Hai phi hành gia Butch Wilmore và Suni Williams đã lên đường thực hiện nhiệm vụ ngắn, kéo dài 10 ngày trên Trạm vũ trụ quốc tế vào 5 tháng 6 năm 2024. Nhưng một trục trặc động cơ đẩy đã biến hành trình của họ thành một cuộc phiêu lưu bất ngờ dài tới 286 ngày. Thời gian lưu trú kéo dài khiến họ trở thành một trong những phi hành gia làm một nhiệm vụ lâu nhất của NASA.
Vậy, chính xác thì điều gì xảy ra với cơ thể con người sau khi trải qua gần 9 tháng trong không gian? Hóa ra những tác động này thật đáng kinh ngạc, và bạn không cần phải là một nhà khoa học để đánh giá cao chúng. Dưới đây là những điều xảy ra khi cơ thể con người ở trong tình trạng không trọng lực suốt một thời gian dài.
Thay đổi cơ thể sau 9 tháng sống trong vũ trụ
Thay đổi hệ thống miễn dịch
Sống thời gian dài trong không gian làm suy yếu hệ thống miễn dịch, khiến các phi hành gia dễ bị nhiễm trùng hơn. Sự thay đổi trong chức năng tế bào miễn dịch và sự tái hoạt động của các loại virus tiềm ẩn rất phổ biến, khiến việc theo dõi sức khỏe của phi hành gia và phát triển phương pháp điều trị trở nên vô cùng quan trọng.
Phân bổ chất lỏng không đồng đều
Trên Trái Đất, lực hấp dẫn kéo chất lỏng xuống dưới, nhưng trong không gian, chúng dịch chuyển về phía phần thân trên, dẫn đến tình trạng mặt sưng phù và cảm giác tương tự như bị cảm lạnh liên tục. Sự phân phối lại chất lỏng trong cơ thể này cũng có khả năng làm tăng áp lực bên trong hộp sọ, gây ra các vấn đề về thị lực.
Tăng chiều cao
Trong trường hợp không có lực hấp dẫn nén cột sống, các phi hành gia có thể cao thêm tới 3% trong vài ngày đầu tiên không trọng lực. Cột sống dài ra khi áp lực giảm, nhưng khi họ trở về Trái Đất, lực hấp dẫn sẽ đưa họ trở lại chiều cao bình thường trong vòng vài ngày.
Suy giảm thị lực
Phi hành gia có thể gặp phải Hội chứng thần kinh thị giác liên quan đến du hành vũ trụ, gây vấn đề về thị lực trong và sau các nhiệm vụ kéo dài. Sự thay đổi chất lỏng có thể làm tăng áp lực lên dây thần kinh thị giác, dẫn đến sưng tấy và thay đổi hình dạng nhãn cầu. Mặc dù một số tác động chỉ là tạm thời, nhưng vẫn có những lo ngại về thị lực lâu dài.
Những thay đổi ở tim
Nếu không cần phải chống lại trọng lực, khối lượng công việc của tim sẽ giảm xuống, có thể khiến khối lượng cơ tim giảm. Điều này dễ dẫn đến huyết áp thấp và chóng mặt khi các phi hành gia trở về Trái đất. May mắn thay, hầu hết các phi hành gia đều hồi phục sau khi tập phục hồi chức năng đúng cách theo thời gian.
Teo cơ
Trong điều kiện vi trọng lực, cơ không phải chống lại trọng lực, dẫn đến teo cơ. Các phi hành gia có thể mất tới 20% khối lượng cơ chỉ trong vài ngày nếu họ không tập thể dục thường xuyên. Để chống lại điều này, họ tập thể dục khoảng hai giờ mỗi ngày bằng thiết bị chuyên dụng, nhưng không thể tránh khỏi việc mất một số cơ. Vì thế, nhất định phải phục hồi chức năng khi họ trở về Trái đất.
Tăng phơi nhiễm bức xạ
Các phi hành gia phải tiếp xúc với mức độ bức xạ vũ trụ cao hơn khi ở bên ngoài bầu khí quyển bảo vệ của Trái đất, điều này làm tăng nguy cơ ung thư và suy giảm nhận thức tiềm ẩn. Mặc dù ISS cung cấp một số biện pháp che chắn, nhưng các nhiệm vụ kéo dài vẫn gây ra rủi ro bức xạ đáng kể.
Giảm mật độ xương
Xương phụ thuộc vào trọng lực để duy trì sức mạnh của chúng. Nếu không có trọng lực, các phi hành gia sẽ bị mất mật độ xương đáng kể, đặc biệt là ở hông và chân. Họ mất khoảng 1% khối lượng xương mỗi tháng, tỷ lệ cao hơn nhiều so với những người cao tuổi trên Trái đất. Điều này khiến các phi hành gia dễ bị gãy xương hơn.
Như vậy, du hành vũ trụ không chỉ là khám phá thiên hà mà còn là cơ hội biết được cách cơ thể phản ứng với điều kiện khắc nghiệt như thế nào.