Đây là khoảnh khắc cuối cùng khi một ngôi sao 'qua đời'

Khi một ngôi sao đến cuối vòng đời và chết đi, đó có thể là một sự kiện hủy diệt đầy kịch tính, giải phóng vụ nổ nhiệt và ánh sáng - nhưng đồng thời cũng tạo ra những hình thái mới tuyệt mỹ. Bức ảnh mới nhất từ Kính viễn vọng Không gian Hubble đã ghi lại hệ quả từ cái chết của một ngôi sao, cho thấy một vật thể ấn tượng có tên tinh vân hành tinh.

Cái tên "tinh vân hành tinh" thực sự gây nhầm lẫn, bởi những vật thể này không hề liên quan đến các hành tinh. Chúng được đặt tên như vậy bởi các nhà thiên văn học đầu tiên, khi quan sát thấy những vật thể tròn qua kính thiên văn và lầm tưởng đó là các hành tinh xa xôi. Thực chất, chúng là những đám mây bụi và khí được tạo ra bởi các ngôi sao đang hấp hối.

Tinh vân hành tinh đặc biệt này có tên Kohoutek 4-55, nằm trong Dải Ngân hà cách chúng ta khoảng 4.600 năm ánh sáng. Những màu sắc khác nhau trong bức ảnh đại diện cho các nguyên tố khác nhau được giải phóng khi ngôi sao chết đi.

NASA giải thích: "Tinh vân hành tinh là màn trình diễn ngoạn mục cuối cùng trong vòng đời của một ngôi sao khổng lồ. Khi một sao khổng lồ đỏ cạn kiệt nhiên liệu và bong ra những lớp khí cuối cùng, lõi đặc của nó sẽ tiếp tục co lại, tạo ra đợt tổng hợp hạt nhân cuối cùng. Lõi lộ ra đạt đến nhiệt độ cực cao, phát ra tia cực tím làm ion hóa các nguyên tử trong đám mây khí, khiến chúng phát sáng rực rỡ. Trong bức ảnh này, màu đỏ và cam biểu thị nitơ, màu xanh lá là hydro, và màu xanh dương là oxy."

Cấu trúc đặc biệt của Kohoutek 4-55 khá bất thường khi có nhiều lớp khác nhau hiện lên như những vòng tròn màu sắc. Giai đoạn này chỉ tồn tại trong thời gian ngắn so với vòng đời của một ngôi sao - trong vòng vài chục nghìn năm, những đám mây khí phát sáng sẽ tan biến, chỉ để lại lõi của ngôi sao đã chết dưới dạng sao lùn trắng.

Bức ảnh này cũng đánh dấu khoảnh khắc đầy cảm xúc đối với Hubble, vì đây là hình ảnh cuối cùng sử dụng dữ liệu từ một trong các thiết bị của nó - Máy ảnh Trường rộng và Hành tinh 2 (WFPC2). Thiết bị này đã được thay thế bằng Máy ảnh Trường rộng 3 (WFC3) hiện đại hơn vào năm 2009, nhưng các nhà khoa học vẫn tiếp tục khai thác dữ liệu từ thiết bị cũ trong suốt 16 năm qua - bao gồm cả những dữ liệu cuối cùng được chụp trước khi thay thế, nay được xử lý bằng các kỹ thuật tiên tiến nhất để tạo ra bức ảnh tuyệt đẹp này.