Lý giải khoa học cho cú đấm 1 inch huyền thoại của Lý Tiểu Long

Lý Tiểu Long thực hiện tuyệt kỹ Nhất thốn quyền khiến tấm bảng gỗ vỡ đôi trong khoảng cách 1 inch khiến cả thế giới bái phục.

• Huyền thoại võ thuật Lý Tiểu Long và 15 bí mật khiến nhiều người kinh ngạc
• Chống đẩy liên tục 1.500 cái chỉ là 1 trong 10 kỷ lục thế giới chưa ai có thể phá vỡ của Lý Tiểu Long

Lý Tiểu Long (27/11/1940 - 20/7/1973) là một huyền thoại võ thuật, một diễn viên nổi tiếng thế giới. Ông là người thực hiện thành công nhất cú đấm "Nhất thốn quyền" có tầm tấn công ở khoảng cách chỉ 1 inch (tương đương 2,54 cm) mà vẫn gây sát thương cực lớn.

Lý Tiểu Long đã thực hiện cú đấm huyền thoại đó như thế nào?

Phó giáo sư phẫu thuật chỉnh hình Jessica Rose tại Đại học Standford đã dành nhiều thời gian để nghiên cứu về "cú đấm 1 inch" nổi tiếng của Lý Tiểu Long. Theo bà, cú đấm này được thực hiện nhờ vào cấu trúc thần kinh đặc biệt chứ không chỉ là sức mạnh cơ bắp bình thường.

Lý Tiểu Long thực hiện cú đấm này nhờ vào khả năng phối hợp hàng loạt các chuyển động phức tạp trên khắp cơ thể và thời điểm hành động chính xác.

Khi thực hiện cú đấm 1 inch, chân trụ và chân sau của Lý Tiểu Long duỗi thẳng ra một cách cực kỳ nhanh nhờ vào khớp gối, đồng thời hông của ông cũng xoay với tốc độ cao, vai phải (tay đấm) giật mạnh về phía trước. Tay của ông được kéo về phía sau ngay lập tức sau khi mảnh gỗ bị đấm vỡ. Thời gian tác dụng lực của cú đấm càng ngắn, lực chứa bên trong càng nhiều và cú đấm càng mạnh.

Chỉ trong vài giây ngắn ngủi, những nhóm cơ lớn nhất trên khắp cơ thể Lý Tiểu Long đã kết hợp với nhau để tạo nên một cú đấm huyền thoại. Mỗi khớp và cơ bắp đều tăng tốc cực đại chỉ trong khoảnh khắc, tất cả các bộ phận tham gia thực hiện chuyển động đều phải đạt tới đỉnh điểm gần như tại cùng một thời điểm.

Năm 2012, Ed Roberts, nhà thần kinh học tại Đại học hoàng gia London, đã tiến hành một nghiên cứu nhằm so sánh sức mạnh của những cú đấm trong phạm vi 2 inch giữa những võ sư karate và những người có lượng cơ bắp tương đương nhưng không tập luyện võ thuật.

Sau khi quét hoạt động não của những tình nguyện viên, Roberts đã phát hiện ra mối liên quan giữa sức mạnh, sự phối hợp trong thế võ với cấu trúc vi mô của chất trắng trong não của những người luyện võ khi họ thực hiện đòn tương tự như cú đấm của Lý Tiểu Long. Cụ thể, vùng não chịu trách nhiệm phối hợp chuyển động giữa các cơ bắp và hàm lượng chất trắng của võ sĩ cho phép họ thực hiện những liên kết hết sức phức tạp, từ đó tăng cường khả năng đồng bộ khi thực hiện thế võ.

Dưới góc độ thần kinh học, sự phát triển của chất trắng trong não bộ là nhờ vào sự linh hoạt của tế bào thần kinh (neuroplasticity – một khả năng của não nhằm tái liên kết cho phù hợp với các yêu cầu mới). Khi võ sĩ càng luyện tập những thế võ đòi hỏi vận dụng phối hợp cả cơ thể, càng nhiều chất trắng được bổ sung vào thùy vận động nhằm đáp ứng yêu cầu của cơ bắp.

Theo nghiên cứu của Robert, sự phát triển chất trắng của Lý Tiểu Long cao hơn bình thường, đó là kết quả của quá trình tập luyện chăm chỉ và không ngừng trong suốt cuộc đời của anh.

Cú đấm 1 inch như vậy truyền đi bao nhiêu năng lượng?

Các tác giả của cuốn sách Fighting Science: The Laws of Physics for Martial Artists đã dựa vào những màn biểu diễn của Lý Tiểu Long để tính toán lượng động năng mà cú đấm đã truyền vào người tham gia trong các buổi biểu diễn.

Đầu tiên họ xây dựng công thức tính lực ma sát trượt khi chiếc ghế bắt đầu di chuyển, với điều kiện mặc định như khối lượng của cái ghế không đáng kể, khối lượng của người chịu đòn khoảng 60kg và hệ số ma sát trượt giữa ghế với sàn là 0,5. Từ đó, họ đưa ra công thức tính lực ma sát:

Lực ma sát trượt = Lực ép vuông góc giữa 2 vật (ở đây là ghế + người so với sàn) x Hệ số ma sát = Khối lượng x Gia tốc trọng trường x Hệ số ma sát = 60 x 9,8 x 0,5= 294 Newton

Theo ước lượng, chiếc ghế trượt đi khoảng 1 mét, vậy động năng cần thiết để chiếc ghế trượt đi với quãng đường đó hay chính là tổng số năng lượng mà cú đấm đã truyền sang người chịu đòn được tính theo công thức.

Động năng = Lực tác động (ở đây là lực ma sát trượt) x Quãng đường di chuyển = 294 x 1 = 294 Jun

Vậy, động năng mà cú đấm 1 inch của Lý Tiểu Long truyền ra là 294 Jun, trong khi động năng của viên đạn 9x19 mm Parabellum khi rời nòng là khoảng 458 Jun. Từ đó, chúng ta có thể thấy được mức độ nguy hiểm của cú đấm 1 inch của Lý Tiểu Long và lý giải lý do nó có thể làm vỡ mảnh gỗ chỉ trong tích tắc.