Cách thiết lập một mạng đa nền

Quản Trị Mạng - Khi công ty của bạn mở rộng, việc có một hệ thống mạng nội bộ kết nối toàn bộ máy tính với Internet trở nên rất cần thiết. Tuy nhiên, đôi khi bạn gặp trường hợp hệ thống máy tính bao gồm cả máy Mac và PC. Những nhân viên thiết kế đồ họa thì ưa chuộng hệ điều hành OS X, các chuyên gia phát triển phần mềm tin dùng Linux, những người còn lại thích Windows. Thật may là cả ba hệ điều hành này vẫn có thể giao tiếp với nhau và cùng tồn tại trong một mạng đơn.

Xây dựng mạng Ethernet

Câu hỏi đầu tiên khi bạn định thiết lập hệ thống mạng cho công ty đó là: “Mạng dây hay mạng không dây?”. Trừ khi bạn có những ràng buộc nghiêm trọng về bảo mật, câu trả lời nên là: “Cả hai”. Mạng không dây mạng lại sự tiện lợi, cho phép người dùng laptop có thể làm việc bất cứ đâu trong văn phòng. Kết nối dây là lựa chọn tốt hơn cho máy tính để bàn và máy in vì chúng nhanh hơn, bảo mật hơn, dễ cấu hình hơn, và dành băng thông không dây tối đa cho bạn sử dụng.

Trước khi tính chuyện mua router (thiết bị định tuyến) không dây, bạn cần xem xét chi tiết kết nối dây trong văn phòng. Chẳng hạn dây mạng sẽ đi theo đường nào, đã tới chỗ bạn muốn kết nối máy tính hoặc các thiết bị khác như máy in chưa? Tuy nhiên, để tạo ra một môi trường thông thoáng, chuyên nghiệp, có lẽ bạn cần thuê thợ điện lắp đặt sẵn cáp ethernet trong tường. Ngay cả khi ngân sách bạn quá hạn hẹp cho việc thuê thợ điện và nhân viên thiết kế nội thất thì vẫn nên lập kế hoạch cụ thể xem sẽ đặt các thiết bị, máy tính ở chỗ nào.

Hệ thống dây thường khởi nguồn từ nơi cáp mạng cắm vào router ethernet. Router có vai trò khá quan trọng: cung cấp địa chỉ IP nội bộ riêng cho từng máy tính trong mạng cho phép các máy giao tiếp với nhau; tạo lập kết nối giữa những địa chỉ cá nhân ấy với máy chủ trên Internet; ngăn chặn các kết nối không mong muốn bằng tường lửa. Router còn có thể trở thành điểm phát truy cập không dây. Nếu công ty bạn có quy mô nhỏ - khoảng 5 người - bạn chỉ cần sắm một router không dây rẻ tiền. Hầu hết các router đều tích hợp thêm từ 3 tới 5, thậm chí là 8 cổng kết nối dây. Trong trường hợp cần thêm kết nối dây, bạn phải mua thêm 1 bộ switch để tăng số lượng cổng kết nối.

Tuy vậy, thực tế thì ngay cả một router không dây vào loại tốt nhất hiện nay cũng sẽ có dấu hiệu ì ạch nếu có khoảng 10 người dùng cùng lúc, tùy thuộc vào nhu cầu băng thông từng người. Ngoài ra, sóng vô tuyến của router không dây còn bị cản trở bởi tường nề, khung kim loại và các kết cấu khác. Thế nên việc trang bị một router mạng dây thông thường (với thật nhiều cổng kết nối) và một điểm truy cập không dây riêng kết nối với router là một lựa chọn tốt cho bạn.

Để đạt hiệu quả tối ưu, bạn nên đặt router không dây hoặc điểm truy cập không dây càng gần không gian làm việc càng tốt. Nâng cấp lên công nghệ mới nhất 802.11n sẽ giúp tăng tốc kết nối đáng kể. Đôi khi việc mua router không dây và những thiết bị phần cứng liên quan từ cùng nhà sản xuất cũng góp phần đem đến hiệu quả tốt nhất. Nhớ đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi cấu hình router và lưu ý việc thay đổi mật khẩu mặc định của router trước khi kết nối với Internet.

Kết nối máy in

Một lý do tuyệt vời để nghĩ tới việc nối mạng các máy tính trong công ty bạn, đó là nhằm chia sẻ máy in. Kết nối máy in với hệ thống mạng máy tính qua ethernet là một trong những sự cách tân vĩ đại nhất từ trước đến giờ. Chỉ đơn giản cắm máy in vào rồi bật lên, và thế là mọi máy tính trong mạng đều có thể sử dụng nó.

Để tìm kiếm và cài đặt máy in:

Trong Windows, vào Control Panel, Printers and Faxes (Chỉ là Printers trong Vista), kích Add a printer rồi lựa chọn máy in trong hộp thoại hiện ra. Windows Vista sẽ tự động tìm kiếm và cài đặt driver cho máy in nếu có. Windows XP sẽ đưa ra một danh sách driver sẵn có. Máy in trong mạng có thể không hiện ra trong Windows XP nếu như tên Workgroup của bạn khác với Workgroup có máy in. Để đổi tên Workgroup, vào Control Panel, System Properties, trong thẻ Computer Name kích nút Change. Việc chia sẻ tài nguyên sẽ dễ dàng hơn rất nhiều nếu tất cả máy tính đều được đặt chung tên Workgroup.

Trong OS X 10.5, mở System Preferences, chọn Print and Fax, kích biểu tượng khóa để cho phép thay đổi, sau đó kích dấu cộng để thêm máy in. Nếu máy in của bạn không có tên trong danh sách mặc định, bạn có thể tìm thấy nó ở dưới mục Windows, nơi cho phép bạn chọn máy in chia sẻ trên Workgroup Windows nội bộ bất kỳ. Chọn máy in và kích Add.

Trong Ubuntu Linux, chọn System, Administration, Printing, kích New Printer, lựa chọn máy in trong danh sách hiện ra và kích Forward để chọn driver chuẩn rồi tiến hành cài đặt.

Để chia sẻ máy in:

Trong Windows, đầu tiên phải kích hoạt chế độ chia sẻ dữ liệu và máy in. Đối với Windows XP, mở Network Connections trong Control Panel, kích chuột phải vào kết nối đang hoạt động chọn Properties, đánh dấu ô File and Printer Sharing for Microsoft Networks trong danh sách “This connection uses…” rồi kích OK. Trong Windows Vista, mở Network and Sharing Center trong Control Panel, mở rộng vùng Printer Sharing, chọn Turn on printer sharing và kích Apply. Cũng ở đó, kích hoạt Network discovery và File sharing nếu bạn muốn chia sẻ dữ liệu với những người khác trong mạng. Tiếp theo trong hộp thoại Printers and Faxes, kích chuột phải vào máy in bạn muốn chia sẻ, chọn Share this printer, nhập tên trong trường “Share name” rồi kích OK.

Trong OS X, chọn máy in từ danh sách trong Systems Preferences, Print and Fax, đánh dấu Share this printer.

Mặc dù Ubuntu có thể dùng chung máy in với các hệ thống khác, nó lại không thể chia sẻ máy in của chính nó như Windows nếu bạn chưa cài Samba, tiện ích cạnh tranh với giao thức chia sẻ tài nguyên Server Message Block (SMB) của Windows. Cách nhanh nhất để cài đặt và cấu hình Samba trong Ubuntu đó là sử dụng câu lệnh thực thi. Tuy nhiên người dùng không chuyên vẫn có thể cài đặt bằng cách chọn System, Administrator, Synaptic Package Manager để mở giao diện cài đặt phần mềm của Ubuntu. Kích Search, gõ Samba rồi kích Search. Sử dụng thanh cuộn tìm đến mục Samba và đánh dấu. Để cài đặt chương trình, nhấn Apply.

Chia sẻ dữ liệu

Để kết nối giao thức chia sẻ SMB từ Windows, mở My Network Places và duyệt những tài nguyên chia sẻ trong workgroup hiện tại. Để xem tài nguyên chia sẻ nội bộ qua SMB trong OS X, duyệt trong Finder. Những máy chủ sẵn có sẽ được liệt kê dưới mục ‘Shared’ trong khung trái cửa sổ, hoặc chọn Go, Network từ menu. Trong Ubuntu chọn Places, Network.

Để chia sẻ dữ liệu trong Windows, đầu tiên kích hoạt File and Printer Sharing (như trên). Trong Windows XP, tìm tới thư mục bạn muốn chia sẻ, kích chuột phải vào nó, chọn Sharing and Security, đánh dấu Share this folder on the network. Nếu bạn muốn người khác có quyền sửa, xóa, thêm mới trong thư mục chia sẻ thì đánh dấu Allow network users to change my files. Kích OK để hoàn thành.

Theo mặc định, Windows Vista yêu cầu người dùng nhập tên và mật khẩu trước khi có quyền truy cập vào dữ liệu chia sẻ. Nếu bạn muốn chia sẻ dữ liệu mà không phải tạo tài khoản đăng nhập cho từng người, chuyển chế độ Password protected sharing sang Off trong Network and Sharing Center. Để chia sẻ 1 tệp tin hoặc 1 thư mục trong Windows Vista, kích chuột phải vào nó, chọn Share, chọn Everyone (all user in this list), kích Add rồi kích OK.

Để chia sẻ dữ liệu trong OS X, mở System Preferences, kích Sharing, đánh dấu File Sharing, kích Options, chọn thư mục bạn muốn chia sẻ qua SMB, đánh dấu Share files and folder using SMB, nhập mật khẩu khi được yêu cầu rồi kích Done.

Để chia sẻ dữ liệu trong Ubuntu, chọn thư mục trong File Browser, chọn File, Properties, chọn thẻ Share, đánh dấu Share this folder and Guest access rồi kích Create Share.

Sau khi thực hiện theo các bước trên, hệ thống mạng của công ty bạn đã được thiết lập xong và có thể hoạt động ngay từ bây giờ.