Tìm hiểu về môi trường desktop Linux MATE

Môi trường desktop MATE là sự tiếp nối của GNOME 2. MATE cung cấp một môi trường desktop trực quan và hấp dẫn giống như truyền thống cho Linux và các hệ điều hành kiểu Unix khác. MATE đang được phát triển tích cực để thêm hỗ trợ cho các công nghệ mới, trong khi vẫn giữ được trải nghiệm desktop truyền thống.

Cài đặt

MATE có sẵn trong kho lưu trữ chính thức và có thể được cài đặt với một trong những thứ sau đây:

• Nhóm mate chứa môi trường desktop cốt lõi cần thiết cho trải nghiệm MATE tiêu chuẩn.
• Nhóm mate-extra chứa các tiện ích và ứng dụng bổ sung tích hợp tốt với desktop MATE. Chỉ cài đặt nhóm mate-extra sẽ không kéo theo toàn bộ nhóm mate thông qua các dependency. Nếu muốn cài đặt tất cả các gói MATE thì bạn sẽ cần phải cài đặt cả hai nhóm.

Desktop cơ sở bao gồm marco, mate-panel và mate-session-manager.

Ứng dụng MATE

MATE bao gồm phần lớn các ứng dụng và tiện ích của GNOME 2, được tách thành những nhánh nhỏ và đổi tên để tránh xung đột với các đối tác GNOME 3. Dưới đây là danh sách các ứng dụng GNOME phổ biến đã được đổi tên trong MATE.

Các ứng dụng và thành phần cốt lõi khác có tiền tố là GNOME (như GNOME Terminal, GNOME Panel, GNOME Menu, v.v...) được đổi thành MATE và trở thành MATE Panel, MATE Menu, v.v...

Gói MATE bổ sung

Có một số ứng dụng MATE không chính thức khác được cộng đồng MATE đóng góp và duy trì, do đó không được bao gồm trong các nhóm mate hoặc mate-extra.

• Dock Applet - Dock ứng dụng cho MATE panel (bảng điều khiển MATE). (github.com/robint99/dock-applet)

• Online Radio Applet - Một applet MATE panel cho phép bạn mở đài phát thanh trực tuyến yêu thích của mình chỉ bằng một cú nhấp chuột.

http://www.zavedil.com/online-radio-applet/

• MATE Menu - Menu nâng cao cho MATE Panel, một nhánh của MintMenu. (github.com/ubuntu-mate/mate-menu)

• MATE Tweak - Công cụ tinh chỉnh cho MATE, một nhánh của mintDesktop. (github.com/ubuntu-mate/mate-tweak)

• BriskMothy - Menu hiện đại, hiệu quả cho môi trường desktop MATE từ bản phân phối SolusOS. (github.com/solus-project/brisk-menu)

Các gói bổ sung cần được cài đặt để tận dụng một số tính năng nâng cao của Caja.

Bắt đầu với MATE

Chọn MATE từ menu trong Display Manager (trình quản lý hiển thị) do bạn lựa chọn.

Ngoài ra, để bắt đầu MATE với startx, hãy thêm exec mate-session vào file ~/.xinitrc.

Cấu hình

MATE có thể được cấu hình với ứng dụng Control Center (mate-control-center) được cung cấp bởi gói mate-control-center. Để quản lý một số phần cứng, bạn có thể cần cài đặt các công cụ bổ sung.

Âm thanh

Các backend PulseAudio và ALSA được hỗ trợ bởi gói mate-media (archlinux.org/packages/?name=mate-media)

Bluetooth

Để hỗ trợ thiết bị Bluetooth, hãy cài đặt gói blueman (archlinux.org/packages/?name=blueman)

Mạng

Để cấu hình mạng, hãy cài đặt gói applet-manager-applet (archlinux.org/packages/?name=network-manager-applet).

Năng lượng

Backend UPower được hỗ trợ bởi gói mate-power-manager (archlinux.org/packages/?name=mate-power-manager).

Máy in

Để cấu hình máy in, cài đặt gói system-config-printer (archlinux.org/packages/?name=system-config-printer).

Accessibility (tính năng trợ năng)

MATE rất phù hợp để sử dụng cho những người bị suy giảm thị lực hoặc tính linh động (mobility impairment). Cài đặt Orca (archlinux.org/packages/?name=orca), Espeak (archlinux.org/packages/?name=espeak) trình đọc màn hình cho người khiếm thị hoặc suy giảm thị lực) và Onboard (archlinux.org/packages/?name=onboard - bàn phím trên màn hình hữu ích cho người dùng bị suy giảm tính linh động).

Trước khi bắt đầu sử dụng MATE lần đầu tiên, hãy nhập lệnh sau với tư cách người dùng cần các tính năng trợ năng:

$ gsettings set org.mate.interface accessibility true

Sau khi khởi động MATE, bạn có thể cấu hình các ứng dụng trợ năng thông qua System > Preferences > Assistive Technologies, mặc dù nếu bạn cần Orca, bạn sẽ cần chạy nó từ cửa sổ Alt+F2.

Thông báo

Xả pin

Để tắt thông báo về việc xả pin, hãy chạy lệnh:

$ gsettings set org.mate.power-manager.notify-discharging false

Độ sáng

Đôi khi, ACPI không hoạt động tốt do các cài đặt bo mạch chủ và những yêu cầu ACPI khác nhau, dẫn đến, ví dụ, thông báo độ sáng không chính xác. Điều này bao gồm một số máy tính xách tay có card đồ họa kép (ví dụ, GPU chuyên dụng Nvidia/Radeon với GPU tích hợp Intel/AMD). Ngoài ra, đôi khi ACPI cần phải đăng ký backlight acpi_video0 của riêng mình, ngay cả khi một backlight đã tồn tại (như intel_backlight), có thể được thực hiện bằng cách thêm một trong các tham số kernel sau:

acpi_backlight=video
acpi_backlight=vendor
acpi_backlight=native

Nếu bạn thấy rằng việc thay đổi backlight acpi_video0 không thực sự thay đổi độ sáng, bạn có thể cần phải sử dụng acpi_backlight=none.

Mẹo:

• Trên máy tính xách tay Nvidia Optimus, tham số kernel nomodeset có thể can thiệp vào khả năng điều chỉnh backlight.
• Trên máy tính xách tay Asus, bạn cũng có thể cần phải tải mô-đun kernel asus-nb-wmi.
• Vô hiệu hóa chế độ Legacy Boot trên Dell XPS13 phá vỡ sự hỗ trợ backlight.

Các mẹo và thủ thuật

Vô hiệu hóa tính năng Compositing

Tính năng Compositing được bật theo mặc định. Để tắt nó, hãy điều hướng đến Look and Feel > Windows > General trong System Preferences và đánh dấu vào ô bên cạnh Enable software compositing window manager. Ngoài ra, bạn có thể chạy lệnh sau từ terminal:

$ gsettings set org.mate.Marco.general compositing-manager false

Vô hiệu hóa việc đặt các cửa sổ mới ở trung tâm

Theo mặc định, các cửa sổ mới được đặt ở trung tâm. Để tắt tính năng này, hãy điều hướng đến Windows > Placement trong System Preferences và đánh dấu vào ô bên cạnh tùy chọn Center new windows. Ngoài ra, bạn có thể chạy lệnh sau trong terminal:

$ gsettings set org.mate.Marco.general center-new-windows false

Vô hiệu hóa tính năng chụp hình cửa sổ

Tính năng chụp hình cửa sổ được bật theo mặc định. Để tắt nó, điều hướng đến Windows > Placement trong System Preferences và đánh dấu vào ô bên cạnh Enable window tiling. Ngoài ra, bạn có thể chạy lệnh sau trong terminal:

$ gsettings set org.mate.Marco.general allow-tiling false

Bỏ cài đặt trên cửa sổ được phóng to

Có thể ẩn các cài đặt trên cửa sổ được phóng to bằng công cụ mate-tweak (aur.archlinux.org/packages/mate-tweak). Sau khi cài đặt nó, hãy điều hướng đến Look and Feel > MATE Tweak > Windows trong System Preferences và kích hoạt tùy chọn Undecorate maximized windows trong phần Window Behaviour.

Mẹo: Nếu tùy chọn này chuyển sang màu xám và không khả dụng, hãy thử cài đặt nhóm mate-extra (archlinux.org/groups/x86_64/mate-extra).

Hiển thị hoặc ẩn biểu tượng desktop

Theo mặc định, MATE hiển thị nhiều biểu tượng trên desktop, bao gồm nội dung của thư mục desktop, máy tính, thư mục Home và mạng, thùng rác và những ổ được mount. Bạn có thể hiển thị hoặc ẩn chỉ một số biểu tượng hay tất cả chúng cùng một lúc bằng cách sử dụng gsettings.

Ẩn tất cả các biểu tượng desktop

$ gsettings set org.mate.background show-desktop-icons false

Làm như vậy có thể gây ra một số lỗi (artifact) cho đồ họa trên màn hình phụ.

Ẩn các biểu tượng riêng lẻ

• Ẩn biểu tượng máy tính:

$ gsettings set org.mate.caja.desktop computer-icon-visible false

• Ẩn biểu tượng thư mục người dùng:

$ gsettings set org.mate.caja.desktop home-icon-visible false

• Ẩn biểu tượng mạng:

$ gsettings set org.mate.caja.desktop network-icon-visible false

• Ẩn biểu tượng thùng rác:

$ gsettings set org.mate.caja.desktop trash-icon-visible false

• Ẩn các volume được mount:

$ gsettings set org.mate.caja.desktop volumes-visible false

Thay thế false bằng true trong các lệnh trên để biểu tượng xuất hiện lại.

Sử dụng trình quản lý cửa sổ khác

Trình quản lý cửa sổ marco có thể được thay thế bằng trình quản lý cửa sổ khác thông qua một trong các phương pháp sau:

Sử dụng gsettings (khuyến nghị)

Thực thi lệnh sau để chỉ định trình quản lý cửa sổ khác cho MATE:

$ gsettings set org.mate.session.required-components windowmanager wm-name

Sử dụng tính năng tự động khởi động phiên MATE

Bạn có thể tự động khởi động trình quản lý cửa sổ theo lựa chọn của mình bằng cách sử dụng mate-session-properties. Điều này có nghĩa là trình quản lý cửa sổ tự khởi động sẽ thay thế trình quản lý cửa sổ mặc định khi đăng nhập. Điều hướng đến Startup Applications trong System Preferences. Trong hộp thoại nhấp vào Add. Lệnh sẽ có cú pháp wm-name --replace.

Ngăn Caja quản lý desktop

Để ngăn Caja quản lý desktop, hãy thực thi lệnh sau:

$ gsettings set org.mate.background show-desktop-icons false
$ killall caja # Caja will be restarted by session manager

Thay đổi thứ tự nút trên cửa sổ

Bạn có thể thay đổi thứ tự nút bằng công cụ dòng lệnh gsettings:

$ gsettings set org.mate.Marco.general button-layout 'close,maximize,minimize:'

Sau đó, đặt các nút Menu, Close, Minimize và Maximize theo thứ tự bạn muốn, cách nhau bằng dấu phẩy. Dấu hai chấm được sử dụng để chỉ định thanh tiêu đề, các nút cửa sổ sẽ xuất hiện ở phía nào và phải được sử dụng cho các thay đổi được áp dụng.

Tự động mở trình quản lý file sau khi mount ổ

Theo mặc định, MATE tự động mở cửa sổ quản lý file mới khi ổ được mount. Để vô hiệu hóa tính năng này, hãy chạy lệnh sau:

$ gsettings set org.mate.media-handling automount-open false

Và để tắt tính năng tự động mount:

$ gsettings set org.mate.media-handling automount false

Screensaver

MATE sử dụng mate-screensaver (archlinux.org/packages/?name=mate-screensaver) để khóa phiên. Theo mặc định, có một số lượng hạn chế screensaver có sẵn. Để cung cấp thêm screensaver, hãy cài đặt gói mate-screensaver-hacks (aur.archlinux.org/packages/mate-screensaver-hacks/). Gói này sẽ cho phép bạn sử dụng screensaver XScreenSaver với mate-screensaver.

Chế độ xem Spatial trong Caja

Để đảm bảo mỗi thư mục mở trong một cửa sổ mới (được gọi là chế độ xem Spatial), hãy mở hộp thoại tùy chọn của Caja, nhấp vào tab Behaviour và đánh dấu vào tùy chọn Open each folder in its own window. Ngoài ra, thực hiện lệnh sau đây đạt được hiệu quả tương tự:

$ gsettings set org.mate.caja.preferences always-use-browser false

Thay đổi cài đặt DPI cho phông chữ

Bạn có thể thay đổi DPI (Dots Per Inch - số chấm trên mỗi inch) của phông chữ trong MATE bằng cách nhấp chuột phải vào desktop và chọn Change desktop background > Fonts > Details > Resolution.

Thay đổi biểu tượng menu ứng dụng

Theo mặc định, biểu tượng menu ứng dụng được đặt thành start-here. Để sử dụng một biểu tượng khác, sao chép biểu tượng của bạn vào một thư mục như /usr/local/share/pixmaps và thực thi lệnh sau:

$ gsettings set org.mate.panel.menubar icon-name icon

Trong đó icon là tên của biểu tượng. Không bao gồm phần mở rộng file trong tên biểu tượng. Cuối cùng, khởi động lại MATE Panel.

Cài đặt tốc độ bảng điều khiển

Ẩn/Bỏ ẩn độ trễ

Để điều chỉnh lượng thời gian cần thiết để bảng điều khiển biến mất hoặc xuất hiện lại khi bật chế độ autohide (tự động ẩn), hãy thực thi lệnh sau:

$ dconf write /org/mate/panel/toplevels/panel/(un)hide-delay time

Trong đó panel là top hoặc bottom và thời gian là giá trị tính bằng mili giây, ví dụ: 300.

Tốc độ hoạt ảnh

Để đặt tốc độ cho hoạt ảnh trên bảng điều khiển, hãy thực thi lệnh sau:

$ dconf write /org/mate/panel/toplevels/panel/animation-speed value

Trong đó panel ở top hoặc bottom và giá trị là "fast", "medium" or "slow".

Đặt terminal cho caja-open-terminal

Tiện ích mở rộng caja-open-terminal sử dụng GSettings để xác định terminal nào sẽ sử dụng - mate-terminal theo mặc định. Để thay đổi terminal được sử dụng, hãy chạy lệnh sau:

$ gsettings set org.mate.applications-terminal exec my-terminal

Trong đó my-terminal là tên của terminal thực thi được khởi chạy, ví dụ, xterm.

Xử lý sự cố

Thay đổi tính năng Compositing

Một số phần mềm có thể gặp sự cố kết xuất đồ họa khi làm việc trên môi trường sử dụng driver độc quyền của Nvidia và một compositing window manager (trình quản lý cửa sổ tạo hình).

Để dễ dàng chuyển đổi tính năng Compositing, hãy lưu script sau ở đâu đó trong thư mục Home, ví dụ ~/.scripts/compositing.sh:

#!/bin/bash
if [ "$(gsettings get org.mate.Marco.general compositing-manager)" = "true" ]
then
gsettings set org.mate.Marco.general compositing-manager false
else
gsettings set org.mate.Marco.general compositing-manager true
fi

Và sau đó tạo một shortcut bàn phím tùy chỉnh thực thi file, ví dụ: Ctrl+Alt+C, đến sh ~/.scripts/compositing.sh.

Vertical sync cho Compositing

Trình quản lý cửa sổ của MATE, marco, hỗ trợ compositing phần mềm thông qua DRI3/Xpresent.

Nếu driver card đồ họa của bạn không hỗ trợ DRI3 (ví dụ, driver độc quyền Nvidia), marco sẽ không hỗ trợ VSync thông qua OpenGL. Điều này có thể gây ra hiện tượng rách hình trên video nếu tính năng Compositing được kích hoạt. Trong trường hợp này, hãy xem xét một trình quản lý composite khác với hỗ trợ OpenGL như Compton.

Theme con trỏ nhất quán

Trong MATE, bạn có thể sử dụng mate-control-centre hoặc gsettings. Để thay đổi theme, hãy sử dụng lệnh sau:

gsettings set org.mate.peripherals-mouse cursor-theme cursor_theme_name

Để thay đổi kích thước, hãy sử dụng lệnh sau:

gsettings set org.mate.peripherals-mouse theme-size

Sử dụng background gradient với LightDM

Nếu bạn muốn sử dụng background MATE (1.8) Stripes mặc định làm background LightDM, cũng như để thực hiện chuyển đổi liền mạch từ LightDM sang MATE, bạn sẽ thấy rằng nó được xây dựng từ một thang độ xám, theo đó các layer MATE được sắp xếp theo một gradient dọc, từ màu xanh lam đến xanh lục, điều mà LightDM hiện không hỗ trợ. Bạn có thể giải quyết vấn đề này bằng cách tạm thời đặt /org/mate/desktop/background/show-desktop-icons thành false, thông qua công cụ dconf-editor có sẵn từ menu System Tools hoặc bằng cách chạy lệnh:

$ gsettings set org.mate.background show-desktop-icons false

từ hộp thoại Alt+F2 Run Application, sau đó chạy killall mate-panel từ hộp thoại đã nói và nhấn Print Screen trước khi bảng điều khiển xuất hiện lại. Sau đó, bạn sẽ thấy hộp thoại Save As với PNG có kích thước màn hình, được kết xuất đầy đủ mà bạn cần cho LightDM. Chạy lệnh sau:

$ gsettings set org.mate.background show-desktop-icons true

để các biểu tượng desktop xuất hiện lại, nếu muốn.

Kích hoạt panel shadow

Panel shadow không xuất hiện sau khi đăng nhập vào desktop MATE, ngay cả khi tính năng compositing được kích hoạt.

Sao chép /usr/share/applications/marco.desktop và thêm độ trễ:

~/.local/share/applications/marco.desktop
X-MATE-Autostart-Phase=Applications
X-MATE-Autostart-Delay=2
X-MATE-Provides=windowmanager
X-MATE-Autostart-Notify=true

Lưu ý: Độ trễ chỉ được phép trong giai đoạn ứng dụng, do đó X-MATE-Autostart-Phase phải được đặt thành Applications.

Nếu điều này không có hiệu lực, hãy tăng thời gian độ trễ.

Vô hiệu hóa tính năng cuộn trong thanh tác vụ

Một tính năng của danh sách cửa sổ bảng điều khiển MATE là các cửa sổ có thể được cuộn qua bằng chuột hoặc bàn di chuột. Tính năng này có thể gây rắc rối cho một số người vì có khả năng họ sẽ vô tình cuộn qua các cửa sổ.

Mặc dù không có cách nào để vô hiệu hóa tính năng này thông qua cài đặt của MATE, nhưng bạn có thể bị vô hiệu hóa nó bằng cách vá libwnck3 (archlinux.org/packages/?name=libwnck3) sử dụng Arch Build System. Trong trường hợp này, build lại libwnck3 với bản vá sau (pastebin.com/raw/q66p3dtj).

Đăng xuất/tắt máy bị trì hoãn bởi at-spi-registryd

Khi đăng xuất hoặc tắt, bạn có thể thấy thông báo A program is still running: at-spi-registryd.desktop xuất hiện. Bạn có thể ngăn at-spi-registryd bắt đầu, mặc dù điều này có thể có ảnh hưởng đến một số tính năng trợ năng.

Xem trước file văn bản của Caja

Vì quá trình di chuyển sang GTK+ 3, tính năng này không hoạt động nữa.

Những ứng dụng GTK+ 2 dường như bỏ qua các theme MATE mặc định

Các theme đi kèm với mate-themes cần những dependency tùy chọn gtk-engine (archlinux.org/packages/?name=gtk-engines) và gtk-engine-murrine (archlinux.org/packages/?name=gtk-engine-murrine) để theme GTK+ 2 hoạt động chính xác.

Kiểm tra loa không hoạt động

Đối với backend PulseAudio, hãy cài đặt dependency tùy chọn của libcanberra, libcanberra-pulse (archlinux.org/packages/?name=libcanberra-pulse).

Cài đặt thêm trên các ứng dụng CSD

Một cài đặt bổ sung có thể xuất hiện trên các ứng dụng CSD (Firefox, Visual Studio Code, v.v...) khi chúng không được phóng to.

Gỡ cài đặt gói mate-netbook sẽ giải quyết được vấn đề này.