hóa Trung Đông, tại trường Đại học California (Mỹ) đã bắt đầu "phiên dịch" những ký tự hình nêm trên tấm bảng đất nung còn nguyên vẹn sang ngôn ngữ âm nhạc hiện đại. Từ bản "phiên dịch" này đã có nhiều giai điệu đã ra đời.

Lối vào cung điện Hoàng gia ở thành phố cổ Ugarit, nơi những tấm bảng đất nung được tìm thấy.

Về sau, giáo sư Richard Dumbrill, một chuyên gia trong lĩnh vực khảo cổ – nghiên cứu văn hóa Trung Đông, giảng dạy tại trường Đại học London, cũng đã thử phiên dịch lại tấm bảng đất nung.

Video dưới đây là thể nghiệm Michael Levy, một nhạc công người Anh chuyên nghiên cứu và biểu diễn với những nhạc cụ, giai điệu, kỹ thuật cổ xưa. Đối với ông việc "đưa đàn lia tuyệt đẹp của thời cổ đại vào thế giới âm nhạc hiện đại nhạt nhẽo và vô hồn" là sứ mệnh của mình.

Cho tới bây giờ, vẫn chưa ai có thể biết chắc chắn giai điệu được ghi chép lại trên những tấm bảng đất nung cổ xưa này. Chúng ta chỉ có thể đoán định dựa trên những ký hiệu và trí tưởng tượng của người "phiên dịch".

Những giai điệu được khắc trên các tấm bảng đất nung ở Ugarit được coi là bản nhạc cổ xưa, lâu đời nhất từng được biết đến trong văn minh loài người, với niên đại vào khoảng năm 1400 TCN.