Khi nào nên dùng Wi-Fi và khi nào nên dùng mạng dây?

Lựa chọn giữa Wi-Fi và mạng LAN nối dây (Ethernet) là lựa chọn giữa sự tiện dụng và tốc độ/mức độ ổn định dành cho kết nối của bạn. Trong một số trường hợp, sự khác biệt sẽ là đủ nhiều để bạn buộc phải lựa chọn Ethernet.

7 điều nên làm ngay với máy tính mới mua

Rõ ràng, bạn không thể kết nối smartphone hay tablet vào Internet thông qua… dây mạng. Song, lựa chọn Wi-Fi hay dây mạng (Ethernet) có thể mang lại trải nghiệm khác biệt cho các thiết bị như máy để bàn, máy để bàn, máy chơi game (Xbox, PlayStation), các đầu phát tín hiệu video cùng các loại thiết bị thông minh cỡ lớn khác.

Sự khác biệt khi lướt web, phát YouTube và tải file là không nhiều

Thử nghiệm speedtest.net trên Wi-Fi và Ethernet sẽ cho các kết quả tương đồng nhau

Rõ ràng là mang dây nhanh hơn Wi-Fi. Song, trong điều kiện sử dụng thực tế, sự khác biệt có thể không có nhiều ý nghĩa với bạn. Nhờ có các chuẩn Wi-Fi mới ra mắt gần đây như 802.11n hay 802.11ac, mạng không dây có thể đạt tốc độ tối đa lên tới 150 Mb/s (chuẩn n) hoặc 866,7 Mb/s (chuẩn ac). Lưu ý rằng đây đều là các con số mang tính lí thuyết, song thực tế là bạn không còn cần phải lo lắng về tốc độ tải dữ liệu của mạng Wi-Fi khi sử dụng smartphone và tablet nữa.

Tuy vậy, ngay cả mạng Wi-Fi 802.11ac cũng vẫn chậm hơn đáng kể so với mạng dây: loại dây Ethernet cao cấp Cat-6 có thể mang tới tốc độ kết nối tối đa là 10 Gb/s, trong khi dây mạng Cat-5e thông thường có thể mang tới tốc độ kết nối 1 Gb/s.

Nhưng nếu như bạn chỉ sử dụng các thiết bị của mình để lướt web hay thậm chí là để tải nội dung số, sự khác biệt giữa Wi-Fi và Ethernet sẽ là không đáng kể. Lí do là bởi kết nối từ router/modem tới Internet sẽ luôn đóng vai trò "cổ chai" trong hệ thống mạng của bạn. Gần như chắc chắn, mạng Internet của bạn không thể đạt tới mức giới hạn 150 Mb/s của chuẩn Wi-Fi 802.11n, và do đó việc thay đổi từ mạng Wi-Fi sang mạng dây cũng sẽ không mang lại nhiều khác biệt. Các thử nghiệm đo tốc độ mạng Internet từ speedtest.net hay các ứng dụng đo tốc độ khác đều sẽ xác nhận điều này.

Copy file giữa các máy nội bộ

Bạn không nên dùng Wi-Fi để copy file từ PC này sang PC khác

Nếu như bạn thường xuyên phải copy file giữa các máy tính/thiết bị trong cùng một hệ thống mạng, lựa chọn Ethernet thay cho Wi-Fi sẽ giúp cho bạn tiết kiệm được nhiều thời gian. Ví dụ, khi copy từ ổ cứng của laptop lên ổ cứng của máy để bàn qua mạng Ethernet sử dụng cáp Cat-5e thông thường, trong 1 giây bạn sẽ copy được khoảng 125 MB dữ liệu. Tốc độ copy trong trường hợp này thực tế sẽ được quyết định bởi tốc độ đọc/ghi của ổ cứng. Hiển nhiên, kết nối Internet hoàn toàn không đóng bất cứ vai trò gì trong trường hợp này.

Ngược lại, nếu sử dụng Wi-Fi chuẩn 802.11n, bạn sẽ chỉ copy được hơn 18 MB dữ liệu. Sự khác biệt ở đây là rất rõ ràng.

Chơi game

Độ trễ (latency) của mạng kết nối là một yếu tố khác biệt cần phải tính đến khi cài đặt mạng máy tính trong phòng. Thông số độ trễ (thường được gọi bằng tên dân dã là "ping") sẽ gây ảnh hưởng nhiều nhất tới các game thủ. Trong các trò chơi, bạn sẽ cần phải giảm thiểu thời gian trễ từ khi thực hiện hành động cho tới khi hành động của bạn được trò chơi ghi nhận (ví dụ, từ khi nhấn chuột cho tới khi súng trong game được bóp cò).

Trong trường hợp này, bạn cũng nên ưu tiên mạng dây. Nếu sử dụng mạng Wi-Fi, bạn sẽ mất thêm thời gian trễ từ thiết bị của bạn tới router Wi-Fi. Dây mạng thường có độ trễ thấp hơn đáng kể và do đó sẽ là lựa chọn tốt hơn cho các game thủ trên PC, Xbox và PlayStation.

Nếu kiểm tra thấy độ trễ (thông số 'time') chênh lệch quá lớn giữa Wi-Fi và Ethernet, các game thủ nên chuyển sang dùng dây mạng

Để đo chính xác sự khác biệt về độ trễ giữa Wi-Fi và mạng dây trong nhà, bạn có thể sử dụng câu lệnh 'ping' của Windows. Đầu tiên, hãy kết nối tới router thông qua Wi-Fi và thực hiện ping địa chỉ IP của router (thường là 192.168.1.1 hoặc 192.168.0.1). Sau đó, kết nối với router thông qua dây mạng và lặp lại thử nghiệm ping. Bạn sẽ đo được chính xác độ trễ do Wi-Fi gây ra là có đáng kể hay không.

Một điểm khác cần phải lưu ý là cũng giống như tất cả các loại sóng vô tuyến khác, Wi-Fi có thể gặp tình trạng nhiễu sóng, đặc biệt là tại các tòa nhà chung cư có nhiều căn hộ ở gần kề nhau. Bạn cũng sẽ phải tìm các vị trí hợp lí để router của mình có độ phủ sóng rộng hết mức có thể, đồng thời tránh các vật dụng có thể gây nhiễu/cản sóng. Các vị trí khác nhau trong căn nhà hiển nhiên cũng sẽ cho chất lượng sóng Wi-Fi khác nhau.

VnReview đã từng có bài viết giúp bạn cải thiện chất lượng Wi-Fi trong nhà. Song, sự thật vẫn là chúng ta khó có thể đo được chính xác độ trễ khi sử dụng Wi-Fi để chơi game, và do đó lựa chọn cho những người dùng cần chất lượng mạng ổn định vẫn sẽ là Ethernet.

Tăng mức độ tiện dụng và tính thẩm mĩ cho căn nhà

Lựa chọn giữa Wi-Fi và mạng LAN nối dây (Ethernet) là lựa chọn giữa sự tiện dụng và tốc độ/mức độ ổn định dành cho kết nối của bạn. Trong một số trường hợp, sự khác biệt sẽ là đủ nhiều để bạn buộc phải lựa chọn Ethernet.

Lí do duy nhất khiến cho Wi-Fi trở thành lựa chọn mạng nội bộ được ưa thích nhất hiện nay là hết sức rõ ràng: tính tiện dụng. Các loại router thông thường có thể phủ sóng phần lớn diện tích căn nhà của bạn, cho phép bạn kết nối smartphone, tablet và laptop từ bàn ăn, giường ngủ hay thậm chí là từ… nhà vệ sinh. Ngược lại, phần đông người dùng sẽ không muốn phải đi dây mạng từ phòng này sang phòng khác. Số lượng cổng kết nối Ethernet khá giới hạn (thường là 4 – 5 cổng) trên router cũng sẽ là một yếu tố khác mà người dùng cần phải tính đến khi kết nối các máy tính trong nhà.

Bảo mật

Một lí do khác để ưu tiên Ethernet là bảo mật. Ngay cả các chuẩn mã hóa tối ưu cho Wi-Fi dân dụng hiện nay như WPA2-PSK vẫn có thể bị hack. Nếu như bạn cần bảo vệ tuyệt đối cho đường truyền của mình, hãy gắn bó với các loại router không dây.

Kết luận

Không thể phủ nhận được rằng kết nối Wi-Fi sẽ mang đến cho bạn trải nghiệm số hết sức thoải mái, giúp giảm thiểu số lượng dây nối cần thiết trong căn nhà và mở rộng phạm vi sử dụng của các thiết bị thông minh. Song, trong một số trường hợp, bạn vẫn cần đến tốc độ vượt trội và sự ổn định của dây mạng.

Với các thiết bị cỡ lớn, ít khi cần di chuyển vị trí như máy tính để bàn, máy chơi game hay đầu set-top box (đầu phát tín hiệu cho TV), bạn có thể kết nối dây mạng để tận hưởng trải nghiệm số ổn định hơn. Các thiết bị mạng hiện nay cũng cho phép bạn sử dụng kết hợp cả Wi-Fi và Ethernet, do đó bạn hoàn toàn có thể nối dây cho chiếc PC chơi game của mình và tận hưởng sự tiện dụng của Wi-Fi cùng smartphone, tablet.

Nói tóm lại, Ethernet và Wi-Fi đều có những thế mạnh riêng, nhưng đôi khi sự khác biệt có thể là không nhiều – hãy cân nhắc các trường hợp sử dụng của mình và thực hiện đo tốc độ/độ trễ để có quyết định chính xác nhất có thể!