Đừng chọn giữa Windows và Linux nữa — dual boot mang lại nhiều lợi ích hơn bạn nghĩ

Bạn đang phân vân không biết nên tiếp tục dùng Windows hay chuyển hẳn sang Linux? Vừa muốn giữ khả năng tương thích ứng dụng của Windows, vừa thèm sự riêng tư, nhẹ nhàng và hiệu năng cao của Linux? Dual boot chính là giải pháp “vẹn cả đôi đường”.

Dùng Linux mà vẫn không phải bỏ ứng dụng quen thuộc

Khi chuyển từ Windows sang Linux, rào cản lớn nhất thường là ứng dụng. Nhiều phần mềm Windows không chạy tốt trên Linux, buộc người dùng phải tìm giải pháp thay thế hoặc thay đổi hoàn toàn công cụ quen dùng. Công bằng mà nói, Linux không thiếu lựa chọn mạnh mẽ: Photoshop có GIMP hoặc Affinity chạy trên Linux, Premiere Pro có DaVinci Resolve, Microsoft Office có OnlyOffice với khả năng tương thích khá tốt.

Tuy vậy, đó vẫn chỉ là giải pháp thay thế. Giao diện khác, quy trình làm việc khác, và dù đường cong học tập có thể không quá dốc, vẫn có khả năng bạn… không thích chúng. Vì thế, bỏ hẳn Windows để chuyển sang Linux là một quyết định khá “nặng đô”.

Dual boot giúp mọi thứ nhẹ nhàng hơn nhiều. Bạn có thể dùng Linux cho các tác vụ hằng ngày, tận hưởng sự riêng tư tốt hơn, không quảng cáo, không telemetry bắt buộc. Khi cần đúng những ứng dụng quen thuộc trên Windows, chỉ việc khởi động lại và quay về Windows.

Trải nghiệm workflow mới mà vẫn ở trong vùng an toàn

Một trong những điểm hấp dẫn nhất của Linux là sự đa dạng môi trường desktop . Chúng không chỉ thay đổi giao diện mà còn mang đến những cách làm việc hoàn toàn khác nhau. Với những ai thích tùy biến Windows, Linux thực sự giống như thiên đường.

GNOME mang tới workflow xoay quanh desktop ảo, rất hợp nếu bạn thích tập trung vào từng cửa sổ ứng dụng. KDE Plasma thì mặc định giống Windows 7, nhưng có thể tùy biến thành Windows 10, Windows 11, macOS hoặc một giao diện hoàn toàn riêng. Nếu bạn không thích dùng chuột, hoặc gặp vấn đề cổ tay, các tiling window manager như Hyprland cho phép điều khiển gần như mọi thứ bằng bàn phím, đặc biệt hiệu quả với hệ thống nhiều màn hình.

Thử nghiệm các workflow này rất thú vị, nhưng áp dụng ngay lên hệ điều hành chính đôi khi lại phản tác dụng, ảnh hưởng năng suất. Dual boot giải quyết vấn đề đó: Windows vẫn dùng cho công việc quen thuộc, còn Linux là “sân chơi” để bạn thoải mái khám phá. Với nhiều người, đó chính là cách họ tìm ra môi trường desktop phù hợp nhất cho mình.

Phân chia rõ ràng từng hệ điều hành cho từng mục đích

Windows có thể làm mọi thứ: công việc, dự án cá nhân, chơi game, xem phim, lập trình. Nhưng khi một hệ điều hành gánh quá nhiều vai trò, nó cũng trở thành nguồn gây xao nhãng.

Thông báo Steam xuất hiện giữa giờ làm việc, biểu tượng Discord nhấp nháy kéo sự chú ý khỏi task đang làm. Ngược lại, lúc giải trí thì Slack hay email công việc lại chen ngang. Có thể tắt thông báo, dọn system tray, hoặc tạo nhiều tài khoản Windows khác nhau, nhưng tất cả vẫn chưa triệt để.

Dual boot đi xa hơn hẳn. Mỗi hệ điều hành là một “không gian riêng”, ứng dụng riêng, workflow riêng, không bị lẫn lộn. Việc phải khởi động lại máy cũng tạo ra một “ma sát có chủ ý”, giúp não bộ chuyển hẳn sang trạng thái làm việc hoặc giải trí. Không ít người thậm chí còn dùng multi-boot, mỗi hệ điều hành phục vụ đúng một mục đích cụ thể.

Chơi game với trải nghiệm tốt nhất có thể

Sau nhiều năm dual boot Windows và Linux, có thể nói thẳng rằng: chơi game trên Linux giờ đây thực sự tốt, ít nhất với những tựa game hỗ trợ. Hiện tại, khoảng 80/100 game hàng đầu trên Steam có thể chơi được trên Linux.

Do Linux nhẹ hơn, ít tiến trình nền hơn Windows, game thường tận dụng tài nguyên hệ thống hiệu quả hơn, mang lại FPS cao hơn hoặc độ ổn định tốt hơn. Với những game chạy tốt trên cả hai nền tảng, Linux thường là lựa chọn tối ưu.

Dĩ nhiên vẫn có ngoại lệ, chủ yếu là các game dùng anti-cheat cấp kernel như Call of Duty, Valorant, League of Legends hay Fortnite. Nhưng với dual boot, điều đó gần như không còn là vấn đề: game cạnh tranh thì vào Windows, còn lại cứ Linux mà chiến.

Có sẵn “PC dự phòng” ngay trong máy

Ai dùng Windows chắc cũng từng trải qua cảnh máy đột nhiên chậm hẳn vì update chạy nền, hoặc tệ hơn là bị ép khởi động lại đúng lúc đang gấp deadline. Khi đó, có một hệ điều hành khác để chuyển sang là cực kỳ giá trị.

Với dual boot, bạn chỉ việc reboot sang Linux và tiếp tục công việc. Linux có thể truy cập trực tiếp vào file Windows, nên việc sao chép dữ liệu và làm tiếp rất dễ dàng. Điều tương tự cũng đúng theo chiều ngược lại: nếu đang vọc Linux mà lỡ làm hỏng hệ thống, chưa có thời gian sửa, bạn vẫn có Windows để làm việc ngay.

Tóm lại, dual boot giúp bạn không phải đánh đổi giữa Windows và Linux. Nếu lo việc thiết lập phức tạp thì thực ra không hề, chỉ cần làm đúng hướng dẫn là xong rất nhanh.