Tiết Thanh Minh là một ngày lễ quan trọng, là ngày mà tất cả mọi người sẽ cùng nhau hướng về cội nguồn, về ông bà tổ tiên của gia đình. Đây là một cách để lưu giữ những truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta.
Tiết Thanh Minh theo lịch truyền thống thì rơi vào khoảng thời gian từ ngày mùng 4 hoặc mùng 5 tháng 4 cho đến ngày 20 hoặc 21 tháng 4 dương lịch sẽ kết thúc tiết xuân phân. Năm 2021 này tiết Thanh Minh rơi vào ngày mùng 4/4 dương lịch. Theo phong tục của người Việt thì trong ngày này tất cả mọi người trong gia đình sẽ cùng nhau đi tảo mộ và du xuân để tận hưởng không khí trong lành, mát mẻ của đất trời.
Tảo mộ là dịp mà con cháu có thể tỏ lòng thành với ông bà tổ tiên và các đấng tối cao cầu mong cho gia đình được mạnh khỏe, làm ăn phát đạt... Chính vì vậy để tỏ lòng thành tâm thì khi đi tảo mộ chúng ta cần lưu ý những điều sau để tăng thêm phúc đức cho con cháu sau này.
- Tiết Thanh Minh và những phong tục của người Việt
- Những đồ cần thiết cho mâm cúng Tết Hàn thực chuẩn nhất
- Tết Hàn thực - Tết bánh trôi, bánh chay
1. Khi đi tảo mộ, bạn hãy tự tay sửa sang, quét rọn những đám cỏ dại sạch sẽ để cho phần mộ được đẹp. Phần mộ này là ông bà hoặc bố mẹ gia đình mình, vậy nên hãy từ tay lau rọn để tỏ lòng thành kính. Khi bạn sống xa nhà hoặc sinh sống ở nước ngoài, trong ngày này không thể về rọn dẹp được phần mộ của gia đình thì hãy nhờ đế những người họ hàng cũng được, nhưng là người nhà thì nên tự mình làm để cảm nhận rõ được tình cảm thân thiết.
2. Khi đi tảo mộ bên cạnh việc mang những đồ thờ, lễ vật cúng cho người thân ở gia đình mình thì bạn nên chuẩn bị thêm một chút đồ cúng khác như hương, nến, cau trầu, rượu... Để có thể dâng cho các vị thần cai quản nơi đó và những phần mộ không có mộ phần. Lưu ý: với những phần mộ rõ ràng và có đầy đủ bia mộ thì không nên tùy tiện dọn dẹp. Lễ vật sau khi cúng bái thì không nên vứt bừa bãi.
3. Khi đi hóa vàng chúng ta nên lưu ý kêu tên người đã khuất để người đó có thể nhận được những đồ bạn gửi, một phần nữa là khi gọi tên bạn sẽ nhớ lại những ký ức đẹp và tự nhiên sẽ cảm thấy lòng ấm áp hơn.
4. Những cây dại mọc xung quanh phần mộ chúng ta nên chặt bỏ và rọn dẹp cho nó thoáng đãng. Bởi lẽ theo phong thủy thì khi phần mộ tổ tiên sạch sẽ, rộng lớn và quang đãng thì vận mệnh của con cháu sẽ vượng lên, vạn sự như ý. Còn những cây do gia đình mình trồng và chăm sóc thì chúng ta không nên chặt bỏ, bởi vì nó là cây bóng mát cho những người đã khuất.
5. Khi đi tảo mộ chúng ta cần tránh nói chuyện lớn, kêu tên nhau, đùa giỡn giữa chốn này, đây là một việc làm được xem là thất kính với tổ tiên. Nhiều gia đình thường dùng máy ảnh để quay lại những kỉ niệm của gia đình, bởi lúc này gia đình thường rất đông đủ. Tuy nhiên việc này sẽ không tốt, vì nó sẽ khiến bạn bị nằm mơ thấy ác mộng khi ngủ. Vậy nên, bạn chớ nên quay phim chụp ảnh, đặc biệt là những ngôi mộ xung quanh gốc cây cổ thụ.
6. Khi đi tảo mộ, tốt nhất các bạn nên đi vào buổi sáng, lúc ấy không khí trong lành thoáng đãng rất thích hợp để tảo mộ và tận hưởng không khí trong lành của tiết thanh minh. Còn nếu làm vào buổi chiều thì các bạn nên hoàn thành mọi công việc trước 3h chiều, vì nếu làm càng muộn thì dương khí sẽ bắt đầu suy yếu và thay vào đó là âm khí sẽ tăng cao, đặc biệt nếu phải đi tảo mộ xa nhà, mà giờ đó chưa quay về thì sẽ bị hung tinh chiếu mệnh.
7. Cho trẻ đi theo tảo mộ là một việc rất tốt, để trẻ có thể biết sớm về phần mộ của gia đình mình. Tuy nhiên có những trẻ còn quá nhỏ hay trẻ có sức khỏe không tốt thì tuyệt đối không nên đi. Còn đối với người già nếu không đủ sức khỏe cũng không nên đi tảo mộ bởi lẽ những người này có thân nhiệt khá thấp, rất dễ bị lẫn tà khí, khá là rắc rối và phiền toái. Nếu trong trường hợp bắt buộc phải đi thì cần mang theo một số vật trừ tà như tỏi, đậu xanh, tro phật, bùa ngũ sắc, vòng dâu... Để trừ tà ma đi theo phá hoại cơ thể. Phụ nữ có thai thì tuyệt đối không nên đi.
8. Khi đi tảo mộ về nên tắm rửa sạch sẽ, thay quần áo để tránh tà khí ám vào người. Bên cạnh đó khi đi ra khỏi khu nghĩa trang bạn nên rửa sạch hết bùn đất bám bẩn ở chân để tránh gặp những điều xui xẻo trong cuộc sống.
9. Nếu không thể tới được nghĩa trang thì phải hóa vàng tại đền miếu và vái lạy thật thành tâm, khi hóa mã thì phải đọc tên của người thân cùng quê quán.
10. Khi đi tảo mộ nên chọn những ngày thời tiết đẹp để đi sẽ giúp tinh thần chúng ta cảm thấy thoải mái hơn với không khí trong lành.