11 bí quyết kinh doanh thành công của Tony Fernandes – ông chủ của AirAsia

AirAsia là hãng hàng không giá rẻ có trụ sở ở Kuala Lumpur, Malaysia, đồng thời cũng là một trong những hãng hàng không tiêu biểu cho mô hình hàng không giá rẻ ở Châu Á. AirAsia cung cấp các chuyến bay nội địa và quốc tế tới hơn 100 địa điểm ở 22 quốc gia, đồng thời hiện cũng đã có nhiều công ty liên doanh ở các nước khác như Thai AirAsia, Indonesia AirAsia, Philippines AirAsia, AirAsia Zest và AirAsia Ấn Độ. Người làm nên thành công của hãng hàng không này chính là Tony Fernandes – tỷ phú 52 tuổi.

Năm 2001, Tony Fernandes mua lại hãng hàng không do một công ty Nhà nước của Malaysia sáng lập. Số tiền tượng trưng Fernandes bỏ ra để mua AirAsia là một ringgit (tiền Malaysia, tương đương khoảng 0,26 USD thời điểm đó), "đổi lấy" đống nợ 11 triệu USD cùng hai chiếc Boeing 737. Chỉ một năm sau, doanh nhân này đã giúp AirAsia có lãi và bắt đầu kế hoạch lấn sân ra toàn châu Á. Hiện tại, AirAsia sở hữu 50 chiếc Airbus A320 và dẫn đầu ở Châu Á về con số kỷ lục tổng cộng 475 chiếc Airbus thân hẹp được đặt hàng. Trong suốt giai đoạn 2009-2013, AirAsia còn được tổ chức Skytrax bình chọn là "Hãng hàng không giá rẻ tốt nhất thế giới" (World's Best Low Cost Airline) trong khuôn khổ của chương trình Khảo sát Ngành hàng không thế giới thường niên.

Dưới đây là tổng hợp các chiến lược và bí quyết thành công của Tony Fernandes theo một bài viết được đăng tải trên trang Philstar Global.

Nền tảng kiến thức vững chắc về tài chính

Tương tự Andrew Tan của Megaworld, Fernandes ban đầu cũng là một nhân viên kế toán rất giỏi về các con số. Tốt nghiệp Trường Kinh tế London, từ năm 1987 đến năm 1989, Fernandes làm kiểm soát tài chính cho Công ty Virgin Records của tỉ phú người Anh Richard Branson và tại đây, ông đã được truyền cảm hứng cũng như ý tưởng về việc xây dựng một hãng hàng không giá rẻ tại Châu Á. Trong thời gian từ 1992 đến 2001, Fernandes là Phó chủ tịch khu vực Đông Nam Á của Warner Music Group. Rõ ràng, để thành công, các doanh nhân không nhất thiết phải xuất thân là những chuyên gia tài chính kế toán nhưng đòi hỏi phải có những hiểu biết nhất định về lĩnh vực này.

Quyết tâm

Trong một buổi diễn thuyết dành cho giới kinh doanh tại Sabah năm 2012 (Sabah International Business Luncheon Talk 2012), Fernandes đã trích dẫn câu nói của Borneo Post rằng chỉ cần quyết tâm là điều gì cũng có thể đạt được. Ông đã chứng minh được điều ấy bằng việc đưa một hãng hàng không nhỏ chỉ với hai chiếc máy bay và lỗ nặng thành một hãng hàng không lớn với đội tàu gồm 160 chiếc chỉ sau 12 năm.

Không sợ thất bại

"Tôi không quan tâm tới thất bại vì tôi không muốn đến khi về già lại tự trách bản thân mình rằng "Tại sao mình đã không cố gắng?". Vì vậy, chúng tôi đã làm và Malaysia là đất nước giúp chúng tôi biến ước mơ thành hiện thực".

Một trong những điểm mạnh của ông là quan tâm và nuôi dưỡng nhân tài. Với ông, con người là "tài sản cốt lõi" trong mọi lĩnh vực kinh doanh và ông hy vọng sẽ giúp họ phát triển niềm đam mê, ước mơ và tiềm năng của mình. Phòng làm việc của Fernandes được thiết kế theo không gian mở và ông luôn khuyến khích mọi nhân viên tham gia đóng góp ý kiến. Ông cũng chẳng ngần ngại tham khảo ý kiến của họ.

Tháng 12 năm 2012, Fernandes đã tặng 263 chiếc đồng hồ mang nhãn hiệu Chopard với tổng trị giá 5 triệu ringgit cho 263 nhân viên có thời gian làm việc với công ty từ 12 năm trở lên để ghi nhận sự đóng góp và lòng trung thành của họ.

Chú trọng xây dựng thương hiệu

Tony Fernandes có niềm tin rất lớn vào sức mạnh của nhãn hiệu. Không dừng lại ở việc theo đuổi mục tiêu kinh doanh có lãi, Fernandes đã bỏ ra đến bảy năm liên tục và bền bỉ để làm cho thương hiệu hiệu và logo của AirAsia trở thành một biểu tượng nổi tiếng trên thị trường thế giới. Thế nên, kinh doanh không đơn thuần chỉ là lợi nhuận.

Đầu tư cho hoạt động Marketing

Fernandes từng nói rằng "nếu anh có một sản phẩm tuyệt vời nhưng chẳng ai biết đến thì anh sẽ mãi là người đi sau" và ông đã học được bí quyết này từ vị sếp cũ của mình Richard Branson – ông chủ của tập đoàn Virgin rất nổi tiếng.

Một trong những nỗ lực tiếp thị gần đây nhất mà Fernandes đã thực hiện là chủ trì phiên bản châu Á của các chương trình truyền hình thực tế The Apprentice Asia. Người thắng giải chương trình này là Jonathan Allen S. Yabut, một sinh viên tốt nghiệp khoa kinh tế Trường Filipino UP Diliman. Jonathan hiện đang là Giám đốc tiếp thị của AirAsia Zest.

Tận dụng sự hỗ trợ từ phía chính phủ

Sự hỗ trợ lớn đầu tiên mà Fernandes nhận được là từ cựu Thủ tướng Malaysia, Tiến sĩ Mahathir Mohamad vào năm 2001.

Khi biết được Fernandes đang ấp ủ ước mơ thành lập một hãng hàng không, Mahathir Mohamad đã khuyên ông mua lại Hãng hàng không AirAsia của chính phủ Malaysia vốn đang ngập trong nợ nần. Fernandes đã cầm cố nhà để vay tiền, đồng thời gom hết tiền tiết kiệm cá nhân để mua lại hãng hàng không chỉ với hai chiếc máy bay và món nợ lên đến 11 triệu USD này.

Năm 2003, Fernandes tiếp tục nhận được sự hậu thuẫn của Mahathir Mohamad khi Malaysia đề xuất ý tưởng "Những vùng trời mở" (Open Skies) với các nhà lãnh đạo của Thái Lan, Indonesia và Singapore. Kết quả là những quốc gia này cấp phép cho AirAsia và một số hãng hàng không giá rẻ khác trong khu vực quyền đáp máy bay vào lãnh thổ của họ.

Tận dụng công nghệ kỹ thuật số

Fernandes tin rằng thành công sẽ đến khi AirAsia khai thác công nghệ kỹ thuật số cho các hoạt động của mình. Hiện nay, doanh thu của AirAsia phần lớn đến từ trang web AirAsia.com.

Trên thực tế, điều rất thú vị mà hành khách trên các chuyến bay của AirAsia có thể nhận thấy được khi đọc tạp chí trên máy bay Travel 3Sixty của hãng này là dòng chữ: "Touch me, feel me and flip me over, but you can't take me home. Read me online" (tạm dịch: Hãy chạm đến tôi, lật từng trang tạp chí và cảm nhận tôi, nhưng bạn đừng mang tôi về nhà nhé. Hãy đọc tôi trên mạng).

Các chuyên gia tiếp thị cho rằng, vấn đề không phải là Fernandes muốn tiết kiệm chi phí phát hành tạp chí mà đây chính là một trong những chiến lược tiếp thị thông minh của AirAsia để lôi kéo khách hàng đến với trang web của mình.

Hào phóng

Fernandes nổi tiếng là người hào phóng trong các quan hệ cá nhân cũng như trong kinh doanh.

Ông sẵn sàng tặng cho nhân viên những món quà có giá trị để làm cho họ trung thành, gắn bó với tổ chức. Fenandes còn hỗ trợ cho các nạn nhân bị thiệt hãi do siêu bão Haiyan (Yolanda) ở Philippines vào năm 2013.

Quỹ AirAsia Foundation cũng đã tài trợ cho Rag2Riches, một tổ chức xã hội ở Philippines chuyên giúp đỡ những người thợ thủ công nghèo cải thiện đời sống bằng cách làm những chiếc túi xách thời trang và những vật dụng khác từ đồ phế liệu.

Theo đuổi niềm đam mê

Tony Fernandes chủ trương tuyển dụng những nhân viên có niềm đam mê.

Bản thân ông dành rất nhiều đam mê không chỉ cho công việc mà còn cho sự quan tâm đối với nhân viên, cộng đồng và cả hoạt động thể thao. Fernandes hiện đang sở hữu một đội bóng ở Anh, một đội đua xe thể thao theo công thức F1 và cũng là nhà tài trợ chính cho câu lạc bộ "võ tự do" (Mixed Martial Arts – MMA) OneFC.

Tầm nhìn kiên định

Tony Fernandes có một tầm nhìn dài hạn, bao quát toàn cầu và khá kiên định cho các công ty khác nhau của ông.

Từ khi còn nhỏ, Fernandes đã ấp ủ ba ước mơ: điều hành một hãng hàng không, sở hữu một câu lạc bộ bóng đá Anh và sở hữu một đội đua xe theo thể thức F1. Và nay, tất cả những ước mơ ấy đã thành hiện thực.

Xây dựng văn hóa công ty cởi mở và năng động

Fernandes từng nói: "Ở AirAsia, chúng tôi xem công ty của mình là một nhà máy tạo ra những ước mơ. Chúng tôi muốn xây dựng một môi trường làm việc mà ở đó nhân viên có thể theo đuổi niềm đam mê và phát huy tất cả các tài năng của mình. Chúng tôi muốn nuôi dưỡng một môi trường văn hóa cởi mở, sáng tạo và nhân viên đam mê với công việc của họ. Để làm được như thế, chúng tôi phải truyền cảm hứng cho họ".