Đừng dùng ổ cứng desktop cho NAS, đây là lý do!

Nhiều người chuẩn bị mua NAS lần đầu thường háo hức đến mức bấm mua ngay mà quên mất một điều rất quan trọng: chiếc NAS đó sẽ dùng loại ổ cứng nào. Không phải ổ cứng nào cũng giống nhau, và để vận hành NAS ổn định, cần bảo đảm rằng hệ thống lưu trữ được thiết kế cho đúng mục đích.

Ổ cứng nào chẳng là ổ cứng? Không hẳn vậy

Về cơ bản thì đúng, ổ cứng nào cũng lưu trữ dữ liệu. Nhưng chúng không phải lúc nào cũng phù hợp cho mọi ứng dụng.

Lấy WD Blue – dòng ổ cứng desktop rất phổ biến – làm ví dụ. Sản phẩm này có nhiều tốc độ và dung lượng, nhưng bản chất vẫn là thiết kế cho máy tính để bàn. Ổ cứng desktop được tối ưu cho nhu cầu sử dụng thông thường: bật phần lớn thời gian trong ngày, truyền tải dữ liệu ở mức nhẹ, đi kèm môi trường tản nhiệt tương đối ổn định. Người dùng desktop hiếm khi phải di chuyển hàng chục hay hàng trăm terabyte dữ liệu mỗi năm, và WD Blue được thiết kế dựa trên giả định đó.

Trong khi đó, dòng WD Red dành cho NAS được xây dựng hoàn toàn khác. Các nhà sản xuất công bố rõ ràng thông số workload – lượng dữ liệu mà ổ có thể xử lý trong một năm. Ổ NAS thường có linh kiện chất lượng cao hơn, thời gian bảo hành dài hơn, và firmware được thiết kế riêng cho RAID. Một số ổ desktop còn sử dụng công nghệ SMR, dễ khiến quá trình rebuild RAID gặp lỗi.

Ngoài ra còn có những dòng ổ chuyên dụng như WD Purple – tối ưu cho hệ thống giám sát 24/7. NAS có thể tạo ra những đợt đọc/ghi nặng theo từng thời điểm, nhưng hệ thống camera lại ghi liên tục cả ngày lẫn đêm.

Nhiều ổ desktop không được bảo hành khi dùng trong NAS

Mỗi ổ cứng khi bán ra đều có kèm thời gian bảo hành, chủ yếu để xử lý lỗi sản xuất hoặc hỏng hóc sớm. WD Blue thường có bảo hành hai năm, WD Red Plus là ba năm, còn WD Red Pro là năm năm. Nhưng điều quan trọng hơn nằm ở điều kiện bảo hành. Vì nhà sản xuất xác định ổ desktop là để dùng trong… desktop, nên nếu phát hiện chúng được gắn vào NAS, họ hoàn toàn có thể từ chối bảo hành do “sử dụng sai mục đích”.

Lý do rất rõ ràng: NAS tạo ra khối lượng công việc nặng hơn nhiều so với máy tính cá nhân. Ổ desktop không được thiết kế cho mức tải đó, nên nếu nó hỏng khi gắn vào NAS, nhà sản xuất có quyền xem đây là hành vi sử dụng không đúng.

Ổ NAS được thiết kế cho môi trường chạy 24/7/365

Ổ NAS được phát triển để chịu đựng môi trường hoạt động khắc nghiệt hơn. Ổ desktop không có thông số endurance cụ thể, nhưng WD Red Plus được công bố mức 180TB/năm, còn WD Red Pro đạt tới 550TB/năm. Đây là lượng dữ liệu mà ổ có thể đọc/ghi bền vững trong suốt một năm.

Ngoài độ bền, ổ NAS còn được tối ưu cho nhiệt độ cao và rung động nhiều hơn – đặc trưng của những hệ thống gắn nhiều ổ đĩa cùng lúc. Nhiều NAS gia đình chỉ có 2–4 khay ổ, nhưng không ít người tận dụng cả máy chủ rack-mount cũ với hơn chục khay ổ, tạo ra môi trường nóng và rung mạnh hơn bình thường.

Ổ NAS cũng được thiết kế để bật liên tục 24 giờ mỗi ngày, 7 ngày mỗi tuần. Có những NAS có thời gian uptime hàng tháng, thậm chí hàng năm. Việc vận hành liên tục, cùng tần suất truy cập dày đặc – như chạy máy chủ media, homelab, lưu trữ ảnh, dịch vụ cá nhân – tạo áp lực rất lớn lên ổ cứng, và chỉ những ổ được thiết kế cho NAS mới chịu nổi.

Khuyến nghị cho người mới bắt đầu

Nếu đang định mua NAS, người dùng nên tìm hiểu trước để chọn ổ cứng phù hợp. Đầu tư đúng ngay từ đầu sẽ giúp hệ thống hoạt động ổn định lâu dài.

Trong trường hợp ngân sách không đủ để mua ổ NAS mới hoàn toàn, vẫn có nhiều lựa chọn tiết kiệm. Nhiều người dùng ưu tiên ổ recertified hoặc refurbished để giảm chi phí mà vẫn đảm bảo chất lượng. NAS cũng không nhất thiết phải là thiết bị mới tinh – có thể mua máy chủ cũ để tự dựng NAS, hoặc tận dụng nhiều thiết bị khác nhau tùy nhu cầu.