Dung lượng file JPEG có phản ánh chính xác chất lượng bức ảnh?

Rất có thể những quan niệm trước đây của bạn là sai lầm về ảnh JPEG. Sau bài viết này, các bạn có thể tiết kiệm được kha khá dung lượng lưu trữ đấy!

Mối quan hệ giữa dung lượng file ảnh JPEG và chất lượng ảnh thường được mọi người hiểu theo nghĩa: “file càng nặng, ảnh càng chất lượng”. Nhưng thực sự thì mọi chuyện lại không hoàn toàn như vậy.

Tỉ lệ nén ảnh trong quá trình chuyển định dạng JPEG từ file RAW thấp thì ảnh JPEG thành phẩm sẽ có chất lượng tốt hơn và dung lượng lớn hơn nhưng không đồng nghĩa với “càng nặng càng tốt”. Trong thực tế, tỉ lệ nén thấp nhất (tương đương dung lượng file nặng nhất) là thực sự không cần thiết.

Các đặc tính về mắt người của chúng ta có một ngưỡng nhất định và chính điều đó sẽ giúp các bạn tiết kiệm được kha khá bộ nhớ mỗi lần phân vân chọn tỉ lệ nén ảnh khi tiến hành convert RAW sang JPEG. Nào, không dông dài nữa, bây giờ hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn bằng các ví dụ thực tế dưới đây nhé!

Sự nhận thức hình ảnh của người là có định hướng

JPEG như mọi người đều đã quá quen thuộc, là một thuật toán nén ảnh thuộc dạng lossy, tức là có cắt xén bớt thông tin từ ảnh RAW nguyên thủy. Các thông tin về màu sắc ánh sáng từ ảnh RAW sẽ được xử lý cắt bớt các phần thừa thãi để nhằm mục đích giảm dung lượng của bức ảnh.

Những thông tin được cắt xén, đều được tính toán dựa trên khả năng nhận thức của con người và hệ thị giác, mắt và não. Con người quả thật là một sinh vật kỳ diệu, hệ thị giác của chúng ta cung cấp thông tin về não và não người có khả năng tự bù vào những phần thông tin bị khuyết thiếu và thậm chí tự tạo ra những thông tin thậm chí còn không có thật. Những thông tin mà não người tự tạo ra sẽ tuân theo một quy luật nhất định và do đó nhận thức hình ảnh của người là có định hướng.

Dưới khía cạnh thực tế, xin mời các bạn quan sát hình ảnh dưới đây. Phần lớn mọi người đều quan sát thấy 2 hình tam giác và 3 hình tròn mặc dù cả 5 hình đều bị khiếm khuyết. Như vậy, quá trình nhận thức hình ảnh của con người là một quá trình có định hướng, giúp chúng ta áp đặt các cấu trúc lên các thông tin chưa có tổ chức rõ ràng để rồi tiếp nhận chúng theo cách mà não bộ muốn.

JPEG cũng hoạt động kiểu kiểu như vậy. Những phần thông tin bị cắt xén bởi thuật toán nén, hệ thị giác và não bộ của chúng ta sẽ tự tái tạo những phần bị khuyết thiếu. Tuy nhiên, JPEG không chỉ là tên định dạng mà JPEG còn là tên của chuẩn nén ảnh nữa.

Vì vậy, kết quả của quá trình chạy thuật toán nén không thống nhất mà khác nhau tùy thuộc vào các chương trình khác nhau của các hãng khác nhau. Chính vì vậy mà có thể cùng điều kiện ánh sáng, cùng một chủ thể mà 2 hãng như Canon và Nikon cho ra 2 ảnh JPEG có phong cách rất khác nhau.

Những yếu tố ảnh hưởng tới chất lượng ảnh khi tiến hành nén

Trong quá trình nén, một số yếu tố được sử dụng làm mục đích giảm nhẹ dung lượng ảnh như độ phân giải hay chỉ số DPI, kích thước dài x rộng tính theo pixel và tỉ lệ nén. Cả 3 yếu tố này đều ảnh hưởng ít nhiều đến chất lượng ảnh sau cùng, trong số đó quan trọng nhất là 2 yếu tố độ kích thước ảnh tính theo pixel và tỉ lệ nén.

Kích thước dài và rộng tính bằng pixel

Tất cả các loại ảnh kỹ thuật số đều có kích thước của ảnh tính bằng pixel, ví dụ như 1024 x 768 pixel, 800 x 600 pixel… Đó là chiều dài và chiều rộng của bức ảnh tính theo số pixel hiển thị trên màn hình ở mức hiển thị 100%.

Như vậy, một bức ảnh bé hơn tất nhiên sẽ có dung lượng bộ nhớ thấp hơn một bức ảnh to hơn với kích thước pixel lớn hơn. Lấy ví dụ như nếu cùng tỉ lệ nén, ảnh có kích thước 1.024 x 768 sẽ có dung lượng lớn hơn ảnh 800 x 600, đơn giản bởi vì ảnh lớn hơn có nhiều pixel bên trong hơn. Đơn giản là vậy.

Chỉ số DPI - Dot Per Inch

Chỉ số này thực sự ảnh hưởng rất ít đến dung lượng ảnh thành phẩm không như chỉ số kích thước pixel của ảnh. Một ảnh có kích thước 1024x768 ở 300 DPI và 100 DPI có cùng một dung lượng lưu trữ. Chỉ số này chỉ thực sự có ý nghĩa khi các bạn sử dụng ảnh để in ấn, còn khi sử dụng ảnh số để chia sẻ qua web, e-mail thì chỉ số này không quan trọng.

Tỉ lệ nén

Tỉ lệ này quyết định xem thuật toán sẽ cắt xén đi ít hay nhiều thông tin. Tỉ lệ nén thấp sẽ khiến bức ảnh giữ được nhiều thông tin hơn đồng thời nặng hơn và tỉ lệ nén cao sẽ cắt xén nhiều hơn và giữ dung lượng ảnh nhẹ hơn. Tuy nhiên, dù lựa chọn tỉ lệ nén nào, ảnh vẫn sẽ bị cắt cúp dù ít hay nhiều.

Đó là lý do tại sao một ảnh RAW nặng 4.0 MB sau khi nén JPEG sẽ chỉ còn có 1.5 MB. Như vậy, tỉ lệ nén cao sẽ cho ảnh dung lượng nhẹ hơn nhưng chất lượng kém hơn, vấn đề duy nhất là câu hỏi: “Bao nhiêu thì vừa?” và chúng ta sẽ cùng tìm hiểu câu trả lời trong phần sau của bài viết!