Google chấp nhận án phạt kỷ lục tại châu Âu

Sau 7 năm đấu tranh pháp lý, Google vừa phải chịu một thất bại cay đắng trước Tòa án tối cao của Liên minh châu Âu (EU) khi bị áp dụng án phạt kỷ lục 2,7 tỉ USD mà hãng đã bị tuyên vào năm 2017 vì tội lạm dụng vị trí thống trị.

Trước đó một ngày, Apple cũng đã bị EU truy thu khoản tiền thuế 14 tỉ USD phải trả cho Ireland.

Sau một cuộc điều tra kéo dài, vào năm 2017, Google bị Ủy ban châu Âu (EC) cáo buộc đã ưu ái trang web so sánh giá của riêng mình, Google Shopping, để gây bất lợi cho các dịch vụ cạnh tranh.

Theo EC, Google đã lạm dụng vị thế thống trị cực cao của mình trong tìm kiếm (trên 90% thị phần) để quảng bá Google Shopping giúp công cụ của họ nhanh chóng chiếm ưu thế, đồng thời hạ cấp các đối thủ trong các trang kết quả gây tổn hại cho các trang web so sánh khác và người dùng.

Google sau đó đã kháng cáo quyết định này cũng như khoản tiền phạt 2,7 tỉ USD nhưng đều thất bại. Và mới đây nhất, Tòa án Công lý của EU (CJEU) đã đồng ý áp dụng án phạt, có nghĩa công ty của CEO Sundar Pichai phải chấp nhận án phạt.

Đối với Google, 2,7 tỉ USD được xem là một mức phạt rất cao. Tổng cộng, công ty đã bị phạt hơn 8 tỉ EUR ở châu Âu. Ngoài ra, công ty vẫn phải đối diện với các cuộc điều tra đang diễn ra dành cho Android và AdSense.

Mỹ cân nhắc tách rời Google, Android và Chrome

Theo nguồn tin nội bộ, Bộ Tư pháp Mỹ muốn chia cắt Google ra khỏi tập đoàn mẹ Alphabet, ngay sau khi công ty này bị tuyên phạm luật chống độc quyền trong thị trường tìm kiếm.

Nếu Bộ Tư pháp thúc đẩy kế hoạch chia tách, hệ điều hành Android và trình duyệt web Chrome của Google có khả năng bị yêu cầu thoái vốn cao.

Ngoài ra, các quan chức cũng đang xem xét việc buộc Google phải bán AdWords, nền tảng mà công ty sử dụng để bán quảng cáo văn bản hoặc cũng có thể yêu cầu chia sẻ AdWords để hoạt động trên các công cụ tìm kiếm khác.

Kế hoạch của Bộ Tư pháp cần phải được thẩm phán Mehta chấp nhận và chỉ đạo công ty tuân thủ.

Theo nguồn tin nội bộ, việc loại bỏ hệ điều hành Android là một trong những biện pháp được Bộ Tư pháp quan tâm nhất. Hiện, Android đang được sử dụng trên khoảng 2,5 tỷ thiết bị trên toàn thế giới.

Thẩm phán Mehta nhận thấy Google đã yêu cầu các nhà sản xuất thiết bị phải ký thỏa thuận để có quyền truy cập vào các ứng dụng của hãng như Gmail và Google Play Store đồng thời cài mặc định công cụ tìm kiếm của Google và trình duyệt Chrome trên các thiết bị và không thể gỡ bỏ. Điều này khiến các công cụ tìm kiếm khác không thể cạnh tranh.

Phán quyết của Thẩm phán Mehta cũng cho thấy Google đã độc quyền quảng cáo văn bản tìm kiếm, các quảng cáo xuất hiện ở đầu trang kết quả tìm kiếm để thu hút người dùng đến các trang web. Các quảng cáo này được bán thông qua Google Ads, trước đây gọi là AdWords, để chạy quảng cáo dựa trên các từ khóa tìm kiếm liên quan đến doanh nghiệp. Khoảng 2/3 tổng doanh thu của Google đến từ quảng cáo tìm kiếm. Vào năm 2020, doanh thu của mảng này lên tới hơn 100 tỷ USD.

Một phương án khác là yêu cầu Google thoái vốn hoặc cấp phép dữ liệu của mình cho các đối thủ như Bing của Microsoft hoặc DuckDuckGo.

Nếu thành công, việc chia tách Google khỏi Alphabet sẽ là vụ giải thể lớn nhất của một công ty Mỹ kể từ khi AT&T bị chia nhỏ thành 7 công ty độc lập vào những năm 1980. Chính quyền Mỹ từng thất bại chia tách Microsoft vào 24 năm trước.

Internet có thể thay đổi thế nào sau khi Google bị phán quyết độc quyền

Việc tòa án Mỹ kết luận Google có hành vi độc quyền ở thị trường tìm kiếm vào ngày 5-8 vừa qua, có thể dẫn đến loạt thay đổi lớn trên Internet thời gian tới.

Alphabet, công ty mẹ của Google, cho biết sẽ kháng cáo, nhưng nếu thất bại, giới chuyên gia cho rằng Internet có thể có biến đổi lớn.

Google buộc "mở" công cụ tìm kiếm

Theo dự đoán của một số chuyên gia, phán quyết của tòa án sẽ buộc Alphabet phải tung ra một công cụ tìm kiếm chất lượng và mở hơn so với hiện tại như không có quảng cáo, hoặc được thiết kế riêng cho người "nghiện" tin tức, người hâm mộ một lĩnh vực nào đó hoặc trẻ em. Khi đó, Google Search có thể không còn miễn phí như hiện tại.

Để làm điều đó, Google sẽ phải chia sẻ công nghệ tìm kiếm của mình hoặc dữ liệu của mình với các công ty khác để tạo ra các công cụ tìm kiếm "chuyên biệt như Google nhưng không phải của Google".

Matt Stoller, Giám đốc nghiên cứu Dự án Tự do Kinh tế Mỹ và thường xuyên chỉ trích quyền lực Big Tech cho biết, có thể xảy ra việc một công ty lấy công thức bí mật của Google, và dựa vào đó để tạo công cụ thân thiện hơn với trẻ em hoặc có thể ưu tiên kết quả search để bảo vệ quyền riêng tư của bạn…. Ông cho rằng, sẽ có sự đổi mới dành cho nhân loại.

Apple có thể tạo công cụ tìm kiếm riêng

Apple thường tự phát triển sản phẩm thay vì phụ thuộc các công ty bên thứ ba, nhưng trong hơn một thập kỷ qua, Google đã có mặt trên iPhone.

Để có thể được cài đặt mặc định trên các thiết bị như iPhone, iPad, Google đã phải trả cho Apple hàng chục tỷ USD mỗi năm, riêng 2022 được cho là 20 tỷ USD.

Megan Gray, chuyên gia về chống độc quyền của GrayMatters Law & Policy, cho rằng phán quyết mới của tòa án có thể khiến thỏa thuận giữa Google với Apple và các công ty công nghệ khác bị thay đổi, thậm chí chấm dứt hoàn toàn.

Theo Gray, có thể Apple sẽ tạo công cụ của riêng mình, như cách bắt đầu bằng Apple Maps để thay thế Google Maps.

Giá quảng cáo trên Google giảm

Về lý thuyết, nếu các công cụ thay thế Google trở nên phổ biến, việc cạnh tranh sẽ ngày một nhiều và để thu hút người dùng giá các dịch vụ sẽ giảm.

Tuy nhiên, người dùng vẫn có thể phải xem nhiều thể loại, mô hình quảng cáo hơn xuất hiện trên các trang tìm kiếm trong tương lai.

Alphabet phải tách ra các công ty con, hay "Baby Googles"

Khi tuyên án Google độc quyền, thẩm phán cho rằng công cụ nàycó quá nhiều lĩnh vực thống trị và độc quyền. Do đó, một khả năng có thể xảy ra là Alphabet phải tách ra các công ty con, hay "Baby Googles". Nếu điều này xảy ra, trình duyệt Chrome, Google Search, Android và một số mảng khác có thể trở thành công ty riêng.

Google không còn được phép biết quá nhiều về người dùng

Hiện tại, dữ liệu Google liên thông trên các nền tảng của hãng. Nếu không tách thành các "Baby Googles", Alphabet có thể bị buộc không được phép kết hợp dữ liệu người dùng thu thập được cho toàn bộ dịch vụ đang có.

Nếu điều đó xảy ra, những gì người dùng làm trên điện thoại Android hay trình duyệt Chrome sẽ không đổ vào một kho lưu trữ chung khổng lồ của Google. Và khi đó, quyền riêng tư của người dùng cũng được đảm bảo hơn.