5 lý do nâng cấp lên Safari 5

Quản trị mạng – Mặc dù không được đề cập đến tại WWDC vừa qua nhưng Apple đã khởi chạy phiên bản mới của trình duyệt web Safari cho Mac OS X 10.5.8 và 10.6.2 hay các phiên bản cao hơn, cũng như Windows XP SP2, SP3, Vista và Windows 7. Với phát hành mới này, Apple đã vá được nhiều lỗ hổng bảo mật, nâng mức hiệu suất, giới thiệu nhiều tính năng hữu dụng có thể cạnh tranh với Chrome và Firefox về mặt hiệu suất và các tính năng lõi.

Tuy nhiên những gì khiến người dùng quan tâm nhất là 5 tính năng mới cũng như được nâng cấp dưới đây.

Các extension trình duyệt

Bổ sung đáng kể nhất đối với Safari chính là sự hỗ trợ cho các extension trình duyệt. Với nhiều người dùng, các extension trình duyệt dường như không phải là một sự kiện trọng đại. Quả thực các trình duyệt khác như Firefox, Chrome, và IE, tất cả đã hỗ trợ các extension từ rất lâu.

Các Extension dường như không phải là một sự kiện trọng đại nhưng lại là một sự kiện quan trọng vì nó đã cho thấy rằng Apple cuối cùng cũng muốn giữ nhịp trong cuộc chạy đua với các trình duyệt nổi tiếng khác. Mặc dù vậy không có nghĩa rằng các nhà phát triển sẽ không bị kiềm chế phạm vi hoạt động. Các Extension sẽ được sandbox (một cơ chế bảo mật cho các chương trình chạy độc lập) để giúp tăng sự truy cập cho bản thân Safari hay cho các phần khác trong máy tính hoặc dữ liệu của người dùng.

Apple cũng yêu cầu các extension cần được ký, tương tự như những gì được yêu cầu cho các ứng dụng di động trong App Store. Điều đó nhằm bảo đảm cho một extension nào đó sẽ không bị thay đổi do bên thứ ba hay bất cứ nâng cấp nào đến từ nhà phát triển gốc.

Các Extension có thể được viết bằng các kỹ thuật web chuẩn - HTML, CSS và JavaScript – như các extension được xây dựng cho Firefox và Chrome. Apple đã cung cấp một cung cụ có tên Extension Builder nhằm tạo sự dễ dàng hơn trong việc đóng gói, phân phối và cài đặt các extension. Ngoài ra Apple còn có cả một chương trình miễn phí mang tên Safari Developer Program, đây là chương trình cung cấp các tài nguyên cho việc phát triển các ứng dụng web của iPhone/iPad, và các nhà phát triển có thể đăng ký chữ ký số để thực hiện với các extension của họ.

Chỉ có vài extension được cung cấp trên web, điều đó đã không làm ngạc nhiên rằng Safari 5 mới vừa được phát hành. Khi các chuyên gia phát triển join vào Safari Developer Program và tạo các extension, Apple sẽ bổ sung chúng vào gallery trên web.

Một điều còn chưa được hài lòng đối với sự bổ sung của Apple này là các extension bị vô hiệu hóa một cách mặc định. Để kích hoạt chúng, bạn cần sử dụng preferences của Safari để kích hoạt menu Develop (có một hộp kiểm trên tab Advanced), sau đó kích vào menu Develop và chọn Enable Extensions.

Chế độ độc giả

Thứ đầu tiên chúng tôi liệt ra trong Safari 5 chính là chế độ Reader mới của nó. Tính năng này sử dụng hành động quét khám phá trang web để xác định xem phần văn bản có thể được hiển thị dưới dạng bài báo hay không. Nếu vậy, thanh bar địa chỉ sẽ hiển thị nút Reader. Kích vào nút này bạn sẽ thấy phần văn bản của trang trong một cửa sổ khác. Cửa sổ này sẽ không hiển thị hình ảnh và quảng cáo, tuy nhiên nó vẫn chứa đựng các liên kết bên trong.

Phần văn bản hiển thị rất dễ đọc, sáng sủa, việc đọc báo trở nên dễ dàng hơn nhiều, gần giống như việc đọc báo giấy. Nó cũng nhận ra các bài báo được chia thành nhiều trang (như trường hợp chúng ta vẫn gặp ở hầu hết các site tin tức hoặc tạp trí ngày nay), sau đó sẽ load tất cả các trang và biên dịch chúng như một luồng văn bản, cách thức này làm cho việc đọc được dễ dàng hơn vì người đọc chỉ cần kéo thanh cuộn xuống dưới và đọc, biến việc đọc bài báo nhiều trang như thể đọc trên một trang đơn.

Khi ở trong khung nhìn Reader, bạn có thể in trang sổ dưới định dạng thân thiện máy in, email nó hoặc điều chỉnh kích thước màn hình chữ hoặc trong in ấn.

Chắc chắn bổ sung này sẽ là một tính năng ưa thích đối với nhiều người dùng Safari và đó thực sự là một tính năng khác biệt với các trình duyệt khác. Mặc dù vậy, kỹ thuật quét có lẽ hoạt động chưa thực sự hoàn hảo, đôi khi vẫn không nhận diện một số bài báo. Khi xảy ra điều này, tùy chọn Reader sẽ biến mất. Hy vọng Apple sẽ có những cải thiện tốt hơn về vấn đề này theo thời gian.

Cải thiện hiệu suất

Bản thân tôi cũng đang sử dụng Chrome với tư cách là trình duyệt mặc định trên Mac OS X, phiên bản khá ổn định và có đầy đủ tính năng đã được phát hành vào mấy tháng trước. Một trong những ưu điểm lớn của Chrome so với Safari 4 là hiệu suất load các trang web và render mã JavaScript.

Với Safari 5, Apple đã bắt kịp vấn đề hiệu suất của Chrome, họ đã phần nào đã rút ra những bài học từ Chrome và các trình duyệt khác. Giống như Chrome, Safari hiện có cơ cấu nạp trước DNS để tăng tốc cho việc load các trang web. Những cải thiện trong thói quen cache của Safari cũng tăng tốc cho việc load ảnh và các trang web đã xem trước đó.

Thêm vào đó, Apple đã nâng cấp cỗ máy Nitro JavaScript để có thể cung cấp mức hiệu suất cao. Theo Apple, nâng cấp này sẽ cho phép Safari có thể thực thi mã JavaScript nhanh hơn đến 30% so với Safari 4, và 3% so với Chrome (Chrome sử dụng cỗ máy V8 của Google).

Tất cả những cải tiến này cho thấy rằng Safari hiện đã cung cấp mức hiệu suất có thể so sánh với Chrome trên Mac OS X. Rõ ràng, các trang web khác nhau và các cấu hình hệ thống khác nhau sẽ tạo ra các kết quả khác nhau cho mỗi trình duyệt, tuy nhiên với hoạt động duyệt nói chung, chúng tôi đã thấy được hiệu suất tổng thể của Safari hiện tương đương như Firefox, không đó là kể đến việc xử lý các trang nặng về JavaScript cũng nhanh hơn đáng kể.

Tops Sites và History

Chắc chắn sử dụng bạn sẽ thích tính năng Top Sites của Apple, đây là tính năng đã xuất hiện khi Safari 4 được phát hành với tư cách thử nghiệm vào quãng thời gian năm ngoái. Top Sites sẽ thực hiện nhiệm vụ render các website được truy cập thường xuyên cũng như mới được truy cập trên “wall” 3D, cùng với một ngôi sao màu xanh cho các site, nơi trình duyệt phát hiện nội dung mới. Tính năng này rất dễ dàng sử dụng và có nhiều lợi ích.

Apple đã nâng cấp Top Sites bằng một tùy chọn cho phép quan sát trang Top Sites chuẩn hoặc lưu ký đồ họa cho các trang đã được truy cập. (Trang History trước đây đã có nhưng không được hiển thị rõ ràng). Khung nhìn History cho phép bạn có thể thấy các screenshot của các site và trang đã được truy cập trước đó cũng như có thể tìm kiếm các từ hoặc cụm từ trong các trang này. Điều đó chỉ cho phép hiển thị các trang có chứa chuỗi được tìm kiếm.

Trong Safari 5, Apple đã bổ sung thêm ngày tháng vào phần thông tin được hiển thị về các trang khi kéo qua khung nhìn History. Đây là một tính năng hữu dụng nếu bạn muốn tìm kiếm thứ gì đó đã thấy hoặc đã đọc vào hôm trước, tuần trước hoặc tháng trước đó, cho phép bạn giữ được một lưu ký dài về những gì đã thực hiện trước kia.

Safari hiện cũng hỗ trợ việc gim các website nào đó vào hiển thị Top Sites bằng cách kéo URL của site từ thanh bar địa chỉ vào phần hiển thị Top Sites. Nó ra nhập thêm vào bộ các tính năng có trước đó chẳng hạn như khả năng có thể loại trừ các site hoặc các trang ra khỏi Top Sites và gim các site vào một location cụ thể trong hiển thị.

Thanh bar địa chỉ

Apple đã tân trang lại thanh bar địa chỉ trong Safari ở một vài phương diện. Đầu tiên là khôi phục lại thanh bar tiến trình hiển thị màu xanh cùng với thanh bar địa chỉ khi load các trang. Thanh bar màu xanh đã bị cắt bỏ khỏi Safari trong phiển bản 4.

Quan trọng hơn, Apple đã mở rộng tính năng matching của thanh bar địa chỉ. Trong Safari 4, khi bạn bắt đầu đánh một URL nào đó vào thanh bar, Safari sẽ cố gắn cung cấp một URL hoàn chỉnh dựa trên các site có trong bookmark hoặc trong history của bạn. Mặc dù vậy, hành động matching đó bị hạn chế chỉ cho những phần nào đó của URL. Chủ yếu là tên miền hoặc tên miền cộng với phần phía sau của URL nếu chúng match một cách chính xác với những gì bạn đang đánh.

Cho ví dụ, khi đánh “quantri” vào thanh bar địa chỉ, Safari 4 sẽ tự động điền http://www.quantrimang.com; trong khi đó nếu đánh “mang” nó sẽ không tự động điền vào URL quantrimang.com cho bạn.

Ngược lại trong Safari 5, nó có thể tìm kiếm toàn bộ URL mà không cần quan tâm đến vị trí của từ hoặc cụm từ nằm ở đâu trong tên miền. Đây là một điều chỉnh nhỏ bổ sung thêm cho một tính năng hữu dụng đã có trước.

Một số vấn đề khác

Chắc chắn sẽ không thể nói hết được những thay đổi mới gần đây với Safari – chí ít nếu bạn so sánh những gì chúng tôi giới thiệu ở đây với những gì Apple đang quảng cáo trên site Safari của họ hoặc trong các phát hành trên báo chí. Tuy nhiên sau khi làm việc với Safari 5 một thời gian, chúng tôi đã chọn ra một số tính năng thực sự ấn tượng đối với tôi và theo quan điểm cá nhân thì đó là những thay đổi sẽ được đại đa số người dùng web quan tâm tới đầu tiên.

Để bổ sung thêm, chúng tôi sẽ đề cập thêm ba tính năng bổ sung thú vị với những người quan tâm sâu về mặt kỹ thuật.

HTML5 - Apple đã đưa chuẩn kỹ thuật HTML5 vào với trình duyệt của họ từ phiên bản beta của Safari 4. Chắc chắn trong tranh chấp gần đây với Adobe về Flash, Apple sẽ đưa vào HTML5 của họ với tư cách một chuẩn video, hoạt ảnh và thiết kế web tương tác thế hệ kế tiếp.

Không hề ngạc nhiên, Apple đã hợp nhất rất nhiều tính năng media HTML5, gồm có video, hoạt ảnh, thuyết minh và playback toàn màn hình của media, vào Safari 5. Nó cũng hỗ trợ các thành phần HTML5 khác như vị trí địa lý, thuộc tính và hạng mục có thể kéo thả, hỗ trợ các thành phần cho việc xử lý forrm, Ruby on Rails và AJAX. Đây có thể được gọi là một thay đổi lớn, tuy nhiên HTML5 hiện vẫn đang trong quá trình phát triển.

Bing - Preferences của Safari hiện hỗ trợ việc thiết lập Bing như một cỗ máy tìm kiếm mặc định thay thế cho Google. (Và tùy chọn sử dụng Yahoo vẫn được duy trì).

Các bản vá bảo mật - Safari 5 hiện vá 48 lỗ hổng tồn tại trong các phát hành trước. Với các máy Mac sử dụng Tiger (Mac OS X 10.4.x), Apple đã vá các lỗ hổng này trong một nâng cấp cho Safari 4.

Về mặt tổng thể, Safari 5 là một nâng cấp mang tính cách mạng đối với lĩnh vực trình duyệt của Apple. Tuy nó không cung cấp những thay đổi làm choáng váng cả trái đất nhưng những thay đổi của Apple này đã minh chứng một điều rằng Apple sẽ tiếp tục quan tâm đến HTML5. Quan trọng hơn nữa, với cuộc chiến trình duyệt trong ngày càng khốc liệt, Safari 5 đã cung cấp nhiều cải thiện mà người dùng lâu năm sẽ đánh giá cao và đưa nó tiệm cận gần hơn với các trình duyệt khác như IE8, Chrome và Firefox.