Kubuntu chính thức loại bỏ hỗ trợ mặc định cho nền tảng X11

Hệ thống X Window (còn được gọi tắt là X11 hay X) - một windowing system dùng để hiển thị đồ họa bitmap - vừa mất thêm một nhà hỗ trợ lớn. Kubuntu quyết định theo bước distro mẹ (Ubuntu), biến bản phát hành tiếp theo 25.10 thành phiên bản chỉ hỗ trợ Wayland.

Nhiều nhà phát triển Linux xem Wayland là tương lai, sự thay thế hoàn hảo cho X11. Gần đây, Linux Mint bắt đầu cải thiện hỗ trợ giao thức này trong Cinnamon, giải quyết các vấn đề tồn đọng với bố cục bàn phím và phương thức nhập liệu. Tiến bộ cũng thấy rõ trong phát triển KDE khi nâng cấp PiP (Picture-in-Picture) cho Wayland được lên kế hoạch cho KDE Plasma 6.5.

Tại sao cần loại bỏ X11?

Theo Rik Mills (Kubuntu), nhóm muốn "xử lý vấn đề X11" ngay ở bản phát hành trung gian (25.10) thay vì gây bất mãn khi thực hiện trên bản Hỗ trợ Dài hạn (LTS) 26.04. Lý do khá rõ ràng:

1. Việc duy trì nền tảng X11 lỗi thời kìm hãm tiến bộ về bảo mật và tính năng mà Wayland triển khai dễ dàng hơn
2. Hỗ trợ đồng thời 2 server hiển thị (X11 + Wayland) là gánh nặng kỹ thuật

Tuy vậy, người dùng phần cứng cũ (ví dụ card NVIDIA đời thấp) hoặc ứng dụng không tương thích với lớp tương thích XWayland vẫn có thể kích hoạt phiên X11 bằng lệnh terminal này:

sudo apt install plasma-session-x11

Sau cài đặt, tùy chọn X11 sẽ xuất hiện trên màn hình đăng nhập.

Theo OMGUbuntu, các phiên bản chính thức khác như Xubuntu, Ubuntu Budgie, Ubuntu Cinnamon dự kiến vẫn hỗ trợ phiên X11 mặc định trong chu kỳ phát hành này.