3 điều mà phần mềm diệt virus không thể làm được

Dương Nguyễn

Cài đặt và cập nhật phần mềm diệt virus là một điều vô cùng quan trọng. Những người dùng Internet trẻ tuổi sẽ không thể hình dung được khoảng thời gian không có phần mềm diệt virus với những mối đe dọa liên tục từ phần mềm độc hại và các cuộc tấn công lừa đảo luôn khiến mọi người lo lắng và buộc phải tìm cách để bảo vệ các tài liệu cũng như thông tin của mình. Hiện nay có rất nhiều chương trình diệt virus giúp bảo vệ hệ thống của bạn.

Các phần mềm diệt virus phần lớn sẽ cung cấp cho người dùng các tính năng như: quét hệ thống, bảo vệ thời gian thực, cách ly và xóa, quét quy trình, v.v. Các gói phần mềm chống virus hiện đại cũng sử dụng phân tích heuristic các file và các quy trình hệ thống, nhờ đó mà phần mềm diệt virus có thể nhận ra một dạng hành vi chung đối với các phầm mềm độc hại, và xóa sổ chúng.

Phần mềm diệt virus có thể làm tất cả những điều này. Trong một số trường hợp, nó sẽ ngăn chặn những phần mềm độc hại trước khi chúng xâm nhập hệ thống. Ở những trường hợp khác, nó sẽ có những hỗ trợ rõ ràng. Nhưng có phần nào mà các phần mềm diệt virus không thể làm được gì không? Những khía cạnh nào trong phần mềm diệt virus có thể làm lộ thông tin cá nhân hoặc thông tin về doanh nghiệp ngay cả khi đã cài đặt và cập nhật thường xuyên? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!

Thiết bị bị xâm phạm

Sự gia tăng đáng kể của các thiết bị cá nhân như điện thoại thông minh, máy tính bảng và máy tính xách tay đã tạo ra một lỗ hổng trong bảo mật mạng, phần nào ngoài tầm kiểm soát truyền thống của phần mềm diệt virus.

Nhiều doanh nghiệp vận hành chương trình Bring Your Own Device (BYOD) tại nơi làm việc, cho phép nhân viên của họ mang thiết bị cá nhân vào môi trường kinh doanh. Bất kỳ thiết bị cá nhân nào chứa virus có thể làm lây nhiễm sang các máy khác qua mạng cục bộ. Tương tự như vậy, một máy khách kết nối với mạng gia đình trong các trường hợp tương tự cũng có thể làm lây nhiễm virus sang các thiết bị của bạn.

Các doanh nghiệp có thể giảm thiểu lỗ hổng BYOD bằng cách thắt chặt an ninh mạng, nâng cấp lên dịch vụ tường lửa chuyên dụng, vá lỗ hổng bảo mật và cập nhật lỗ hổng bảo mật hoặc thận trọng khi thực thi quét phần mềm độc hại trên toàn công ty cũng như phần mềm độc hại cho các thiết bị mới và hiện có, sử dụng ứng dụng được công ty phê duyệt.

Tuy nhiên, sẽ phức tạp hơn cho người dùng gia đình để ngăn chặn các thiết bị xâm nhập vào mạng cá nhân. Và điều duy nhất có thể làm là cảnh giác với các mối đe dọa tiềm ẩn.

Mối đe dọa nội bộ

Cùng với nguy cơ tiềm ẩn từ BYOD, mối đe dọa có thể xuất phát từ ngay bên trong thông qua việc khai thác quyền truy cập nội bộ vào mạng cá nhân. Nếu một người nào đó bên trong tổ chức muốn mang lại một bất ngờ khó chịu cho bạn và các đồng nghiệp khác, họ rất có thể sẽ thành công. Có nhiều loại mối đe dọa nội gián khác nhau:

Malicious insiders - Những người kẻ gây hại từ bên trong nội bộ, rất hiếm gặp nhưng thường có khả năng gây ra nhiều thiệt hại nhất. Quản trị viên có thể là những nhân vật đặc biệt nguy hiểm.
Exploited insiders - Những người trong nội bộ thường bị lừa hoặc bị ép buộc cung cấp dữ liệu hoặc mật khẩu cho một bên thứ ba gây hại.
Careless Insiders là những người nhấp chuột mà không suy nghĩ, có thể mở một email lừa đảo được thiết kế khéo léo (hoặc không!) hoặc giả mạo là địa chỉ email của công ty.

Các mối đe dọa nội bộ đặc biệt rất khó để giảm thiểu vì không có bất cứ dấu hiệu cảnh báo nào. Kẻ tấn công có thể bị thúc đẩy bởi nhiều lý do:

Trộm cắp tài sản: Ăn cắp tài sản trí tuệ từ một tổ chức hoặc cá nhân.
Gián điệp: Khám phá thông tin nhạy cảm của tổ chức, bí mật thương mại, tài sản trí tuệ hoặc dữ liệu cá nhân để đạt được lợi thế hoặc sử dụng làm điều kiện khống chế.
Gian lận: Chiếm đoạt, sửa đổi hoặc phát tán dữ liệu cá nhân hoặc tổ chức để đạt được lợi ích cá nhân.
Phá hoại: Sử dụng truy cập nội bộ để kiếm tiền từ việc phá hoại các hệ thống thu tiền.

Trong một thế giới nơi dữ liệu trị vì tối cao, các cá nhân trong và ngoài nơi làm việc đều có quyền truy cập vào các thông tin và hệ thống quan trọng, cũng như hàng loạt các con đường khác có thể gây rò rỉ thông tin. Do đó sự ưu tiên hàng đầu được dành cho các cuộc chiến an ninh liên quan đến các phần mềm diệt virus.

“Nền kinh tế Mỹ đã thay đổi trong 20 năm qua. Vốn trí tuệ, chứ không phải là tài sản vật lý, giờ đây đại diện cho phần lớn giá trị của các tập đoàn Mỹ. Sự thay đổi này đã làm cho tài sản doanh nghiệp dễ bị tấn công nhiều hơn bao giờ hết.”

Hiểu được nguy cơ của mối đe dọa chỉ là một khía cạnh trong cuộc chiến chống lại các mối đe dọa nội bộ, và tất nhiên đó không phải là tất cả những gì chúng ta cần làm!

Các mối đe doạ dai dẳng liên tục (APT)

Các mối đe doạ dai dẳng liên tục thường không được phát hiện và chúng chờ đợi đến đúng thời điểm để tấn công. Phần mềm độc hại hoặc virus có thể được đưa vào hệ thống từ một tuần hoặc một tháng trước khi hoạt động, nằm im, chờ hướng dẫn từ bộ điều khiển từ xa. Các mối đe doạ dai dẳng liên tục thường là sản phẩm của một nhóm các hacker chuyên nghiệp, có khả năng làm việc cho một tổ chức lớn hơn.

Một thực thể nguy hiểm triển khai các mối đe doạ dai dẳng liên tục thường cố gắng đánh cắp tài sản trí tuệ, thông tin nhạy cảm, bí mật thương mại, dữ liệu tài chính hoặc bất kỳ thứ gì khác có thể được sử dụng để làm hỏng hệ thống hoặc tống tiền nạn nhân.

Một ví dụ điển hình của APT là Remote Access Trojan (RAT). Gói phần mềm độc hại này nằm im không hoạt động, nhưng khi được kích hoạt và cung cấp một đặc quyền hoạt động từ bộ điều khiển từ xa, chúng sẽ thu thập càng nhiều thông tin càng tốt trước khi phát hiện. Tuy nhiên, việc phát hiện ra nó rất khó khăn. RAT thường chứa các giao thức mạng nâng cao để thiết lập liên lạc với bộ điều khiển từ xa. Khi kênh truyền thông được thiết lập, thông tin được truyền không chứa bất kỳ phần mềm độc hại hoặc mã độc hại thực tế nào để phần mềm chống virus và một số dịch vụ tường lửa có thể phát hiện được. Do đó dấu hiệu hệ thống bị nhiễm phần mềm độc hại gần như không có.

PandaLabs, người sáng tạo ra Panda Security, đã phát hiện và giải quyết hơn 84 triệu mẫu phần mềm độc hại mới trong suốt năm 2015 - hơn 9 triệu mẫu so với năm 2014. Con số này có nghĩa là có hơn 230.000 mẫu phần mềm độc hại mới được sản xuất hàng ngày trong suốt một năm. Đầu năm ngoái, Symantec đã công bố kết quả tương tự, mặc dù con số hàng ngày của họ cao hơn đáng kể, khoảng 480.000 mẫu mỗi ngày, trong khi AV-TEST ước tính tổng số phần mềm độc hại tăng từ dưới 400 triệu lên hơn 500 triệu trong giai đoạn tháng 4 năm 2015 đến tháng 3 năm 2016.

Các con số có thể khác nhau nhưng sự tăng lên nhanh chóng và ý nghĩa cơ bản của chúng rất thực tế. Những kẻ phát triển phần mềm độc hại liên tục cập nhật và phát hành mã độc hại, tinh chỉnh các gói phần mềm để khai thác các lỗ hổng ngay khi chúng phát hiện ra.

Bạn có cần phần mềm chống virus nữa không?

Câu trả lời là có. Mặc dù nhiều phần mềm diệt virus không còn hữu ích nữa, nhưng hệ thống của bạn vẫn phải có một sự bảo vệ cơ bản. Tùy thuộc vào hoạt động thường nhật, bạn sẽ biết mình có cần một thứ gì đó tiên tiến hơn hay không. Tuy nhiên việc lướt mạng mà không có gì bảo vệ sẽ khiến bạn gặp nguy hiểm đấy.

Nhưng chưa đủ đâu. Hãy nhớ cập nhật chúng thường xuyên. Các công ty bảo mật liên tục cập nhật cơ sở dữ liệu của họ và với số lượng phần mềm độc hại mới xuất hiện ngày càng tăng, bạn sẽ phải nỗ lực nhiều nhất có thể. Biết đâu bạn sẽ tóm được một kẻ tấn công nào đó đang cố gắng xâm nhập vào hệ thống của bạn đấy.

Xem thêm:

Thứ Ba, 18/12/2018 13:37

5 ★ 1 👨 2.049