Trăng quầng, Trăng tán là gì? Tại sao lại có sự xuất hiện của hai hiện tượng thiên nhiên này?

Trăng quầng là gì, trăng tán là gì là điều bạn đang thắc mắc? Bài viết sẽ cho bạn biết câu trả lời.

Bạn đã bao giờ nhìn thấy một vòng sáng kỳ lạ xung quanh mặt trăng và tự hỏi đó là gì chưa? Quầng sáng của mặt trăng hay quầng sáng mặt trăng là một ảo ảnh quang học tạo ra một vòng sáng lớn bao quanh mặt trăng. Quầng sáng nổi bật và thường rất đẹp này bao xung quanh mặt trăng là do sự khúc xạ của ánh trăng từ các tinh thể băng ở tầng khí quyển trên.

Trên thực tế, những mảnh băng lơ lửng hoặc rơi xuống này có nghĩa là bầu khí quyển được biến đổi thành một thấu kính khổng lồ khiến các vòng cung và quầng sáng xuất hiện xung quanh mặt trăng hoặc mặt trời tùy thuộc vào việc hiệu ứng xảy ra vào ban đêm hay ban ngày.

Hiệu ứng này nổi bật đến mức nó đã tạo ra vô số truyền thuyết dân gian và mê tín, và đã được sử dụng để dự đoán thời tiết xấu mặc dù không hoàn toàn chính xác. Vậy trăng quầng và trăng tán được tạo thành như thế nào?

Trăng quầng.

Trăng quầng: Là hiện tượng xuất hiện vòng sáng trắng quanh Mặt Trăng có bán kính khoảng 22 độ (độ rộng đường kính 44 độ).

Khi thời tiết rất khô, ít hơi nước, mật độ các hạt băng (nước đá) trên tầng cao của khí quyển rất thấp. Khi đi vào khí quyển, ánh sáng từ Mặt Trăng (vốn do mặt trời chiếu sáng) sẽ xuyên qua các tinh thể có dạng lục giác này bị khúc xạ. Quá trình này gây nên hiện tượng giống như khi đi qua một chiếc thấu kính phân kỳ và tạo ra hiện tượng Trăng quầng.

Khi nhìn thấy hiện tượng Trăng quầng, người ta dự đoán rằng thời tiết trong những ngày tiếp theo sẽ oi bức, khô.

Trăng tán.

Trăng tán: Hiện tượng hào quang quanh Mặt Trăng là một vùng hào quang nhiều màu (hơi giống cầu vồng) và không tách biệt hẳn ra với đĩa sáng Mặt Trăng.

Trăng tán xuất hiện khi trên tầng cao khí quyển có lớp mây dầy, chứa nhiều nước đóng băng, ánh sáng từ mặt trăng đi qua bị khúc xạ nhiều lần bị tán sắc rõ rệt chứ không tạo thành một góc khúc xạ duy nhất nữa.

Khi nhìn thấy hiện tượng Trăng tán, người ta dự đoán những ngày tiếp theo trời có nhiều mây và rất dễ sớm có mưa.

Tuy nhiên câu "Trăng quầng trời hạn, Trăng tán trời mưa" chỉ có tính chất tương đối. Bởi, tùy vào mật độ và số lượng tầng mây trên khí quyển, đôi khi chúng ta có thể thấy Mặt Trăng có thể xuất hiện cả "quầng" và "tán" cùng lúc. Ngoài ra, khi “Trăng quầng”, thời tiết oi bức nhưng chính hiện tượng thời tiết này cũng có thể là nguyên nhân dẫn tới chênh lệch áp suất trong khí quyển, sinh ra gió, bão và mưa.

Trăng tán và Trăng quầng cùng xuất hiện một lúc.

Huyền thoại và ý nghĩa văn hóa của vầng hào quang quanh mặt trăng

Theo kinh nghiệm dân gian, việc quan sát thấy vầng hào quang của Mặt trăng có liên quan đến thời tiết bất ổn sắp tới, đặc biệt là vào mùa đông.

Đây là điều thường được chứng minh là đúng nhờ vào các hiện tượng đằng sau những vầng hào quang này. Điều này là do mây ti đôi khi chỉ ra một đợt khí ấm đang đến gần, có thể là hệ thống áp suất thấp, một cơn bão mang theo nhiệt độ giảm đột ngột, mưa lớn, mưa đá và thậm chí là sấm sét.

Vì mây ti thường báo hiệu mưa rơi trong vòng 24 giờ tới nên ảo ảnh quang học trong khí quyển mà chúng gây ra đã được gắn vào "truyền thuyết về thời tiết" trở thành một phương pháp ban đầu để dự đoán thời tiết theo kinh nghiệm trước khi phát triển khoa học đo lường.

Một ý tưởng dân gian khác liên quan đến quầng sáng Mặt Trăng là bằng cách đếm các ngôi sao được bao quanh bởi quầng sáng, một người có thể biết được còn bao nhiêu ngày nữa thì thời tiết xấu sẽ đến.

Nhiều sao hơn có nghĩa là còn nhiều thời gian hơn cho đến khi mưa bắt đầu, và ít sao hơn có nghĩa là thời tiết xấu sắp đến.

Thời điểm và vị trí thường thấy được quầng mặt trăng

Quầng sáng mặt trăng khá phổ biến, nghĩa là bạn có nhiều khả năng phát hiện ra chúng, miễn là sẵn sàng chịu đựng thời tiết lạnh và có thể ẩm ướt. Đó là vì mặc dù quầng sáng mặt trăng có thể xuất hiện vào bất kỳ thời điểm nào trong năm, nhưng chúng thường xuất hiện nhiều hơn vào mùa đông.

Vì mây ti thường là tác nhân chính đằng sau quầng sáng Mặt Trăng, nên ảo ảnh quang học này có nhiều khả năng xuất hiện khi trăng tròn hoặc gần tròn, ánh sáng bị che khuất bởi mây ti mỏng. Điều này có nghĩa là không giống như việc săn tìm các sự kiện và vật thể thiên văn khác, điều kiện nhiều mây thực sự có thể là một lợi thế để phát hiện ra quầng sáng Mặt Trăng.

Mây ti trong suốt và bao phủ các vùng rộng lớn trên bầu trời - lên đến hàng nghìn dặm - tạo ra nhiều hiệu ứng quầng sáng khác như các vòng tròn, đốm hoặc cung sáng màu trắng hoặc có màu ngoài quầng sáng Mặt Trời và Mặt Trăng.