Xem trước độ nét ảnh

Sử dụng nút xem trước độ nét ảnh trên các máy DSLR sẽ giúp bạn có được bức hình ưng ý mà không phải chụp nhiều lần.

Sử dụng nút xem trước độ nét ảnh để có bức hình ưng ý. Ảnh: PMA-show.

Khi bạn ngắm qua khung ngắm quang của máy ảnh, bạn có thể thấy mọi cảnh vật đều sáng rõ. Đó là vì ống kính máy ảnh luôn được mở hết cỡ (độ mở lớn nhất) kể cả khi bạn đã đặt độ mở nhỏ hơn. Chỉ khi bạn bấm máy chụp ảnh, ống kính lúc này mới được khép về độ mở mà bạn đã đặt trước.

Vì thế, dù rằng bạn biết độ mở lớn hay nhỏ sẽ khiến cho ảnh nét nông hay sâu, nhưng bạn không thể nhìn được nó sẽ ảnh hưởng tới trường nét ảnh như thế nào nếu chưa chụp ảnh. Và đây chính là lúc dùng đến công dụng của nút xem trước độ nét (Depth-of-field preview) thường thấy trên các máy DSLR nhưng không phải ai cũng biết nó dùng làm gì.

Khi bạn bấm nút xem trước độ nét, ống kính lúc này sẽ khép khẩu độ độ mở về đúng giá trị đặt. Vì thế, nếu bạn đặt độ mở nhỏ, khi nhìn vào khung ngắm quang bạn sẽ thấy bức ảnh bị tối thấy rõ (do ánh sáng vào ít hơn). Tuy nhiên, sau khi quen với độ tối của bức ảnh bạn sẽ thấy ảnh hưởng thực sự của độ mở bạn đặt tới trường nét như thế nào.

Có được một trường nét đúng đặc biệt quan trọng khi chụp macro do các đối tượng chụp thường có kích thước rất nhỏ. Dưới đây là một bức tượng nhỏ người đàn ông cầm súng. Ở hình trên độ mở là f/2,8 sáng rõ, còn hình dưới, độ mở khép xuống còn f/32, nét hơn nhưng tối hơn (do nút DOF Preview đã khép độ mở lại).

Ảnh trên, F/2.8; ảnh dưới, F/3.2.

Bạn không cần lo lắng bởi đây chỉ là hình ảnh khi nhìn qua khung ngắm quang và bấm nút xem trước trường ảnh. Còn ảnh thực sự sau khi chụp sẽ không tối như vậy do máy ảnh sẽ tự động chỉnh tốc độ chụp đủ bù sáng cho độ mở nhỏ mà bạn đã đặt. Khi đã quen nhìn ảnh tối hơn, bạn sẽ thấy được trường ảnh tăng lên theo từng bước chỉnh độ mở khép lại.

Ảnh đầu tiên được lấy nét vào khẩu súng và độ mở đặt ở F/2.8. Có thể thấy rõ bức ảnh chỉ nét ở phần rất ngắn của khẩu súng.

Khi khép độ mở xuống F/5.6, khẩu súng sẽ nét hơn một chút và dù cho phía sau vẫn mờ, nhưng mặt của người đàn ống đã hơi định hình. Ở độ mở F/11 toàn bộ khẩu súng và một phần cánh tay đã nét hơn, còn các chi tiết khác của bức ảnh cũng dần định hình rõ ràng hơn. Khi khép khẩu độ xuống đến f/32 toàn bộ bức ảnh đã trở nên rõ ràng hơn nhưng độ nét mới ở mức chấp nhận được.

Khi đã quen với việc sử dụng độ mở để điều chỉnh trường nét của ảnh, bạn có thể thay đổi bị trí điểm lấy nét để có được độ nét hợp lý hơn. Nên ghi nhớ một điều là trường nét ở cả phía trước và phía sau điểm lấy nét, vì thế, thay vì lấy nét ở khẩu súng, bạn có thể lùi xuống phía tay áo để tận dụng được khoảng nét ở phía trước điểm nét này.

Bạn có thể thấy được sự khác biệt ở hai bức ảnh dưới đây, bức ảnh bên trái được khép ở khẩu độ f/11 nhưng trông vẫn không nét bằng bức ảnh bên phải được khép ở khẩu độ f/8.

Ảnh này chụp ở F/11, lấy nét ở khẩu súng.

Ảnh chụp ở F/8, lấy nét ở tay áo.

Có thể nhận thấy ảnh dưới nét hơn do khi lùi điểm lấy nét xuống ống tay áo, súng vẫn nét do khoảng nét phía trước, còn các chi tiết phía sau lại chi tiết hơn do khoảng nét được dịch vào sâu hơn. Trong khi đó, ở ảnh trên, cho dù độ mở tận f/11 nhưng vì lấy nét ở khẩu súng nên toàn bộ khoảng phía trước bị lãng phí, trong khi khoảng phía sau của điểm nét lại không đủ bao trùm lên các chi tiết mặt và người ở phía sau.

Vì thế, để có được bức ảnh nét ăn ý, bạn nên tính toán điểm lấy nét và có thể xem trước các thiết đặt độ mở của mình thông qua nút DOF Preview. Trong trường hợp bức tượng người đàn ông cầm súng ở trên, để mở rộng tiếp trường nét, từ cách lấy nét ở ảnh cuối, bạn khép khẩu độ xuống f/11, khẩu súng sẽ trở nên nét hơn. Còn nếu muốn bức ảnh rõ nét toàn bộ, bạn chỉ việc khép tiếp khẩu độ xuống f/32.