Những website làm thay đổi thế giới

Theo Wikipedia, số lượng website của thế giới hiện nay là một con số gồm 31 chữ số. Nhưng có thể nói số lượng ấy là công lao của một số ít "kẻ mở đường”.

Bài I: Thủa sơ khai

Ngày 6/8/1991, thế giới đón nhận sự ra đời của một trang web đầu tiên được xây dựng dựa trên công nghệ World Wide Web (www) của kỹ sư Tim Berners-Lee. Tác giả của trang web này không ai khác chính là Berners – Lee với việc ông gọi đó là một sự “thu thập siêu thông tin trên diện rộng có khả năng truy cập toàn cầu với một thế giới khổng lồ của dữ liệu”. Đây đơn thuần chỉ là website Lee xây dựng nhằm hướng dẫn mọi người cách sử dụng và ứng dụng công nghệ world wide web. Phiên bản gốc của website này hiện vẫn đang được lưu trữ tại đây.

GeoCities

GeoCities - kẻ mang web đến với đại chúng (ảnh chụp giao diện năm 1996)

Thế giới web những ngày đầu thật buồn tẻ và vắng lặng bởi sau 4 năm ra đời, các trang web vẫn chỉ là những thành quả của các nhà khoa học hay các viện sỹ với thông tin rất “bác học”. Nhưng rồi mọi sự đã thay đổi nhanh chóng khi David Bohnett và John Rezner – hai nhà sáng lập của Beverly Hills Internet quyết định đổi tên công ty của mình thành GeoCities cùng với việc cho phép tất cả mọi người được tự do xây dựng cho chính mình một trang web theo phong cách cá nhân, với nội dung bất kỳ mà họ thích hoặc thậm chí là lập nên một trang web mà “chẳng để làm gì”. Điều quan trọng nhất là việc làm này hoàn toàn miễn phí.

Rob Malda – sáng lập viên của công ty Slashdot đã hồi tưởng: “Đó là khoảng thời gian mà ít nhất một nửa số trang web của thế giới được đặt trên GeoCities”. Cho đến nay nhiều chuyên gia Internet vẫn phải thừa nhận rằng Tim Berner Lee “đẻ” ra World Wide Web nhưng chính GeoCities đã đưa World Wide Web “nên người”. Người ta đã đặt tên cho giai đoạn này của thế giới web là “Kỷ nguyên GeoCities”.

Blogger

Nếu GeoCities đã thành công trong việc phổ biến và đại chúng hóa World Wide Web, Blogger còn khiến môi trường web trở nên thân thiện hơn nữa với mọi người khi mang đến một trang web “động” tức mọi người có thể truy cập, sửa đổi, thêm bớt nội dung mọi nơi, mọi lúc.

Blogger ra đời từ tháng 8/1999 nhưng đến năm 2003, dịch vụ này mới thực sự bùng nổ và “phát sốt” khi được Google thâu tóm cùng với hàng loạt các ứng dụng bổ trợ như WordPress, TypePad, Tumblr và đến giờ này blogger đã có hàng triệu dịch vụ chỉ để phục vụ người viết blog.

Có một sự trùng hợp là khi Blogger ra đời cùng là lúc GeoCities biến mất do bị Yahoo thâu tóm. Gọi GeoCities biến mất bởi kể từ khi Yahoo mua lại không một người dùng nào có thể thay thế câu nói quen thuộc “Ghé qua trang GeoCities của tôi” bằng câu “Ghé qua trang Yahoo!GeoCities của tôi”.

Yahoo!

Điểm đáng nhớ nhất của Yahoo! đối với người dùng web chính là các thư mục tìm kiếm mà nó đã mang đến. Đây là điều mà mọi người chưa bao giờ được trải nghiệm ở GeoCities.

Được sáng lập bởi 2 cựu sinh viên đại học Stanford là Jerry Yang và David Filo vào tháng 1/1994 đến nay Yahoo! đã trở thành một “núi” những thư mục khác nhau với đủ loại dịch vụ. Nhưng thời kỳ hoàng kim của Yahoo có vẻ như không kéo dài được lâu khi mà điểm mạnh nhất của nó là dịch vụ tìm kiếm lại nhanh chóng bị những kẻ sinh sau đẻ muộn vượt mặt. Alta Vista hay Google là những kẻ đã khiến Yahoo liên tục phải chật vật đi tìm lại vinh quang đã mất cho đến tận ngày nay. Jimmy Wales – đồng sáng lập của Bách khoa toàn thư mở wikipedia đã nói: “Họ đã từng thống trị nhưng đã sai lầm khi đi theo con đường “định hướng công nghệ hóa” mà không làm như Google là “định hướng theo thị trường”. Tôi hy vọng là họ sẽ nhận ra điều này và lấy lại được vị thế số 1 của mình”.

Ổ cứng của Danni

Mùa xuân năm 1995, Danni Ashe phát hiện ra rằng hình ảnh “bốc lửa” của mình cũng có thể bán được sau khi một trang web tin tức đã đăng hình ảnh của cô lên đó. Danni Ashe đã thuê một số lập trình viên để xây dựng cho mình một trang web cá nhân chuyên nghiệp. Nhưng không hài lòng với kết quả đã đạt được, Danni tự học HTML để thiết kế website theo cách của mình. Tháng 12/2000, Danni Ashe đã ghi tên mình vào sách kỷ lục Guiness với danh hiệu “Người phụ nữ có hình ảnh được tải về nhiều nhất trên Internet” với hơn 1 tỷ lần tải.

MP3.com

Sau thành công của Danni, thế giới hiểu rằng không chỉ có hình ảnh mà các bản nhạc cũng có thể bán được trên Internet và trang web MP3.com đã ra đời vào năm 1998. Sự ra đời của MP3.com còn được biết đến với vai trò “kẻ phổ biến định dạng âm thanh MP3” và khai sinh ngành công nghiệp nhạc số.

“Tôi nhớ khi đó để tải về mấy bản nhạc và ghi thành đĩa CD tôi đã mất khoảng 8 tiếng đồng hồ. Nhưng việc đó đã khiến tôi rất hào hứng”, Rob Malda của công ty Slashdot kể lại.

eBay

Tháng 9/1995, lập trình viên Pierre Omidyar đã thiết kế và cho ra đời trang web chuyên về đấu giá đầu tiên với tên gọi AuctionWeb sau đó đổi tên thành eBay. Sự ra đời của eBay đồng nghĩa với việc những bà mẹ nội trợ cũng có cơ hội trở thành những doanh nhân thành đạt mà không cần phải lăn lộn suốt ngày trên thương trường. Cho đến nay, eBay vẫn là một hình mẫu khi thế giới nói đến khái niệm “thương mại điện tử”.

Brian Groth – Giám đốc sản phẩm Live Windows của Microsoft là một người hâm mộ dịch vụ này. Groth phát biểu: “Không nhiều website dám khẳng định rằng họ đã thành công trong việc tạo ra một hệ tư tưởng của thời đại nhưng eBay đã làm được. Họ còn khẳng định thêm một điều rằng không có một giới hạn nào cho sự phát triển của thế giới web”. Còn sáng lập viên của Wikipedia lại khẳng định: “Đó thực sự là Web 2.0 trước khi Web 2.0 ra đời”

Amazon

Amazon là một ví dụ nữa của việc Web 2.0 đã thực sự được ứng dụng trước khi khái niệm đích thực của nó ra đời.

Jeff Bezos lần đầu tiên trình làng dịch vụ mua bán trực tuyến của mình vào năm 1994 với tên gọi Cadabra nhưng sau đó ông nhận ra rằng cái tên đó nghe gần giống với từ “cadaver” (xác chết, tử thi) và đã quyết định đổi thành Amazon.

Ban đầu đây chỉ là một trang web bán sách thông thường nhưng về sau người ta đã mang đủ thứ hàng hóa lên bán tại đây. Nếu eBay chỉ chú trọng đến lĩnh vực bán đấu giá thì Amazon là một cửa hàng (hay đại siêu thị) thực thụ với việc khai sinh khái niệm e-shopping (mua sắm qua mạng).

(Còn tiếp)