Những thói quen giúp giữ mức sử dụng tài nguyên hệ thống Linux luôn ở mức thấp

Linux là một nền tảng tuyệt vời trong việc khai thác tiềm năng phần cứng một cách hiệu quả. Nhưng đôi khi bạn cũng có thể cảm thấy PC của mình đang chậm đi hoặc không còn mượt mà như trước mà vấn đề nhiều khả năng không nằm ở phần cứng. Dưới đây là những thói quen giúp giữ mức sử dụng tài nguyên hệ thống Linux luôn ở mức thấp.

Sử dụng môi trường desktop nhẹ

Một cách để giữ mức sử dụng tài nguyên Linux ở mức thấp là chọn môi trường desktop nhẹ nhàng, đơn giản thay vì “đổ xô” vào KDE hoặc GNOME. Chúng là những môi trường desktop được thiết kế để hoạt động trên các máy mới hơn, nhanh hơn với nhiều bộ nhớ và dung lượng ổ cứng hơn.

Xfce là sự lựa chọn của nhiều người khi tìm kiếm một môi trường desktop Linux gọn nhẹ. Các lựa chọn cũng đáng chú ý khác có thể kể đến như LXQt và Enlightenment. Bạn cũng có thể cân nhắc chỉ sử dụng trình quản lý cửa sổ thông thường như Openbox hoặc Fluxbox. Những trình quản lý này hướng đến người dùng chuyên gia có nhiều kinh nghiệm sử dụng dòng lệnh.

Sử dụng dòng lệnh

Sử dụng dòng lệnh là một cách tốt để giảm tải cho hệ thống của bạn. Các chương trình dòng lệnh, ngay cả các chương trình tương tác, thường chạy trong terminal và sử dụng ít tài nguyên hơn so với các chương trình đồ họa có chứa hình ảnh, video hoặc âm thanh.

Sự tiết kiệm về tài nguyên là một lý do khiến nhiều người dùng Linux dày dạn kinh nghiệm luôn sử dụng dòng lệnh nhiều nhất có thể trong mọi tác vụ.

Thậm chí có thể sử dụng dòng lệnh để từ bỏ hoàn toàn màn hình nền. Rất nhiều máy chủ làm như vậy để chạy "không cần màn hình" mà không cần màn hình hoặc bàn phím. Bạn có thể tắt trình quản lý hiển thị và khởi chạy X hoặc Wayland từ dòng lệnh nếu muốn, nhưng đây là một lựa chọn hơi “cực đoan”.

Sử dụng các chương trình gọn nhẹ

Cũng như môi trường desktop nhẹ, bạn cũng nên chạy các chương trình gọn nhẹ trên hệ thống. Bạn có thể sử dụng AbiWord để xử lý văn bản và Gnumeric cho bảng tính thay vì LibreOffice. Hay có thể sử dụng Viper thay vì Chrome hoặc Firefox để lướt web.

Tắt các dịch vụ không dùng đến

Hệ thống Linux chạy rất nhiều daemon hoặc tiến trình nền để thực hiện nhiều tác vụ quản lý khác nhau. Phần đa trong số chúng là cần thiết, nhưng cũng có một số làm chậm hệ thống của bạn. Bạn có thể vô hiệu hóa một số trong số chúng, chẳng hạn như bằng lệnh systemctl trên bản phân phối sử dụng systemd.

Nếu bạn đang thử nghiệm máy chủ web cho ứng dụng bạn đang phát triển, có lẽ không cần phải chạy nó mọi lúc, thay vào đó là bật và tắt khi cần.

Tốt nhất là bạn nên để nguyên bất kỳ tiến trình nào được cài đặt trên hệ thống của bạn theo mặc định, đặc biệt là nếu bạn không biết chúng làm gì. Ít nhất, bạn nên đọc hướng dẫn để không vô hiệu hóa thứ gì đó quan trọng. Đọc tài liệu về các tiến trình đang chạy cũng là một cách học về Linux.

Giám sát các tiến trình

Bạn có thể quản lý việc sử dụng tài nguyên Linux bằng cách theo dõi các tiến trình trên máy của mình. Bạn có thể sử dụng lệnh top hoặc htop để xem các tiến trình theo thời gian thực, đồng thời cũng có thể sắp xếp theo bộ nhớ hoặc mức sử dụng CPU để xem tiến trình nào đang chiếm nhiều tài nguyên nhất.

Với thông tin này, bạn có thể thử sử dụng một chương trình khác hoặc vô hiệu hóa các dịch vụ như đã đề cập ở trên.

Xem xét sử dụng một bản phân phối tối giản

Nếu bạn muốn một hệ thống Linux thực sự gọn nhẹ, một số phiên bản dựa trên Ubuntu tốt bao gồm Xubuntu và Lubuntu. Bạn sẽ có lợi thế là môi trường nhẹ hơn ngay từ đầu. Hãy thử cài đặt chúng trên các máy tính cũ hơn mà bạn có thể có. Bạn có thể thổi luồng sinh khí mới cho chúng, và thậm chí ngăn ngừa “rác thải điện tử”.

Chỉ cài đặt các chương trình bạn cần

Một cách đơn giản để tiết kiệm tài nguyên trên hệ thống Linux là chỉ cài đặt những gì bạn cần. Điều này có thể dễ nói hơn làm vì một số chương trình sẽ cài đặt theo nhiều thành phần phụ thuộc. Đây vẫn là minh chứng cho triết lý Unix, với các chương trình được xây dựng từ các thành phần nhỏ hơn.

Nếu chỉ sử dụng hệ thống Linux để gửi email hoặc duyệt web, bạn có thể không cần cài đặt các công cụ lập trình như trình biên dịch C. Nếu bạn chỉ xử lý văn bản, bạn không cần cài đặt trình phát video. Đó chỉ là những ví dụ đơn giản.