Mashup cho ứng dụng nghiệp vụ

Nếu có chính sách kiểm soát thích hợp, mashup có thể tạo nên lớp ứng dụng mới hiệu quả và hữu ích trong môi trường doanh nghiệp.

Mashup đang trở nên thịnh hành theo trào lưu Web 2.0. Thường các dịch vụ web dùng mashup kết hợp bản đồ với nhiều loại dữ liệu từ nhiều nguồn trên web. Trong năm qua, chúng ta đã chứng kiến nhiều site mới nổi đình nổi đám, như Zillow.com dự đoán giá bất động sản hay AuctionMapper thể hiện các kết quả tìm kiếm eBay trên bản đồ để giúp định vị những người bán hàng gần nhất.

Nhưng mashup còn có thể làm được nhiều việc hơn là những bản đồ có chú giải cho những website thông thường. Kỹ thuật này cũng có thể áp dụng cho những ứng dụng nghiệp vụ phục vụ hoạt động của doanh nghiệp. Vì mashup dựa trên nền tảng kỹ thuật hiện có - JavaScript, XML và DHTML, kết hợp với kết nối Internet tốc độ cao để hỗ trợ giao diện đồ họa và tính năng phong phú - nên không yêu cầu đầu tư nhiều. Mashup đang bắt đầu được xem xét một cách nghiêm túc như là giải pháp cho các vấn đề tích hợp, ứng dụng vốn thường là gánh nặng trước đây.

Cách thức tích hợp linh hoạt này đã được áp dụng trước đây, như các site thương mại điện tử kết hợp dữ liệu giám sát của UPS hay FedEx (các dịch vụ vận chuyển hàng hoá) với thông tin đơn hàng để cung cấp màn hình tổng hợp về tình trạng đơn hàng. Trong môi trường doanh nghiệp, các hãng cung cấp giải pháp portal (cổng thông tin) như IBM và Plumtree đã từ lâu cung cấp các công cụ đồ hoạ để cho phép kết hợp các nguồn dữ liệu một cách dễ dàng, tạo nên các ứng dụng web tùy biến đơn giản.

"Điểm khác biệt là giờ đây có sẵn nhiều thư viện API được xây dựng theo các chuẩn chung giúp dễ sử dụng", theo Giovanni Gallucci, chủ tịch của Kinetic Results, công ty chuyên về tối ưu công cụ tìm kiếm và phân tích web.

Kinetic Results đã tạo các mashup sử dụng dữ liệu lưu lượng web và các dữ liệu phân tích khác để tạo nên những báo cáo trực quan cung cấp cho khách hàng. Hay như hãng môi giới địa ốc Zip Realty sử dụng mashup để tích hợp dữ liệu khách hàng từ hệ thống CRM vào email gửi cho các đại lý. Danh sách các công công ty đang sử dụng mashup còn nhiều...

Cố nhân trở lại

Nhiều năm nay, các ứng dụng web đã xâm nhập rộng rãi trong môi trường doanh nghiệp, vì vậy việc tích hợp nhiều nguồn dữ liệu phía sau tường lửa không có gì mới. Tuy nhiên việc áp dụng AJAX (Asynchronous JavaScript and XML) đang làm thay đổi cục diện. "Điểm hay đó là bạn có một nền tảng hiện diện khắp nơi và bạn có thể dễ dàng tích hợp các thành phần", theo Ross Dargahi, đồng sáng lập kiêm phó chủ tịch công nghệ tại Zimbra, hãng phát triển các công cụ cộng tác và email dựa trên AJAX.

Hơn nữa, khi ngày càng có nhiều doanh nghiệp và nhà cung cấp dịch vụ áp dụng các công nghệ web, sẽ càng có nhiều dữ liệu ở dạng XML. "Trước đây, phân nửa khối lượng công việc là tìm cách gắn kết các thành phần với nhau. Với XML và các công nghệ đi cùng với nó, công việc đó trở nên đơn giản", theo Gallucci.

Aaron Tavistock, kiến trúc sư trưởng của Zip Realty, nhận định việc Google đưa ra Google Map API đã tạo nên bước ngoặt quan trọng. Google đã đóng góp rất nhiều cho ý tưởng mashup với việc cung cấp miễn phí thư viện API cho các nhà phát triển. Trước đó chưa từng có việc cởi mở như vậy.

Giao diện đồ họa phong phú cũng là yếu tố lôi cuốn, theo Dargahi của Zimbra. Trước đây, các ứng dụng web thường rất nhỏ gọn và dân trong nghề thích chúng vì dễ triển khai. Nhưng người dùng lại không mấy thiện cảm với ứng dụng web vì chúng thô kệch và ít tính năng hơn ứng dụng desktop. AJAX có thể giúp đem đến giao diện phong phú cho các ứng dụng web nhỏ gọn. Nhưng ẩn đằng sau giao diện đập vào mắt người dùng là cái quan trọng hơn - những thông tin có được thông qua API.

Hấp dẫn SOA

Với việc áp dụng rộng rãi các chuẩn web, việc truy cập thông tin đã trở nên dễ dàng hơn nhiều, theo Dan Gisolfi, một kiến trúc sư của IBM, chuyên tư vấn về mashup cho khách hàng doanh nghiệp. Các công nghệ tinh vi hơn và mới hơn của SOA (Service Oriented Architecture) và dịch vụ web (Web Service) như SOAP (Simple Object Access Protocol), WSDL (Web Service Description Language) và REST (Representational State Transfer) cũng có thể góp phần tạo nên mashup.

Theo một nghĩa nào đó, mashup là dạng đơn giản nhất của ứng dụng dựa trên SOA. "Mashup rất phù hợp với ý niệm doanh nghiệp hướng dịch vụ”, theo Shane Pearson, phó chủ tịch tiếp thị của BEA Systems, hãng chuyên về giải pháp dịch vụ web. Thậm chí, Jason Bloomberg, chuyên gia phân tích của công ty tư vấn ZapThink còn nhận định: "mashup là điểm hấp dẫn nhất của SOA".

Mashup có thể đã hiện diện chung quanh bạn nhưng với tên gọi khác. Ví dụ, hãng Pratt & Whitmey đã phát triển những mashup đầu tiên cách đây 4 năm, sử dụng thuật ngữ "info center" cho các ứng dụng tổng hợp sử dụng các công nghệ mà hiện nay được dùng cho mashup. Các mashup cũng áp dụng cùng các nguyên tắc về tính môđun và giao tiếp chuẩn cho các đối tượng rời rạc, chúng là bước phát triển tự nhiên của dịch vụ web đầu tiên và sau đó là SOA.

"Mashup tạo ra nhu cầu SOA", Gisolfi của IBM nói. Nếu công ty của bạn hiện không theo đuổi chiến lược SOA, điều này có thể thay đổi sau khi có một vài ứng dụng mashup mẫu. Khi những người quản lý nhìn thấy những trang web tích hợp dễ dàng và nhanh chóng những dữ liệu và tính năng thường nằm rải rác ở nhiều ứng dụng, lợi ích này tự nó có sức thuyết phục.

Quản lý nguồn lực

Thành quả ứng dụng có thể hấp dẫn, nhưng việc tạo mashup khá dễ dàng có mức độ rủi ro nhất định. Thông thường, kỹ năng yêu cầu không nhiều hơn lập trình JavaScript và ngày càng có nhiều các công cụ giúp dễ dàng phát triển như Tibco General Interface Builder và Backbase. "Đó là lý do tại sao bạn nên có chính sách kiểm soát mashup", theo Joe Kraus, CEO của JotSpot.

Bloomberg của ZapThink cũng tán đồng ý kiến trên. "Dù muốn hay không, cuối cùng người quản lý cũng phải để cho nhân viên lắp ghép các ứng dụng tổng hợp, nếu không có sự kiểm soát thì tai hoạ sẽ xảy ra".

Một vấn đề nữa là tính an toàn của dữ liệu từ ngoài vào công ty. FedEx và Google có thể đáng tin cậy, nhưng với các công ty khác thì bạn nên cẩn thận. Ngày càng có nhiều công ty cung cấp các thư viện API (XML) trên web. Gallucci của Kinetic Results cho rằng các doanh nghiệp với các mối quan hệ đối tác tin cậy có thể sử dụng giải pháp mashup để trao đổi thông tin và liên kết các qui trình tốt hơn. Ví dụ, bảng thông báo chung cho toàn bộ dây chuyền cung cấp sản phẩm dùng các nguồn cung cấp dữ liệu từ các công ty tham gia.

Việc quản lý cũng cần thiết đối với các nguồn dữ liệu nội bộ nhằm đảm bảo thông tin mật không bị rò rỉ. Ví dụ, bộ phận kinh doanh có quyền làm mashup màn hình trung tâm giám sát tình hình sản xuất, nhưng đại lý dịch vụ khách hàng thì không. Bloomberg cho rằng các công cụ phát triển mashup cần có thiết kế đảm bảo chính sách sử dụng và truy cập, cho phép bộ phận CNTT thiết lập chính sách và nhân viên ít biết về kỹ thuật có thể lắp ghép mashup tùy theo vai trò của họ.

Theo Bloomberg, việc quản lý mashup không chỉ là những chính sách kiểm soát, mà nó có mục tiêu lớn hơn đó là xây dựng các dịch vụ thích hợp để người dùng có thể tự lắp ghép mashup dễ dàng.

Chưa đủ tin cậy

Vì các mashup dễ tạo hơn so với nhiều ứng dụng truyền thống nên chúng có thể không được kiểm soát kỹ lưỡng về mặt bảo mật, Kraus của JotSpot cảnh báo. Nhiều ứng dụng loại này dựa trên JavaScript vốn có nhiều kẽ hở. Việc cài đặt thoải mái các thành phần mashup bên ngoài là mối hiểm họa vì bạn không biết rõ bên trong nó thực hiện những tác vụ gì.

Mặc dù bộ phận CNTT có thể am hiểu các vấn đề bảo mật có liên quan đến JavaScript hay các công nghệ nền tảng khác của mashup, nhưng chưa thể biết tường tận về các nguy cơ mới. Gisolfi của IBM thừa nhận: "Chúng tôi chưa nắm hết các vấn đề về bảo mật của mashup, vì vậy chưa có giải pháp bảo mật tốt nhất cho mashup".

Mặc dù hấp dẫn với những ứng dụng phát triển nhanh và gọn nhẹ, nhưng mashup cũng có những hạn chế. Theo Stefan Andreasen - giám đốc kỹ thuật của Kapow Technologies, "các mashup có ý nghĩa cho 80% qui trình CNTT thông thường. Nhưng không công ty nào sử dụng mô hình như mashup cho thông tin quan trọng". Vì vậy bộ phận CNTT phải lưu ý đến những lĩnh vực nghiệp vụ quan trọng mà mashup được phép xâm nhập.

Nguyễn Thanh