Năng lượng tái tạo "vượt xa" tất cả các hình thức tạo ra năng lượng mới

"Năm ngoái là một bước ngoặt lớn đối với năng lượng sạch, với năng lượng tái tạo vượt xa than đá để trở thành nguồn công suất điện lớn nhất trên thế giới ngay trong thời gian đầu", theo một báo cáo mới.

Và gần đây, năng lượng tái tạo không chỉ vượt xa than đá mà tỷ lệ tiêu thụ của nó còn giữ mức tăng trưởng cao hơn. Trong thời gian đầu, tốc độ tăng trưởng tái tạo vượt xa tất cả các hình thức tạo ra năng lượng mới năm 2015, với năng lượng sạch chiếm hơn một nửa lượng điện mới trên thế giới vào năm ngoái.

Các số liệu mới, được đưa ra trong bản tin thị trường của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (International Energy Agency - IEA) tuần này, nghĩa là dự báo năng lượng từ một năm trước đây cần phải được sửa đổi - với mức tăng trưởng năng lượng tái tạo giữa năm 2015 và năm 2021 được dự báo sẽ tăng 13% mức tăng trưởng ước tính vào năm ngoái.

Ước tính sửa đổi đó theo dõi năng lượng tái tạo, chịu trách nhiệm 28% tổng nguồn tạo ra điện năng năm 2021 - năm ngoái, nó chiếm khoảng 23%, như vậy mỗi năm, năng lượng tái tạo chiếm khoảng 1% thị trường điện.

Dự đoán năm 2021 có thể nhỏ hơn 1/4 tổng lượng điện trên thế giới trong thời gian 5 năm, nhưng đó là một con số khổng lồ 7.600 terawatt/giờ - tương đương với tổng sản lượng điện kết hợp của cả Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) hiện nay.

Trong khoảng thời gian 5 năm, năng lượng tái tạo được mong chờ sẽ thu về 60% toàn bộ mức tăng công suất điện. Về cơ bản nghĩa là IEA không thấy được sự tăng trưởng kỷ lục trong năm qua, chậm hơn so với những năm trước đó.

"Chúng ta đang chứng kiến một sự thay đổi của thị trường năng lượng toàn cầu bởi năng lượng tái tạo, trường hợp này cũng giống ở các lĩnh vực khác, và sự phát triển năng lượng tái tạo đang dần chuyển sang các thị trường mới nổi", giám đốc điều hành IEA - Fatih Birol cho biết.

Trong các thị trường mới nổi, tỷ lệ năng lượng tái tạo được thông qua tăng lên nhanh chóng, ngoài mức dự kiến ban đầu. Ở Trung Quốc, năm 2015 mỗi giờ lại có hai tuabin gió mới được lắp đặt, nghĩa là quốc gia này sẽ xây dựng được tất cả gần 20.000 tuabin mới vào cuối năm nay.

Việc đầu tư hàng loạt này cho thấy thời gian đầu, Trung Quốc đang chạy thử khoảng một nửa số tuabin năng lượng gió mới bổ sung và xấp xỉ khoảng 40% tổng số công suất năng lượng tái tạo toàn cầu.

Năng lượng gió dẫn đầu tăng trưởng trong năng lượng tái tạo, tăng thêm 66 gigawatt (GW) công suất vào năm 2015, tiếp theo là năng lượng mặt trời, được biểu diễn là 49 GW.

Trong trường hợp bạn nghĩ do mặt trời bị giảm bớt nhiệt, hãy nhớ rằng: việc tăng thêm 49 GW công suất chiếm khoảng 500.000 tấm pin mặt trời mới đang được cài đặt trên toàn thế giới mỗi ngày vào năm ngoái.

Vì vậy, rõ ràng có rất nhiều số liệu mới được thêm vào và IEA đưa ra chính sách năng lượng tái tạo mạnh mẽ hơn - chủ yếu ở Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ và Mexico - cộng với việc giảm giá điện nhờ sự cạnh tranh mạnh mẽ trên thị trường và sử dụng công nghệ cải tiến hơn.

Nhưng các nhà nghiên cứu cũng nói: "Chúng ta cần phải chắc chắn giữ động lượng tăng lên".

Nhiều quốc gia trên thế giới không nhận được những gì nằm đằng sau năng lượng tái tạo đủ mạnh, và thậm chí, ở những quốc gia đã cung cấp sự hậu thuẫn phía sau năng lượng sạch - như Trung Quốc - mức tăng trưởng của họ trong công suất năng lượng tái tạo vẫn không đáp ứng được nhu cầu điện ngày càng cao.

Trong khi đó tại Mỹ, EU, Nhật Bản, công suất năng lượng tái tạo bổ sung được dự kiến sẽ vượt nhu cầu sử dụng điện trong 5 năm tiếp theo.

Báo cáo cũng cho thấy viễn cảnh năng lượng tái tạo đã thay đổi, với các nước công nghiệp phát triển - ngay khi hướng đến năng lượng sạch - chiếm nhiều diện tích tại các quốc gia mới nổi như Trung Quốc và Ấn Độ. Năm 2021, riêng hai nước này được dự đoán sẽ chiếm gần một nửa số công suất năng lượng tái tạo toàn cầu.

"Nếu coi nó là một cuộc thi chạy marathon thì châu Âu bắt đầu có một bước tiến lớn, tính đến nay họ đã dẫn đầu hơn một nửa đoạn đường. Họ cảm thấy mệt mỏi và một số người khác đang từ từ vượt châu Âu, chậm nhưng chắc chắn", Birol nói với Adam Vaughan trên tạp chí The Guardian.

Tuy nhiên, với những lợi ích khổng lồ chúng ta đang có, các nhà nghiên cứu cảnh báo rằng sự hấp thu năng lượng vẫn không đủ nhanh chóng để có thể đáp ứng được những "cam kết đầy tham vọng" được thực hiện tại Thỏa ước khí hậu Liên hợp quốc Paris năm 2015, thiết kế ra nhằm duy trì mức tăng nhiệt độ toàn cầu dưới 2 độ C vào cuối thế kỷ này.

Hay nói cách khác, mặc dù chúng ta đã đi được một chặng đường dài về năng lượng tái tạo nhưng vẫn còn một chặng đường dài nữa để đi.

"Tôi vui mừng khi thấy năm ngoái là một trong những năm 'đáng nhớ' của năng lượng tái tạo và những kế hoạch tăng trưởng năng lượng tái tạo trong năm năm tiếp theo được cho là khả quan hơn. Tuy nhiên, những kỳ vọng cao này vẫn còn khiêm tốn so với tiềm năng khổng lồ chưa được khai thác của năng lượng tái tạo", Birol cho biết trong một tuyên bố.

Cuốn Medium-Term Renewable Energy Market Report 2016 (tạm dịch: Trung hạn thị trường năng lượng tái tạo 2016) đã có sẵn trên mạng.