Ổ cứng máy tính nhanh hỏng, nguyên nhân do đâu?

Ổ cứng là một thành phần quan trọng trong máy tính, tất cả dữ liệu của người dùng như hệ điều hành Windows hoặc dữ liệu cá nhân đều được lưu trữ trong ổ cứng và chúng luôn được truy xuất thường xuyên. Thông thường, tuổi thọ trung bình của một ổ cứng trên máy tính bàn là khoảng 6 năm. Tuy nhiên, có những trường hợp mới chỉ dùng được 1 - 2 năm thì đã hỏng. Vậy những nguyên nhân nào khiến ổ cứng máy tính nhanh hỏng? Hãy cùng Quản trị mạng tìm hiểu ngay nhé!

• Hướng dẫn kiểm tra nhiệt độ CPU, VGA, ổ cứng máy tính, laptop
• Một số thủ thuật giải phóng không gian ổ cứng máy tính Windows 10
• Hướng dẫn lắp ổ cứng thứ hai cho máy tính

Lỗi ổ cứng có thể là một sự cố rất nhẹ, thoáng qua hoặc có thể nghiêm trọng như mất vĩnh viễn dữ liệu quan trọng. Những ổ cứng này có thể gặp trục trặc vì nhiều lý do - hãy xem xét từng lý do trong phần bên dưới:

Đầu đọc ổ cứng bị va đập

Có ai cảnh báo bạn tránh mang theo ổ cứng bên mình không? Nếu bạn làm rơi nó và nhận thấy vết xước hoặc tiếng tách thì rất có thể bạn đã gây ra sự cố với đầu đọc ổ cứng!

Sự cố với đầu đọc ổ cứng xảy ra khi đầu đọc va vào các đĩa cứng. Hư hỏng ổ đĩa hoặc lỗi điện giữa đầu và bo mạch logic có thể là nguyên nhân của vấn đề này.

Cùng với đó, các đầu đọc ổ cứng của bạn có thể đập hoặc va vào các lớp từ tính của ổ đĩa, điều này có thể gây hư hỏng nghiêm trọng và mất dữ liệu không thể phục hồi.

Động cơ trục chính bắt đầu gặp trục trặc

Động cơ trục chính rất mạnh và các đĩa quay với tốc độ hơn 7200 vòng/phút! Tuy nhiên, nếu các đĩa cứng không quay, đầu đọc ổ cứng không thể truyền và nhận dữ liệu, khiến ổ cứng trở nên vô giá trị. Điều này được gọi là trục trặc động cơ trục chính.

Nhiều yếu tố có thể khiến động cơ trục chính trong ổ cứng của bạn bị hỏng, chẳng hạn như:

• Bôi trơn không đủ: Động cơ trục chính có thể gặp trục trặc nếu không có đủ chất bôi trơn. Điều này có thể có tác động đến tốc độ vận hành và mức độ rung.
• Vòng bi bị bẩn: Khi trục chính và vòng bi của nó bị nhiễm bẩn, chẳng hạn như dính rượu, cà phê và khói, điều này làm giảm đáng kể tuổi thọ của ổ cứng.
• Xử lý không đúng cách: Trục xoay và vòng bi của ổ cứng có vẻ là những phần cứng chắc chắn nhưng chúng rất dễ bị xử lý sai cách. Vòng bi của trục chính có thể bị hỏng ngay cả khi có tác động nhỏ nhất.

Ngoài ra, còn có tiếng bíp nhỏ phát ra khi động cơ trục chính bị hỏng. Đó là lý do tại sao bạn cần tắt máy tính ngay lập tức nếu nghe thấy bất kỳ âm thanh bất thường nào phát ra từ máy tính!

Nếu lỗi động cơ không làm hỏng ổ cứng theo bất kỳ cách nào, bạn sẽ có thể khôi phục hoàn toàn dữ liệu của mình. Điều này thực sự đáng khích lệ!

Tuy nhiên, việc cố gắng tự mình giải quyết vấn đề này sẽ chỉ khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn. Nếu bạn muốn duy trì cơ hội phục hồi dữ liệu của mình, hãy mang máy đến gặp các chuyên gia để được trợ giúp.

Sự cố với PCB

Trái tim của ổ cứng của bạn là Power Circuit Board (hay gọi tắt là PCB). Nó có nhiệm vụ cung cấp cho các đầu đọc/ghi trên ổ cứng của bạn khả năng tạo và giải mã dữ liệu.

Về cơ bản, ổ cứng có một trục nhỏ chạy bằng nam châm điện nằm bên trong chúng để xoay hướng của các cell dữ liệu. Và trục nhỏ này được điều khiển bởi các bộ vi điều khiển có trong PCB.

Như đã nói, ổ cứng chắc chắn sẽ gặp trục trặc nếu PCB gặp sự cố. Một số dấu hiệu cho thấy PCB gặp sự cố có thể bao gồm mùi khét hoặc khói, máy quá nóng, ổ cứng không phản hồi, máy tính cảnh báo bạn định dạng ổ đĩa và các lỗi file bất thường.

Những độ lệch thích ứng xảy ra theo thời gian

Đối với những người chưa biết, về cơ bản, có một bản ghi lỗi trong firmware của mọi ổ cứng. Đây được gọi là danh sách thích ứng hoặc bảng thích ứng - danh sách các lỗi mà các nhà sản xuất ổ cứng biết rằng cuối cùng sẽ khiến thiết bị của họ gặp trục trặc. Những vấn đề tiềm ẩn này sẽ được tính đến khi ổ cứng của bạn được hiệu chỉnh.

Tuy nhiên, cách thức hoạt động của mỗi ổ cứng sẽ thay đổi theo thời gian. Do những thay đổi vật lý nhỏ này, các đầu đọc/ghi có thể bị lệch. Điều này được gọi là độ lệch thích ứng.

Vì vậy, mặc dù chức năng vật lý của ổ cứng thay đổi nhưng khả năng thích ứng ban đầu do nhà sản xuất chỉ định vẫn có hiệu lực. Điều này khiến ổ cứng của bạn không thể đọc hoặc ghi dữ liệu.

Lỗi không lường trước được do con người

1. Bật và tắt laptop liên tục

Không ít người thường có thói quen bật và tắt laptop liên tục, thói quen này tưởng chừng như vô hại những nó lại là một trong những tác động khiến cho ổ cứng laptop phải làm việc với tần suất cao và ổ cứng có thể sẽ nhanh hao mòn hơn so với khi sử dụng thông thường. Do vậy, để tránh ổ đĩa hao mòn nhanh các bạn chỉ nên tắt hẳn laptop khi không sử dụng trong thời gian khoảng ½ ngày trở đi. Còn nếu không sử dụng trong thời gian ngắn, khoảng 1 tiếng hoặc hơn thì nên chuyển laptop sang chế độ Standby, Hibernate hoặc Sleep để hệ thống ngắt nguồn điện vào ổ cứng.

Bạn có thể tham khảo một số hướng dẫn dưới đây:

• Tắt, bật chế độ Hibernate trong Windows 7
• Cách bật hoặc tắt chế độ Sleep trong Windows 10
• Hướng dẫn kích hoạt/vô hiệu hóa chế độ Hibernate trên Windows 10

2. Máy tính quá nóng

Ổ cứng máy tính nhanh hỏng rất có thể là do máy hoạt động công suất cao liên tục. Khi dùng laptop lâu, nhất là vào những ngày hè nóng bức, bạn sẽ cảm nhận rõ rệt hiện tượng máy tính nóng dần lên. Nhiều người dùng thực chất không mấy để ý đến vấn đề này, song việc để laptop quá nóng sẽ ảnh hưởng đến tuổi thọ của ổ cứng và các bộ phận khác trong máy vì lúc này chúng đang hoạt động hiệu suất cao.

Trong trường hợp này bạn nên tắt để máy nghỉ một thời gian và cân bằng lại mức độ sử dụng chúng hàng ngày. Bên cạnh đó, bạn cũng nên tìm hiểu các giải pháp làm mát máy tính như: Sử dụng đế tản nhiệt laptop, không nên để laptop lên gối, chăn, đệm,...

3. Thay đổi điện áp đột ngột

Không chỉ riêng laptop mà đối với tất cả các thiết bị điện nếu bị thay đổi điện áp đột ngột sẽ gây ra hư hỏng các linh kiện bên trong laptop. Vì vậy, nếu không muốn ổ cứng máy tính nhanh hỏng, bạn nên để nguồn điện ổn định.

4. Sao chép, xóa dữ liệu nhiều lần cùng lúc

Chiếc ổ cứng của chúng ta có rất nhiều sector được sắp xếp theo thứ tự, khi bạn thực hiện sao chép hoặc xóa dữ liệu nào đó nhiều lần thì ổ cứng sẽ gặp phải tình trạng phân mảnh, điều này có nghĩa là một tập tin có thể nằm ở nhiều sector khác nhau. Khi đó ổ cứng sẽ phải đọc nhiều hơn bình thường để tìm kiếm các mảnh của một tập tin nằm phân tán khắp nơi trong ổ cứng thay vì chúng được sắp xếp ở gần nhau. Do đó, ổ cứng sẽ dễ bị hao mòn và nhanh bị hỏng hơn.

Nếu thường xuyên phải làm công việc này thì bạn nên sử dụng các phần chống phân mảnh ổ cứng để hạn chế tình trạng trên.

Xem thêm:

• Gỡ bỏ tận gốc phần mềm độc hại (malware) trên máy tính Windows 10
• 5 thói quen là thủ phạm khiến máy tính của bạn chạy chậm như rùa
• 4 cách reset máy tính Windows về trạng thái ban đầu