Kể từ thời điểm được giới thiệu lần đầu vào năm 2003, cho đến nay công nghệ Peripheral Component Interconnect Express (tốc độ kết nối thành phần ngoại vi - PCIe) đã trở thành giao diện tiêu chuẩn để kết nối các thành phần tốc độ cao với bo mạch chủ bằng cách sử dụng bus truy cập điểm-điểm. Thế hệ PCIe mới nhất hiện tại là thế hệ thứ 5, được gọi là PCI Express 5.0, PCIe5, PCIe thế hệ 5, PCI v5, hoặc đơn giản là PCIe 5.0.
Khả năng hỗ trợ PCIe 5.0 lần đầu tiên được giới thiệu với nền tảng Alder Lake và LGA1700 thế hệ thứ 12 của Intel. Tuy nhiên, việc sử dụng thực tế của chuẩn kết nối này vẫn còn rất hạn chế, vì các thiết bị tương thích cũng như PCIe 5.0 trên thị trường hiện tại là không nhiều. Lấy ví dụ đơn giản, không có mẫu GPU tiêu dùng nào trên thị trường hiện nay hỗ trợ giao diện PCIe 5.0, trong khi các model SSD NVMe PCIe 5.0 đầu tiên cũng cũng chỉ mới vừa bắt đầu ra mắt và vẫn còn khá đắt đỏ.
Tin tốt là dòng vi xử lý AMD Ryzen 7000 series sắp tới của AMD được thiết kế để hỗ trợ PCIe 5.0. Điều này được kỳ vọng sẽ thúc đẩy nhiều nhà sản xuất tham gia vào thị trường ổ cứng Gen5 hơn. Intel cũng sẽ tiếp tục sử dụng giao diện này trên các CPU Raptor Lake thế hệ thứ 13 sắp tới của mình.
Tuy nhiên, có một số điều mà người mua cần phải lưu ý. Nếu đang muốn tìm mua mua một ổ SSD PCIe Gen5, bạn cần phải biết rằng các mỗi model khác nhau lại sở hữu tốc độ đọc và ghi tuần tự tối đa không giống nhau.
Ví dụ: Ổ SSD Gigabyte Aorus Gen5 10000 NVMe ra mắt tháng trước được quảng cáo có thể hỗ trợ tốc độ đọc tuần tự là 12,4GB/s và ghi tuần tự là 10GB/s. Trong khi đó, một mẫu ổ NVMe Gen5 khác cũng mới ra mắt là Corsair MP700, lại sở hữu tốc độ đọc/ghi tuần tự lần lượt là 10GB/s và ~ 9.5GB/s. Lý do cho sự khác biệt này nằm ở tốc độ của giao diện NAND Flash được sử dụng. Trong khi NAND Flash mà Aorus 10000 sử dụng có tốc độ khoảng 2400MT/s, thì của MP700 chỉ rơi vào khoảng 1600MT/s.
Theo Tom's Hardware, năng lực sản xuất 2400MT/s NAND hiện đang thiếu hụt trên toàn cầu. Có nghĩa là ở giai đoạn này, hầu hết các mẫu SSD PCIe 5.0 sẽ có tốc độ chậm hơn. Trong khi đó, các sản phẩm nhanh hơn như Aorus 10000 sẽ khá hiếm hàng và tất nhiên là đắt đỏ. Tình trạng này dự kiến sẽ được cải thiện vào đầu năm sau. Khi đó, chúng ta có thể thấy các ổ NVMe thậm chí còn nhanh hơn với tốc độ khoảng 14GB/s.